Một số nguyên nhân dẫn đến BHSS: Cơ tử cung yếu do đẻ nhiều lần, tử cung có sẹo mổ, u xơ tử cung, tử cung dị dạng; tử cung bị căng giãn quá mức vì đa thai, đa ối, thai to. Chuyển dạ kéo dài, nhiễm khuẩn ối. Sót rau trong buồng tử cung. Sản phụ suy nhược, thiếu máu, tăng huyết áp, nhiễm độc thai nghén. Tiền sử sẩy thai, nạo hút thai nhiều lần. Từng bị sót rau viêm niêm mạc tử cung. Sau đẻ non, xử lý thai lưu, đẻ nhanh, đặc biệt ở tư thế đứng. Dây rau ngắn, cuốn cổ nhiều vòng; lấy rau không đúng quy cách. Đỡ đẻ không đúng cách, cổ tử cung chưa mở hết mà sản phụ đã rặn…
Triệu chứng lâm sàng của BHSS: Chảy máu từ đường sinh dục ngay sau khi đẻ và sổ rau. Lượng máu chảy ra ngoài có thể nhiều hoặc ít, máu đỏ tươi hoặc đỏ bầm, máu cục hoặc máu loãng. Máu chảy ứ trong buồng tử cung làm tử cung tăng thể tích: đáy tử cung lên cao dần, tử cung to ra theo bề ngang, mềm nhão. Không thấy khối cầu an toàn trên xương vệ. Lượng máu đem cân được không phản ánh toàn bộ lượng máu sản phụ mất, vì vậy còn phải đánh giá toàn trạng của sản phụ. Các dấu hiệu toàn thân chung: Khi máu ra nhiều, sản phụ có thể bị choáng, da xanh nhợt, mạch nhanh, huyết áp hạ, khát nước, chân tay lạnh, vã mồ hôi… Tùy từng nguyên nhân (đờ tử cung, sót rau, rách đường sinh dục…) mà có thêm những triệu chứng đặc trưng khác. Phải có biện pháp can thiệp kịp thời và thích hợp cho từng trường hợp.
Tùy thuộc vào mức độ mất máu và việc hồi sức, cầm máu có tích cực hay không, BHSS có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nhẹ khác nhau: Choáng do giảm thể tích tuần hoàn, đưa đến suy thận, suy đa cơ quan và tử vong. Là yếu tố thuận lợi của nhiễm trùng hậu sản.
Biến chứng lâu dài: Thiếu máu, viêm tắc tĩnh mạch, hội chứng Sheehan (do hoại tử tuyến yên dẫn đến suy nhược, gầy ốm, rụng lông tóc, mất sữa, vô kinh), không thể có thêm con trong trường hợp phải cắt tử cung.
BHSS là một tai biến hết sức nguy hiểm, nếu chị em thấy mình ra máu nhiều sau khi sinh hay gặp các triệu chứng trên, cần thông báo ngay cho bác sĩ biết để xử trí sớm.
LÊ THỤC ANH