Giấp cá còn gọi là diếp cá, tên thuốc là ngư tinh thảo. Giấp cá dùng tươi hoặc phơi khô làm thuốc. Bộ phận dùng là phần rau mọc trên mặt đất rửa sạch, bỏ gốc, rễ. Theo nghiên cứu của y học hiện đại, giấp cá chứa tinh dầu bay hơi, có quercetin, quercetrin, flavonoide, các chất kháng khuẩn, lợi tiểu, giảm đau, cầm máu, ức chế huyết tương không xuất ra ngoài, thúc đẩy các tổ chức tế bào chống tái sinh…
Theo Đông y, giấp cá vị cay, chua, tính hàn; lợi về ba kinh, phế, đại trường, bàng quang, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu sưng, lợi niệu, thanh thấp nhiệt ở đại tràng, bàng quang, thanh can sáng mắt. Dùng điều trị các bệnh phế nhiệt, phế ung, phế có mủ, viêm khí quản, ho ra máu, sốt cao, viêm họng, tiết tả, thoát giang, viêm bàng quang, đau mắt đỏ, nhiều dử, mắt viêm nhiễm. Dùng khô 12-20g hoặc dùng tươi 20-40g.
Trị viêm phổi, viêm phế quản, sốt cao: Ngư tinh thảo 16g, hậu phác 12g, liên kiều 16g, tang chi 36g. Sắc uống.
Trị phế ung, phế có mủ, nôn ra máu mủ: Giấp cá, thiên hoa phấn, trắc bách diệp lượng bằng nhau mỗi thứ 20g, sắc uống.
Trị bệnh tả lỵ: Giấp cá 24g, sơn tra thán 8g, sắc lấy nước thêm chút đường để uống đến khi hết bệnh.
Trị các trường hợp trĩ sang: Ngư tinh thảo sắc lấy nước, hòa rượu uống, dùng bã xông rửa nếu có mủ sẽ nhanh vỡ, chưa có mủ thì tự tiêu dùng vài thang liền.
Trường hợp lồi dom, trĩ ngoại: Giấp cá tươi giã nát đắp vào, kết hợp sắc lấy nước xông rửa vết đau.
Chữa mụn nhọt, sưng độc: Giấp cá nghiền thành bột, hòa với mật ong đắp vào vết thương, nếu chưa có mủ thì tiêu, có mủ thì nhanh bài tiết mủ.
Chữa bí tiểu, đái buốt, đái dắt: Ngư tinh thảo, bông mã đề, bạch mao căn, râu ngô, mỗi thứ 12g.
Trị sỏi ở niệu đạo: Ngư tinh thảo 40g, xa tiền tử 20g, kim tiền thảo 40g, sắc uống.
Chữa viêm họng, sốt cao: Ngư tinh thảo 40g sắc đặc, ngậm một lúc rồi uống, ngày 2-3 lần.
Chữa đau mắt đỏ, viêm nhiễm nhiều dử: Giấp cá tươi 30g sắc uống, bã gói vào gạc sạch đắp bên ngoài mắt.
DS. Phạm Đức Dương