Không thể ngủ vì bệnh tim
Cô Lê Thị Hồng (66 tuổi, ngụ tại quận 9, TP.HCM) kể, vào khoảng đầu năm 2015, cô thường xuyên thấy mệt, tức ngực, khó thở. Đi khám, được bác sĩ cho biết bị hở van 3 lá và 2 lá rất nặng. Phải nhập viện điều trị nhưng tình hình bệnh của cô Hồng ngày càng nặng hơn. Van 3 lá đã hở 3/4 còn van 2 lá hở 4/4. “Lúc này, tôi vô cùng mệt mỏi, đêm tôi không thể nằm ngủ mà phải ngồi bật dậy để thở. Bác sĩ chỉ định tôi phải phẫu thuật. May mắn là tôi đã được phẫu thuật nội soi nên sức khỏe hồi phục rất tốt. Đường mổ nhỏ vì thế vết sẹo cũng mờ hơn”, cô Hồng nói.
TS.BS. Nguyễn Hoàng Định, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch, BV. Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, hiện nay, phương pháp phẫu thuật nội soi không còn xa lạ gì vì nó đã được áp dụng rộng rãi cho nhiều loại phẫu thuật trong nhiều chuyên khoa. Tuy nhiên, với chuyên ngành phẫu thuật tim, một chuyên ngành được xem là có các loại phẫu thuật phức tạp, vẫn còn đó thắc mắc của không ít người: “Mổ tim có mổ nội soi?”. Câu trả lời: “Có”. Hiện nay, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cùng với một vài trung tâm tim mạch ở miền Bắc, là những nơi đã thực hiện thường quy phương pháp phẫu thuật nội soi tim và đạt được kết quả khả quan.
Ưu điểm dễ thấy nhất, được người bệnh, đặc biệt là phụ nữ và người trẻ tuổi, quan tâm nhiều nhất là tính thẩm mỹ. Đường mổ trong phẫu thuật tim nội soi giúp người bệnh chỉ chịu một vết sẹo nhỏ, khi diện trang phục, người bệnh hoàn toàn có thể che dấu vết sẹo này. Thậm chí, nữ giới có thể mặc đồ tắm mà không để lộ vết sẹo.
Ca phẫu thuật tim nội soi ở BV. Đại học Y Dược TP.HCM
Nhiều lợi điểm từ phẫu thuật tim nội soi
Theo TS.BS. Nguyễn Hoàng Định lợi ích do phẫu thuật nội soi mang lại là rất lớn. Phương pháp này giúp tránh được đường mở dọc xương ức, giữ xương ức lành lặn (việc chẻ xương ức có thể gây một số biến chứng như nhiễm trùng xương ức, xương ức mất vững…). Phẫu thuật nội soi tim giúp giảm thời gian thở máy sau mổ, thời gian điều trị hồi sức và tổng thời gian nằm viện sau mổ; giảm việc truyền máu và các chế phẩm của máu…, giúp cho quá trình điều trị bệnh nhẹ nhàng hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn.
Nếu như mổ tim theo phương pháp thông thường, người bệnh cần một tháng để sinh hoạt và làm việc nhà bình thường, ba tháng để trở lại làm việc và đạt được hiệu suất như trước khi mổ tim, thì với mổ nội soi, người bệnh chỉ mất hai tuần để sinh hoạt bình thường và một tháng để trở lại công việc hàng ngày của mình.
Phẫu thuật nội soi tim đặc biệt có lợi với những trường hợp mổ lại, chẳng hạn như trường hợp người bệnh đã được thay van hai lá nhân tạo trước đây, sau thời gian 10 – 15 năm, van tim bị hư, cần thay van tim mới. Việc thực hiện cùng đường mổ ở lần mổ sau sẽ rất khó khăn và nguy hiểm vì các mô bên dưới bị dính chặt sau cuộc mổ đầu tiên. Với phẫu thuật nội soi tim, bác sĩ có có thêm một đường khác để tiếp cận tim ngoài đường mổ dọc xương ức.
Cùng với sự phát triển của phẫu thuật nội soi tim, chắc chắn người bệnh sẽ còn hưởng lợi nhiều hơn nữa từ những ca mổ tim ít xâm lấn nhưng vẫn đạt được kết quả tốt.
TS. Định cho biết thêm, tại Bệnh viện Đại học Y Dược, sau khi các bác sĩ của Trung tâm Tim mạch được đào tạo căn bản về phẫu thuật nội soi tim mạch ở nước ngoài, các trường hợp mổ nội soi đầu tiên đã được hướng dẫn bởi êkíp từ Đức. Đến nay, phẫu thuật tim nội soi đã trở thành thường quy tại bệnh viện với 100 trường hợp mổ thành công. Các bệnh lý hiện có thể giải quyết tốt bằng phẫu thuật nội soi gồm có bệnh van tim: sửa hoặc thay van hai lá, sửa van ba lá, thay van động mạch chủ và sửa chữa một số bệnh lý tim bẩm sinh: thông liên nhĩ, thông liên thất, kênh nhĩ thất, u nhầy tim.
“Chúng tôi hy vọng trong thời gian không xa, hầu hết chúng ta, không chỉ nhân viên y tế, không chỉ nhân viên truyền thông, không chỉ những ai đã từng mổ tim nội soi hoặc có người thân được mổ tim nội soi đều sẽ biết đến sự tồn tại của mổ tim nội soi và những lợi ích mổ tim nội soi đem lại”, TS. Nguyễn Hoàng Định mong muốn.
Cũng theo BS. Định, trong ngành Y, một trong số những yếu tố phải cân nhắc trước khi đưa ra chỉ định phẫu thuật là nguy cơ của phẫu thuật có lớn hơn lợi ích của phẫu thuật đem lại hay không. Trước đây chỉ định phẫu thuật tim được đưa ra khi bệnh tim nặng, điều trị nội khoa không còn duy trì được sinh hoạt của bệnh nhân. Ngày nay, với sự phát triển của phẫu thuật tim nội soi, phẫu thuật tim đã không còn là một phẫu thuật quá nặng nề. Do đó, chỉ định phẫu thuật tim có thể được cân nhắc đưa ra sớm hơn, khi tổn thương tim còn chưa ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chưa gây ra những biến đổi lên cơ tim và chức năng tim nhiều. Thu gọn đường mổ trên da, làm mờ đi vết sẹo trong tâm trí; những ác cảm về mổ tim sẽ không còn nữa. Đứng trước quyết định đồng ý phẫu thuật tim, sẽ không còn là những đắn đo về sự đánh cược sinh mạng, về những biến chứng nặng nề, về thời gian bình phục lâu, về trải nghiệm đau đớn sau mổ, cũng như nỗi lo về mặc cảm thẩm mỹ khi trở lại với cộng đồng”.
NGUYỄN NA