Thiên đầu thống có hai loại: thiên đầu thống cấp và thiên đầu thống kinh niên. Thiên đầu thống cấp thường có triệu chứng như sau: bệnh bắt đầu bằng nhức đầu hay nhức mắt đột ngột; mắt đỏ, nhìn lóa, ấn vào nhãn cầu thấy cứng như hòn bi, con ngươi bên mắt đau giãn to hơn bên mắt thường; người bệnh có thể nôn. Với thể thiên đầu thống cấp, nếu không được chữa trị sớm sẽ gây mù trong vòng vài ba ngày, vì thế nếu thấy có dấu hiệu kể trên, cần nhanh chóng đến khoa mắt để thăm khám và điều trị kịp thời.
Với thể thiên đầu thống kinh niên, các triệu chứng rất dễ nhận thấy như: áp lực trong mắt tăng từ từ, thường không nhức mắt, nhìn mờ dần, bắt đầu mờ khi nhìn sang bên cạnh và thường người ốm không cảm thấy mình nhìn kém đi.
Trên thực tế, nhiều bệnh nhân khi mắc bệnh thường khởi phát đột ngột vào buổi chiều tối, hoặc khi bệnh nhân đang cúi xuống đọc sách, hoặc sau những sang chấn tinh thần mạnh. Cũng có nhiều trường hợp mắc bệnh mà không thấy đau nhức mắt; một số người lại chỉ thấy mắt căng tức nhẹ thoáng qua hoặc nhìn mờ như qua một màn sương rồi hết. Những triệu chứng trên thường không rõ ràng nên bệnh nhân ít để ý.
Khám cho bệnh nhân bị bệnh thiên đầu thống.
Có thể phòng tránh và giảm thiểu tai biến bằng cách: hiểu biết về bệnh, phát hiện sớm, điều trị kịp thời và theo dõi thường xuyên. Đặc biệt, những người có nguy cơ cao như gia đình đã có người mắc, người bệnh mắc đái tháo đường, tăng huyết áp, cận thị, giác mạc nhỏ… cần luôn phải lưu ý, theo dõi và đi khám mắt định kỳ 3-6 tháng/1 lần. Với những người trên 35 tuổi hoặc có họ hàng với người đã bị thiên đầu thống, hàng năm phải đi đo áp lực mắt một lần.
Đặc biệt lưu ý, không tự ý mua thuốc tra mắt hoặc lạm dụng không có chỉ định của thầy thuốc khiến cho mắt có thể bị bệnh do tra corticoid kéo dài. Trên thị trường có bán các loại thuốc nhỏ mắt có chứa steroids để điều trị chứng ngứa, khô mắt, viêm kết mạc, điều này có thể dẫn đến mắc bệnh nếu dùng trong thời gian dài.
Hiện tại, chưa có một phương pháp điều trị triệt để, chưa thể chữa khỏi được. Tuy nhiên, có thể kiểm soát được bệnh với điều kiện phải đi khám và phát hiện kịp thời, có những điều trị bằng thuốc, có giai đoạn phải điều trị bằng laser và cuối cùng điều trị bằng phẫu thuật. Có những trường hợp được phẫu thuật ổn định một thời gian, sau đó có thể bị lại. Do đó, bệnh nhân khi đã mắc bệnh nhất thiết phải đi khám định kỳ, được các bác sĩ nhãn khoa tư vấn, theo dõi thường xuyên nhằm hạn chế tối đa việc tổn hại về thực thể và chức năng thị giác.
BS. Vũ Anh