Nấm lưỡi một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh biếng ăn ở trẻ, nhưng lại là yếu tố ít được các bậc phụ huynh chú ý. Bệnh điều trị rất lâu, dai dẳng vì dễ tái đi tái lại…và nhiều phụ huynh xử trí sai cách dẫn đến nhiễm khuẩn rất nguy hiểm.
Dấu hiệu nhận biết
Nấm ở lưỡi dân gian thường gọi tưa lưỡi, đối tượng thương mắc là trẻ em từ sơ sinh đến 9 – 10 tuổi, thậm chí là 15 tuổi. Biểu hiện ban đầu là những chấm trắng hình tròn, tạo thành một sợi dây tưa trên lưỡi ở trẻ sơ sinh và còn bú mẹ khiến trẻ không bú sữa, ở trẻ lớn hơn không ăn uống được vì đau đớn. Những trường hợp nặng, gây viêm đỏ, có nhiều bậc cha mẹ thấy nóng ruột đã cậy những chấm trắng này ra sẽ gây chảy máu, dẫn đến nhiễm khuẩn, rất nguy hiểm.
Vệ sinh miệng lưỡi cho bé đúng cách để phòng bệnh tưa lưỡi. Ảnh: TL
Nguyên nhân
Bệnh do nhiều loại nấm gây ra, nhưng chủ yếu vẫn là Candids albican. Đây là loại nấm cơ hội, luôn hiện diện trong cơ thể mỗi người, khi vệ sinh không tốt hoặc sức đề kháng kém, nấm sẽ phát triển, gây bệnh.
Phòng bệnh
Với trẻ sơ sinh, sau khi cho bú sữa, cần cho trẻ uống nước lọc để tráng miệng. Với trẻ 2 – 3 tuổi có thể cho trẻ súc miệng bằng nước lọc. Trẻ lớn hơn thì súc miệng bằng kem đánh răng dành riêng cho trẻ em (chứa nồng độ flour thấp, để lỡ trẻ nuốt kem đánh răng sẽ không nguy hiểm). Sau mỗi bữa ăn phụ huynh cần nhắc nhở bé, súc miệng.
Bệnh xuất hiện khi trẻ không được vệ sinh miệng đúng cách, với trẻ nhỏ, khi bú mẹ hoặc bú sữa bột xong, không được cho uống nước tráng miệng lại.Đối với trẻ lớn ăn xong không làm vệ sinh răng miệng, đặc biệt thường xuyên ăn ngọt, ăn vào ban đêm. Nếu để lâu, nấm sẽ ăn loang khắp lưỡi, làm mất vị giác, khiến trẻ lười ăn. Có những trường hợp nặng, nấm lan xuống đường ruột, gây tiêu chảy kéo dài, rất nguy hiểm.
Cần xử trí đúng
Do bệnh thường xuất hiện khi sức đề kháng kém, cơ thể mắc một loại bệnh khác song song cùng bệnh tưa lưỡi. Do đó nhân viên y tế cần tuyên truyền hướng dẫn các cha mẹ cách vệ sinh đúng cách răng miệng sau khi ăn.
Với trẻ sơ sinh, cần dùng gạc mềm, sạch thấm nước muối sinh lý để lau lưỡi cho bé. Với trẻ lớn cần hướng dẫn trẻ cách đánh răng và súc miệng sau mỗi khi ăn. Không cho ăn vặt, ăn bánh kẹo, nước ngọt vào buổi tối để tránh tạo điều kiện cho nấm lưỡi phát triển. Khi bị nấm lưỡi, nếu ở mức độ nhẹ, có thể dùng nước muối để súc miệng hàng ngày hoặc dùng dung dịch iod povidin 1% để súc miệng, hoặc dùng gạc mềm tẩm dung dịch đó lau miệng và lưỡi cho bé.
Theo kinh nghiệm, nhiều người thường sử dụng mật ong để đánh tưa lưỡi, tuy nhiên trong mật ong có nhiều độc tố botulium, tác động lên dây thần kinh cơ, gây liệt. Nếu ngộ độc nặng có thể nguy hiểm với trẻ sơ sinh. Vì vậy, các bậc cha mẹ không được cho bé dùng mật ong cũng như đánh tưa bằng mật ong.
Nếu trẻ mắc bệnh, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn cụ thể. Do bệnh dễ tái phát, nên cần phải điều trị bằng cách phối hợp với những biện pháp khác như: vệ sinh răng miệng, tăng cường sức khỏe cho trẻ.
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết