Cholesterol là một chất béo có tên là steroid có ở màng tế bào trong tất cả các mô tổ chức của cơ thể và được vận chuyển trong huyết tương. Việc dư thừa hàm lượng cholesterol trong máu chính là nguyên nhân dẫn đến những căn bệnh nguy hiểm như đột quỵ, các bệnh liên quan đến tim mạch, tăng huyết áp… Chế độ ăn không hợp lý bao gồm nhiều chất béo, đặc biệt là các axit béo no và cholesterol sẽ làm tăng cholesterol máu, là tiền đề của các bệnh tim mạch, tăng huyết áp.
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong điều trị hạ cholesterol máu để ngăn ngừa vữa xơ động mạch và bệnh mạch vành với các nguyên tắc sau:
Giảm năng lượng dưới 1.800kcal, giàu protein, hạn chế chất béo ≤ 15% năng lượng khẩu phần.
Hạn chế ăn đường mía, mứt kẹo dưới 20g/ngày; trái cây quả ngọt cũng hạn chế.
Ăn nhiều rau xanh: 400 – 500g/ngày; tăng sử dụng các chế phẩm của đậu tương, cá; dùng tương, nước mắm như bình thường nếu không tăng huyết áp.
Sử dụng dầu thực vật: dầu vừng, dầu ngô, dầu đậu nành, dầu cám 15g/ngày.
Cholesterol < 200mg/ngày.
Các thức ăn có thể sử dụng hàng ngày: Rau cải, rau muống, rau dền, dưa chuột, dưa gang, xà lách, mướp, mùng tơi, rau đay, bí xanh, bí đỏ, giá đỗ, măng, cà rốt, su hào; các loại quả mận, bưởi, đào…; gạo tẻ, bánh mì, gạo nếp dưới 300g/ngày, khoai các loại; thịt bò, thịt lợn nạc, thịt gà (không mỡ), cá các loại.
Sữa đậu nành, tào phớ, đậu phụ, chao, tương (nếu không mắc các bệnh tăng huyết áp).
Các thức ăn hạn chế: Đường kính dưới 20g/ngày, quả ngọt, sữa đặc có đường, trứng: 1 – 2 quả/tuần, các thức ăn muối mặn.
Không nên dùng các loại thức ăn sau: óc, tim, gan, dạ dày (bò, lợn), dồi lợn, tôm, lươn, thịt mỡ, nước dùng nhiều mỡ, bơ, pho mát, sôcôla, sữa bột toàn phần, dầu dừa.
Giá trị dinh dưỡng của thực đơn trên:
Protein: 60 – 65g cho năng lượng 12 – 13%.
Lipid: 25 – 30g cho năng lượng 15 – 20%.
Glucid: 300g cho năng lượng 60 – 70%.
Năng lượng: 1700 Kcal, cholesterol: 100mg.
Ths.BS Nguyễn Văn Tiến – Viện Dinh dưỡng Quốc gia