Táo bón là tình trạng trẻ đi tiêu phân ít rắn và khô, chủ yếu là do chế độ ăn uống hằng ngày không hợp lý, trẻ uống nước, ăn rau quả ít, chưa đủ số lượng hàng ngày, ngoài ra do nguyên nhân mắc các bệnh lý đi kèm khác, dẫn đến trẻ bị táo bón.
Trẻ được xem bị táo bón, khi trẻ đi tiêu phân rắn, ít khô, trẻ dưới 1 tuổi nhưng nếu trẻ chỉ đi 1 lần 1 ngày nhưng phân mềm dẻo, khối lượng bình thường thì vẫn không gọi là táo bón. Đối với ở trẻ lớn đi đại tiện 2 – 3 lần/ngày nhưng phân rắn và ít, khô, đau rát đỏ hậu môn thì vẫn gọi là táo bón.
Một số nguyên nhân thường gặp gây trẻ táo bón:
Trẻ uống sữa bò dễ bị táo bón hơn bú sữa mẹ, do người mẹ cho con bú bị táo bón kéo dài. Các dị tật bẩm sinh: phình, giãn đại tràng, trẻ bị nứt hậu môn, hoặc bị trĩ, trẻ bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, dùng thuốc kháng sinh kéo dài. Yếu tố tâm sinh lý: trẻ sợ bẩn, sợ hôi thối, không tập cho trẻ thói quen đi ngoài đúng giờ.
 Bổ sung nhiều chất xơ, ăn nhiều rau quả giúp trẻ không bị táo bón |
Cách khắc phục:
Khi xác định trẻ bị táo bón, cần bổ sung nước uống cho trẻ, phải cho trẻ ăn đủ số lượng hàng ngày, bổ sung nhiều chất xơ, ăn nhiều rau quả, chọn các loại rau có tính chất nhuận tràng như rau củ khoai lang, mồng tơi, rau dền, ăn các loại quả chuối tiêu, đu đủ, bưởi, cam, quýt.
Trẻ ăn sữa bò bị táo bón cần pha sữa loãng hơn bình thường một chút. Đối với trẻ còn bú sữa mẹ, khi người mẹ bị táo bón cần ăn nhiều rau quả, uống nhiều nước, tập thói quen ăn nhiều rau trong bữa ăn, trẻ lớn cần vận động, tránh ngồi quá lâu, thì tình trạng táo bón của trẻ sẽ được khắc phục.
Cha mẹ cần tập trẻ đi tiêu thành thói quen, vào đúng giờ giấc. Nên chọn thời gian thuận tiện, tránh bắt trẻ ngồi bô hoặc hố xí quá lâu. Trẻ bị táo bón khi không được bú sữa mẹ mà dùng sữa bò, sữa công thức. Lúc này, người mẹ cần lựa chọn loại sữa phù hợp thông dụng, những loại sữa giàu chất xơ có nguồn gốc tự nhiên sẽ giúp bé tăng cường chức năng miễn dịch trong ruột và hỗ trợ cho sức khỏe đường ruột. Cần điều trị các bệnh đi kèm như còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu.
Hiện nay tình trạng lạm dụng thuốc trị táo bón loại kích thích đưa đến hậu quả bị phụ thuộc và bị các tác dụng phụ của thuốc. Trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài khoảng 1 tuần, có các triệu chứng đi kèm có các triệu chứng như: bụng trướng, bú kém, quấy khóc nhiều, nôn ói, trẻ suy dinh dưỡng, chú ý nhất là những trẻ sơ sinh, cần phải cho trẻ đi khám ở các cơ sở y tế, để được bác sĩ chẩn đoán và tìm nguyên nhân và có hướng điều trị cụ thể.
BS. NGUYỄN VĂN CHIẾN
