(Lê Thanh Thúy – TP.HCM)
Qua trình bày của bạn trong thư, vết thương nói chung, phỏng nói riêng đều có khả năng tạo thành sẹo trên da, có 2 dạng sẹo lõm và sẹo lồi. Xử trí vết phỏng ngay từ đầu có ý nghĩa quan trọng, nếu để nhiễm trùng hoại tử về sau dễ tạo sẹo lõm, với sẹo lồi xuất hiện do cơ địa.
Để tránh sẹo phỏng nhiệt do bàn ủi, thường là bỏng độ I và độ II, bạn cần xử trí bằng cách dùng kim vô trùng lấy hết dịch từ bóng nước, giữ lớp da sau khi rút hết dịch không mất đi, thoa dung dịch sát trùng bằng Betadine là đủ, cần thiết có thể sử dụng kháng sinh, kháng viêm. Tránh bôi thuốc dạng kem hay pomade sẽ làm mất lớp da, dễ nhiễm trùng, tạo sẹo về sau. Về sẹo phì đại còn gọi là sẹo lồi, là tình trạng tăng collagen da lành tính, bệnh gặp ở một số cơ địa có thể tạng đặc biệt gây sẹo lồi ở một vùng nào nhất định của cơ thể.
Cho đến nay người ta vẫn chưa rõ nguyên nhân gây sẹo lồi, nhưng có nhiều giả thuyết cho rằng có thể do di truyền, do tác động của hoóc-môn sinh dục, vai trò của dưỡng bào, do cơ chế miễn dịch, do thiếu máu cục bộ… Hiện tại sẹo phì đại thường gặp hầu hết các trường hợp trong chấn thương gây vết thương trên da, sau phỏng, sau phẫu thuật, sau thủ thuật thẩm mỹ, vết đốt côn trùng, thủy đậu, Zona, xăm mình, mụn trứng cá, nhọt; căng da sau phẫu thuật, các vết thương nhiễm trùng…
Về phòng bệnh là vô cùng quan trọng, nhất là người bệnh có tiền sử bản thân hay gia đình có sẹo phì đại, không nên tiến hành bất cứ thủ thuật nào kể cả thẩm mỹ khi chưa cần thiết; nên tránh các thủ thuật tối đa ở vùng ngực, những vùng tổn thương da phải cần đến phẫu thuật thì nhất thiết phải được điều trị kháng sinh thích hợp để tránh nhiễm trùng. Tất cả những vết thương do phẫu thuật cần khâu lại thì cố gắng tạo mức độ căng da bình thường, tránh những vết mổ có những đường cắt ngang da, mà cố gắng phẫu thuật cắt da theo hình êlíp nằm ngang theo cùng hướng với đường căng của da, vết thương do bỏng.
Tóm lại, sẹo phì đại xuất hiện theo cơ địa, qua từng thời gian và trên từng vùng của cơ thể, kể cả thầy thuốc có nhiều kinh nghiệm cũng không lường trước về xuất hiện của sẹo. Về nguyên nhân của sẹo phì đại hiện nay vẫn được các nhà khoa học tiếp nghiên cứu, việc điều trị còn gặp nhiều khó khăn, chưa có một giải pháp nào là hoàn hảo. Cho tới nay thức ăn gây nên sẹo lồi thì các nhà khoa vẫn chưa ghi nhận.
BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG
