Rậm lông là một tình trạng không mong muốn. Rậm lông có thể phát sinh từ quá mức kích thích tố nam tên là androgen, các hormon testosterone, hoặc nó có thể là do một đặc điểm dân tộc hay gia đình. Bệnh chiếm tỷ lệ khoảng 10% phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Rậm lông đôi khi có thể gây cho phụ nữ những dằn vặt và không tự tin về cơ thể, cảm thấy ít nữ tính hơn so với người khác.
Các triệu chứng
Dấu hiệu của rậm lông có thể bao gồm: lông thô và sắc, xuất hiện trên nhiều nơi của cơ thể, nơi lông thường không thấy ở phụ nữ – chủ yếu ở mặt, ngực và lưng. Đi kèm với dấu hiệu trên là chị em có một giọng nói sâu, mọc nhiều mụn trứng cá, rụng tóc kiểu hói đầu, giảm kích thước vú, phì đại âm vật, tăng khối lượng cơ… Dần dần phát triển tăng trưởng lông tóc không mong muốn và kinh nguyệt không đều.
Khi chị em thấy có những dấu hiệu của chứng rậm lông thì cần đi khám bác sĩ để có phương pháp điều trị hiệu quả.
Đi tìm nguyên nhân
Căn nguyên sinh bệnh: Bình thường androgen được tiết ra với lượng rất nhỏ từ tuyến thượng thận và buồng trứng. Vì một lý do nào đó như u tuyến thượng thận, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, u nang buồng trứng, buồng trứng đa nang; Androgen được tiết quá nhiều sẽ tạo nên hiện tượng rậm lông, trứng cá, béo phì, rối loạn kinh nguyệt.
Ngoài những căn nguyên trên còn có một số trường hợp rậm lông tự phát, tăng prolactin trong máu; Dùng thuốc nội tiết kéo dài như trị liệu androgen (nội tiết tố nam), steroid (K-cort, dexamethason, prednisolon…), thuốc tránh thai.
Khoảng một nửa số phụ nữ rậm lông nhẹ có nồng độ androgen cao và một nửa khác thì không. Rậm lông là nghiêm trọng thường do mức độ androgen cao. Điều kiện có thể gây ra mức độ androgen cao bao gồm:
Hội chứng buồng trứng đa nang: Tình trạng này phổ biến là do sự mất cân bằng của hormon giới tính, dẫn đến kinh nguyệt không đều, béo phì vô sinh và đôi khi u nang buồng trứng. Hội chứng buồng trứng đa nang là nguyên nhân nhận dạng phổ biến nhất của rậm lông.
Hội chứng Cushing: là tình trạng xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với nồng độ cao của hormon cortisol, một hormon steroid tham gia vào phản ứng căng thẳng của cơ thể. Nó có thể phát triển khi tuyến thượng thận – tuyến tiết hormon nằm ngay phía trên thận – làm cho quá nhiều cortisol hoặc nó có thể xảy ra từ dùng thuốc cortisol trong một thời gian dài. Tăng mức cortisol phá vỡ sự cân bằng của hormon giới tính trong cơ thể, có thể dẫn đến rậm lông.
Rậm lông ở phụ nữ có thể phát sinh từ quá mức kích thích tố nam tên là androgen, các hormon testosterone, hoặc nó có thể là do một đặc điểm dân tộc hay gia đình.
Tăng sản thượng thận bẩm sinh: Tình trạng này là đặc trưng của sản xuất bất thường của hormon steroid, bao gồm cả cortisol và androgen, do tuyến thượng thận.
Khối u: giả thiết tình trạng rậm lông do khối u ít xảy ra hơn. Nguyên nhân của rậm lông có thể là một khối u tiết androgen, trong buồng trứng hay tuyến thượng thận.
Do dùng thuốc: Việc dùng một số thuốc có thể gây ra tình trạng rậm lông. Đặc biệt là các thuốc nội tiết, có thể khiến cơ thể mất cân bằng nội tiết. Khi đó tình trạng rậm lông sẽ xảy ra.
Đôi khi tình trạng rậm lông không có nguyên nhân nhận dạng. Quá nhiều lông tóc ở phụ nữ tăng trưởng với mức độ androgen bình thường, chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên và không có điều kiện cơ bản khác được gọi là rậm lông tự phát – có nghĩa là không có nguyên nhân nhận dạng của rối loạn, gây ra rậm lông.
Phương pháp điều trị và dùng thuốc
Điều trị cho rậm lông thường liên quan đến một sự kết hợp các phương pháp tự chăm sóc, phương pháp điều trị loại bỏ và thuốc sử dụng.
Rậm lông khiến chị em mất tự tin. Ảnh: Minh họa
Phương pháp điều trị loại bỏ bao gồm:
Dùng xung điện: Đây là loại điều trị bao gồm việc chèn một kim nhỏ vào mỗi nang tóc và phát ra một xung điện để gây thiệt hại và cuối cùng phá hủy các nang lông. Kết quả điện phân có thể tẩy lông vĩnh viễn, nhưng có thể đau đớn. Một số loại kem làm tê liệt có thể sử dụng rộng rãi trên da để giảm sự khó chịu này. Tác dụng phụ bao gồm tối màu da được điều trị và hiếm khi để lại sẹo.
Laser trị liệu: là một phương pháp một chùm ánh sáng tập trung cao (laser) được thông qua trên da để vô hiệu hóa các nang tóc và ngăn ngừa lông phát triển. Sau khi điều trị, có thể trong thời gian dài mà không tái sinh lông. Phương pháp tẩy lông bằng tia laser có thể khó chịu – có thể cảm thấy một cảm giác giống như nấu ăn dầu mỡ nóng bắn tung tóe trên da. Laser điều trị có thể gây mẩn đỏ và sưng, nó cũng có thể gây bỏng và đổi màu trên da.
Phương pháp dùng thuốc để điều trị rậm lông gồm:
Uống thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai chứa các hormon estrogen và progestin, điều trị rậm lông do androgen ức chế sản xuất bởi buồng trứng. Uống thuốc tránh thai là một điều trị phổ biến cho rậm lông ở phụ nữ không muốn mang thai. Đối kháng androgen: Những loại thuốc ngăn chặn androgen gắn với thụ thể trong cơ thể. Thường được sử dụng để điều trị rậm lông là spironolactone.
Bôi thuốc dạng kem: Có một vài loại thuốc bôi có thể dùng cho lông mặt quá nhiều ở phụ nữ. Những kem này có chứa một loại acid (thioglycolic) làm tiêu sừng rất dễ gây hỏng da. Cần đề phòng tác dụng phụ bao gồm: đau nhức, ngứa ran hoặc phát ban da.
Lời khuyên của thầy thuốc
Rậm lông là một tình trạng liên quan đến nội tiết của cơ thể. Để điều trị chứng rậm lông hiệu quả cần có sự thăm khám dựa trên các kết quả xét nghiệm thăm dò. Vì vậy, khi chị em thấy có những dấu hiệu của chứng rậm lông thì cần đi khám bác sĩ để có phương pháp điều trị cụ thể.
BS. Trần Tâm
