Một chế độ ăn uống hợp lý giữ vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh, giúp bệnh nhân cải thiện được các triệu chứng và phòng ngừa được các biến chứng, đồng thời không làm tăng gánh nặng cho gan.
Ở bệnh nhân xơ gan, trong giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng gì rõ ràng, người bệnh chỉ cảm thấy mệt mỏi, một số người cảm thấy chán ăn, khó tiêu, buồn nôn và sợ những thức ăn có nhiều dầu mỡ. Đến khi bệnh nặng hơn người bệnh có thể thấy đau tức vùng hạ sườn phải và vàng mắt, vàng da.
Khi bệnh đã nặng, chức năng gan sẽ suy giảm nghiêm trọng. Bệnh nhân sẽ thấy bụng ngày càng to ra do ứ nước, đó là hiện tượng cổ trướng hay báng bụng. Bệnh nhân xơ gan có thể bị nguy hiểm đến tính mạng khi các biến chứng của xơ gan xảy ra như giãn vỡ tĩnh mạch thực quản.
Nên ăn uống thế nào?
Người bị xơ gan có nhu cầu về chất đạm tương tự như người bình thường. Trung bình người lớn cần mỗi ngày khoảng 1g protein cho mỗi kg cân nặng, nghĩa là một người nặng 50kg cần khoảng 50g protein. Những thức ăn có nhiều chất đạm là thịt và các sản phẩm chế biến từ thịt (chứa 20% protein), cá (20%), trứng (13%), ngũ cốc (10%), sữa (3%). Khi bệnh nhân xơ gan bị lơ mơ hay hôn mê, phải ngưng ăn chất đạm hoàn toàn vì lúc này nếu vẫn bổ sung chất đạm cho người bệnh thì sẽ gây nguy hiểm cho người bệnh.
Cần cân đối giữa các thành phần như chất đường, chất đạm, rau và các loại trái cây, nên ăn nhiều rau xanh và các thực phẩm giàu kali như chuối tiêu, đu đủ, rau ngót, rau lang…
Bệnh nhân bị báng bụng phải hạn chế ăn muối, nước mắm và các loại thức ăn mặn.
Hạn chế mỡ động vật, thay mỡ động vật bằng dầu và bơ thực vật. tránh các loại thức ăn và các cách chế biến làm cho bệnh nhân khó dung nạp như phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, bắp cải, rượu, bia, cà phê, trà đặc…
Tuyệt đối không được uống rượu, bia và các chất có cồn bởi vì nếu uống rượu sẽ làm cho biến chứng như giãn tĩnh mạch thực quản xảy ra, gây nguy hiểm cho người bệnh khi xảy ra hiện tượng nôn ra máu.
BS. Trần Anh Ngọc
