Nếu bạn đi tiểu nhiều lần trong một ngày nhưng không phải vì bạn uống nhiều nước sẽ là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại. Do đâu đi tiểu nhiều lần? Làm sao để cải thiện chứng đi tiểu nhiều?
Nguyên nhân đi tiểu nhiều
Có nhiều nguyên nhân gây chứng đi tiểu nhiều lần. Nhiễm khuẩn đường tiết niệu, tình trạng viêm nhiễm gây kích thích lên bàng quang và niệu đạo, dẫn đến chứng buồn tiểu và đi tiểu nhiều lần, kèm theo đó là các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra máu…
Do bệnh viêm bàng quang kẽ. Đây là bệnh không rõ nguyên nhân, có các triệu chứng nổi bật như: đau bụng dưới hoặc hố chậu, tiểu cấp, tiểu nhiều lần…
Do hội chứng bàng quang kích thích: bàng quang co thắt không kiểm soát gây nên tình trạng tiểu gấp, tiểu nhiều lần, ngay cả khi bàng quang ít nước tiểu và kèm theo là tiểu không kiểm soát.
U xơ tuyến tiền liệt là một nguyên nhân gây đi tiểu nhiều.
Do bệnh ung thư bàng quang: khối u phát triển, xâm lấn, chèn ép bàng quang dẫn tới chảy máu, tiểu nhiều lần.
Do sỏi và các dị vật đường tiết niệu: sự xuất hiện của sỏi hoặc một số dị vật cọ xát gây kích thích cổ bàng quang nên có hiện tượng tiểu nhiều lần, tiểu không hết…kèm theo các triệu chứng như tiểu đau, nước tiểu ít, đau vùng thận và có thể có máu trong nước tiểu.
Do suy tuyến thượng thận: gây ra tình trạng giảm tiết các hormon từ tuyến thượng thận với các triệu chứng: mệt mỏi, ăn mất ngon, sụt cân, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, huyết áp thấp, hạ đường huyết và trầm cảm.
Do bệnh lý tuyến tiền liệt như u xơ tuyến tiền liệt, tuyến tiền liệt tăng sinh gây chèn ép vào niệu đạo, kích thích bàng quang nên cả khi có ít nước tiểu vẫn muốn đi tiểu làm bệnh nhân phải đi tiểu nhiều lần trong ngày. Do viêm tuyến tiền liệt: thường gặp ở tuổi thanh và trung niên với các triệu chứng là tiểu nhiều lần, nước tiểu màu trắng, tiểu rắt, tiểu khó, nước tiểu chảy dạng tia nhỏ. Do hẹp niệu đạo, tình trạng hẹp niệu đạo có thể do u xơ tiền liệt tuyến lành tính, bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm niệu đạo mạn tính… gây đi tiểu nhiều có kèm theo các triệu chứng như đi tiểu đau buốt, có máu trong nước tiểu, nước tiểu đục…
Do một số bệnh nội tiết như: đái tháo đường gây tiểu nhiều, ngoài ra có thể kèm theo các biểu hiện như khát nước, khô da, sụt cân…; đái tháo nhạt gây đi tiểu nhiều lần, thường đi kèm các triệu chứng đi tiểu số lượng nhiều (trên 2.500ml mỗi ngày).
Do tổn thương các dây thần kinh như tai biến mạch não, chấn thương tủy sống ảnh hưởng đến dây thần kinh điều khiển hoạt động của bàng quang dẫn tới hiện tượng đi tiểu nhiều lần, đi tiểu gấp…
Mệt mỏi, stress làm người bệnh trầm cảm, rối loạn giấc ngủ dẫn tới đi tiểu nhiều lần. Do sử dụng thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp hoặc điều trị thừa dịch có thể gây tiểu nhiều lần. Bệnh nhân sau xạ trị khi điều trị ung thư ở các cơ quan như tuyến tiền liệt, bàng quang hay ung thư cơ quan vùng hố chậu…Do u vùng ngoài bàng quang gây xâm lấn, chèn ép kích thích bàng quang gây tiểu nhiều lần.
Biểu hiện chủ yếu
Bệnh nhân đi tiểu nhiều lần thường có các dấu hiệu: tăng cảm giác muốn đi tiểu, tiểu không kiểm soát được, có cảm giác đau khi đi tiểu, đi tiểu ra máu, nước tiểu màu hồng, có thể có cục máu đông trong nước tiểu, đau bụng dưới, bàng quang căng tức, đau vùng lưng hông. Trường hợp tiểu ra máu kèm những dấu hiệu sau đây là những biểu hiện bệnh nặng: kèm với đi tiểu nhiều là sự thay đổi màu sắc hoặc độ đục của nước tiểu; không thể nhịn tiểu được lâu; đi tiểu nhiều lần cả ngày lẫn đêm nhưng không liên quan đến việc uống ít hay nhiều nước; người mệt mỏi, sút cân…
Lời khuyên của bác sĩ
Người bị chứng đi tiểu nhiều thường mắc sai lầm là hạn chế uống nước. Nếu bạn uống quá ít hoặc quá nhiều đều không tốt cho sức khỏe. Vì thế, bạn vẫn uống nước đầy đủ hàng ngày, đối với người lớn là từ 2-2,5 lít bao gồm nước uống và nước canh, nước rau. Để cải thiện chứng đi tiểu nhiều, bệnh nhân cần thực hiện các biện pháp sau đây:
Nên hạn chế uống nước nhiều vào buổi tối để giảm việc đi tiểu về đêm. Tránh các loại đồ uống có cồn (rượu, bia) vì nó làm lợi tiểu, như vậy sẽ khiến bạn đi tiểu nhiều hơn. Hạn chế hoặc giảm việc uống nước chè và cà phê vì chất caffein có tác dụng như một chất lợi tiểu. Mặt khác, tránh dùng caffein sẽ giúp bạn cải thiện vấn đề tiểu nhiều lần không kiểm soát. Bạn cũng nên hạn chế các thực phẩm có tính axit như nước vắt cam, chanh, bưởi, cà chua, khế, sấu, dưa muối chua… vì chúng có thể gây kích ứng bàng quang làm cho bạn phải đi tiểu nhiều. Tránh dùng các loại nước uống có gas vì những đồ uống có gas cũng rất dễ kích thích bàng quang gây đi tiểu nhiều. Các loại thực phẩm, gia vị nóng và ngọt bạn cũng không nên dùng nhiều vì chúng gây lợi tiểu. Mỗi khi phải dùng thuốc điều trị một bệnh nào đó, bạn cần nói cho bác sĩ biết để bác sĩ tránh cho bạn dùng các thuốc gây lợi tiểu. Điều quan trọng nhất là bạn cần khám để phát hiện và điều trị sớm các bệnh là nguyên nhân gây đi tiểu nhiều nói trên.
BS. Ninh Văn Hải