Bóng bì lợn còn có tên khác là trư phu, là phần da lợn được cạo hết lông bên ngoài và lớp mỡ bên trong, phơi khô và nướng phồng. Canh bóng bì là một món ăn thường có mặt trong những dịp gia đình có việc quan trọng của người Việt, vừa thể hiện sự sang trọng, vừa thể hiện sự khéo léo của người nội trợ. Tuy nhiên, bóng bì còn là vị thuốc dưỡng da, nhuận tràng, giúp làm chậm quá trình lão hóa.
Bóng bì chứa protein, lipid, glucid và khoáng chất: calci, photpho, sắt. Chất protein chủ yếu là keratin, elastin, collagen… Chất collagen có nhiều trong các bộ phận cơ thể người (da, gân, sụn, xương và các tổ chức liên kết); có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa, thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể.
Theo Đông y, bóng bì vị ngọt, tính bình; vào thận phế. Có tác dụng nhuận phế, trạch phu (bổ phế dưỡng da), bổ âm. Dùng cho các trường hợp khô rát, bong da, đau sưng họng. Các món ăn có bóng đều có tác dụng dưỡng da, nhuận tràng.
Hằng ngày dùng 30-60g bóng khô đã chế hoặc 50-80g bì lợn tươi.
Cao bì lợn: bì lợn 60g, cạo sạch, hơ trên bếp than cho chín phồng, đem nấu thành cao lỏng, thêm bột gạo rang và mật nấu thành cao. Ăn khi đói, mỗi lần 1 thìa, ngày 3-4 lần. Món này tốt cho người bị khô rát da, bong da mặt, mặt nhiều nếp nhăn, đau sưng họng, môi khô họng khát, nóng sốt sau bệnh viêm nhiễm dài ngày, táo bón kiết lỵ.
Canh bì lợn đại táo: bì lợn tươi 300g, đại táo 150g, đường phèn liều lượng thích hợp. Bì lợn làm sạch thái lát dài, thêm nước nấu canh, khi bì lợn đã chín nhừ cho thêm đại táo (đã tách bỏ hạt), tiếp tục nấu cho chín nhuyễn; cho tiếp đường phèn khuấy đều, để nguội. Chia ăn vào các bữa phụ điểm tâm thường ngày. Món này có tác dụng bổ khí sinh huyết, thích hợp cho người bị xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng…
Bóng hầm đu đủ: bóng bì 200g, đu đủ xanh 300g. Bì lợn làm sạch thái lát dài; đu đủ gọt bỏ vỏ, bỏ hạt, thái miếng, thêm gia vị vừa đủ, đảo đều, để 15-20 phút, hầm chín. Món này tốt cho người bị bứt rứt khó chịu, đầy nóng bụng, táo bón, ăn uống không được…
Canh bóng bì: bóng bì 100-200g, thịt nạc 150-300g, xương ống 500g, tôm 100-200g, đậu Hà Lan 100-150g, nấm hương 50g, cà rốt 50-100g, súplơ 100-150g, gia vị: bột ngọt, rượu trắng, gừng tươi, dầu ăn, mắm… Có nhiều cách nấu canh bóng. Đây là món ăn tổng hợp đầy đủ chất dinh dưỡng nên có tính bổ dưỡng cao; rất tốt cho người già suy nhược và sản phụ.
Canh bóng bì lợn
Kiêng kỵ: Không dùng khi có thực nhiệt (nhiễm khuẩn, sốt cao).
Bóng bì khi chế biến thường được ngâm nước cho mềm, tẩy bằng rượu trắng và gừng cho hết mùi hôi. Để làm bóng phải chọn bì lợn ngon, không được dùng bì lợn sề, lợn già…
TS. Nguyễn Đức Quang
