Chiều ngày 31 tháng 11 năm 2017 Bé Nguyễn Đăng K, 20 tháng tuổi, nhà ở xã Bình Ninh, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang đang chơi ngoài sân với bầy gà con, cháu rải gạo cho gà con ăn, rồi cháu K bắt một con gà con lên chơi, nghe tiếng gà con la, bản năng làm mẹ của gà mẹ trổi dậy, nó chạy tới vỗ cánh bay lên đá và mổ bé K, khiến bé bị chảy máu trán. Bé K la khóc, còn bầy gà con thì kêu tan tác…
Mẹ K vội vàng bế cháu lên, dán miếng băng keo rồi đưa K vào bệnh viện. Sau khi bác sĩ khám vết thương rách da đầu vùng trán chừng 2 phân, đã cho rửa sạch vết thương bằng dung dịch sát trùng, may thưa cầm máu 1 mũi và cho kháng sinh phòng ngừa nhiễm trùng. Bác sĩ hỏi mẹ có chích ngừa uốn ván đầy đủ không, mẹ bé K nói chích không thiếu mũi nào từ nhỏ, mũi gần đây nhất là lúc 4 tháng tuổi. Bác sĩ giải thích cho mẹ cháu K biết là vết thương do gà mổ có nguy cơ bị nhiễm vi trùng uốn ván nên khuyên mẹ K cho cháu chích nhắc lại mũi tiêm ngừa uốn ván tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh.
Hình bé K bị gà mổ.
Về chuyên môn, uốn ván là bệnh do trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) gây ra. Trực khuẩn này phát triển tại vết thương dơ bẩn dính nhiều bụi, bùn đất, phân gia súc…trong điều kiện yếm khí, sau đó giải phóng ngoại độc tố vào dòng máu và tấn công vào các bản vận động thần kinh-cơ làm cho bệnh nhân bị co cứng cơ và trên nền cứng đó, xuất hiện các cơn co giật.
Thời kỳ ủ bệnh khoảng 4-21 ngày, thường trong vòng 7-10 ngày. Bệnh nhân dễ bị tử vong do suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật và ngừng tim.
Ngừa uốn ván hiệu quả bằng việc chích ngừa. Thông thường, trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi là phải được tiêm văcxin DPT (bạch hầu, ho gà, uốn ván), 1 mũi vào lúc 2 tháng tuổi; 1 mũi vào 4 tháng tuổi; 1 mũi vào 6 tháng tuổi; sau đó là 15 – 18 tháng tuổi và 4 – 6 tuổi.
Nếu vì quên mà bà con bỏ tiêm ngừa uốn ván thì thì phải đưa cháu ra y tế phường, xã để xin lịch tiêm lại. Sau đó mỗi 10 năm tiêm lại 1 lần.
Đối với những vết thương có nguy cơ nhiễm vi trùng uốn ván như khi bị trầy sướt hay bầm dập ngoài da, vết thương do dụng cụ lao động và những vật gỉ sét, bụi bẩn, ô nhiễm phân gia súc, gia cầm gây ra, vết thương nhiễm trùng, vết thương hở, vết thương bị băng kín lâu ngày thiếu ôxy, vết thương gây ra bởi heo, gà, trâu, bò…tấn công người …
Do đó khi bị tổn thương là xử lý ngay vết thương bằng cách rửa sạch và lấy hết dị vật trong vết thương (như bùn, đất, cát, mảnh sành, đinh, gai…), rửa vết thương bằng xà phòng nhiều lần, sát khuẩn bằng dung dịch như cồn 70 độ, ôxy già …, sau đó đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được hướng dẫn tiêm ngừa uốn ván.
BS NGUYỄN THÀNH ÚC
