Bệnh về gan- những sát thủ thầm lặng

Gan là bộ phận đóng vai trò hết sức quan trọng cho hoạt động của cơ thể. Gan có chức năng chuyển hóa, dự trữ và bài trừ chất độc, nếu gan tổn thương ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.

Tổn thương gan âm thầm, thời gian đầu thường ít biểu hiện thành triệu chứng gì rõ rệt. Do đó, phần lớn bệnh gan thường được phát hiện muộn, tổn thương đã nhiều dẫn đến tình trạng bệnh nguy hiểm, khó chữa trị.

Theo các nhà khoa học hiện nay tỷ lệ bệnh về gan ngày càng có xu hướng tăng. Người ta ví gan là “Trái tim thứ 2” vì lượng máu qua gan gần bằng một nửa lưu lượng máu của cơ thể. Điều đó cho thấy mỗi người tự nhận diện “kẻ thù của lá gan mình” để bảo vệ lá gan khỏe mạnh.

Thực trạng đáng báo động của bệnh gan tại Việt Nam

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc đào thải độc tố, tạo máu, tiết mật để tiêu hóa thức ăn và thực hiện trên 300 nhiệm vụ quan trọng khác. Gan mang trong mình những nhiệm vụ trọng yếu như vậy nhưng dường như chúng ta vẫn chưa dành cho gan sự quan tâm đúng mực và sự bảo vệ cần thiết. Bằng chứng là các bệnh lý về gan ngày càng gia tăng.

Theo thống kê, Việt Nam đang là một trong những nước có tỷ lệ mắc bệnh gan cao và trong những năm gần đây, mỗi năm, Việt Nam có 10.000 ca mắc bệnh gan mới. Theo thống kê 1.4 triệu ca tử vong do virut viêm gan. Theo Bộ Y tế, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan của một số nhóm dân cư là từ 6 – 20% đối với virus viêm gan b và khoảng 0,2 – 4% với virus viêm gan C. Đáng chú ý, Việt Nam cũng đã ghi nhận các trường hợp nhiễm virus viêm gan A, D, E trong số các bệnh nhân viêm gan nhập viện. Điều này chứng tỏ tình trạng viêm gan ở Việt Nam đang ở mức đáng báo động.

Lý giải tình trạng bệnh gan gia tăng, các chuyên gia cho rằng rượu, bia và thuốc lá là những nguyên nhân hàng đầu gây ra các vấn đề về gan được tìm thấy hiện nay, xuất phát từ thói quen sử dụng rượu bia với tần suất cao của người Việt Nam cộng với nhịp độ sống nhanh, công việc căng thẳng khiến người ta tìm đến thuốc lá như giải pháp giải toả. Tất cả điều này khiến cho các bệnh lý về gan ngày càng tăng cao.

Nhận diện sát thủ phá hủy lá gan

Tác nhân chính ảnh hưởng đến sức khỏe của lá gan có rất nhiều trong đó có việc lạm dụng rượu bia. Khi uống rượu bia, quá trình xử lý và trao đổi chất được thực hiện chủ yếu ở gan. Sau đó, chỉ một lượng nhỏ bài tiết ra ngoài qua đường thở và tuyến mồ hôi, còn lại sẽ cùng với ethanol trong gan hình thành dehydrogenase. Đây là chất vô cùng nguy hại cho tế bào gan.

Thông thường một người uống rượu hơn 10 năm với liều lượng hơn 250ml rượu các loại mỗi ngày đều có khả năng đưa đến xơ gan. Uống nhiều rượu, bia, bệnh không tái phát ngay mà thường mất từ 10 – 20 năm thì các bệnh liên quan tới rượu sẽ bắt đầu phá hủy cơ thể người.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Việt Nam là nước có tỷ lệ người dân mắc bệnh xơ gan khá cao, chiếm 5% dân số. Điều đáng quan tâm, hiện Việt Nam được xem là quốc gia Đông Nam Á tiêu thụ lượng bia lớn nhất. Ước tính có đến gần 3/4 đàn ông Việt uống rượu, bia và cứ 4 người thì có 1 người sử dụng rượu, bia ở mức độ có hại, tương đương với 6 cốc bia hơi mỗi ngày.

Sử dụng thực phẩm không an toàn, thực phẩm bị ô nhiễm, nguồn gốc không rõ ràng, chứa nhiều hóa chất độc hại, thức ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh… là nguyên nhân “thầm lặng” làm chức năng gan bị suy giảm. Một khi gan bị tổn thương thì dễ dẫn đến men gan cao, viêm gan, xơ gan là những bệnh khó tránh khỏi. Ngoài ra, môi trường bị ô nhiễm bởi khí thải, chất thải độc hại; làm việc thường phải tiếp xúc với hóa chất, khói thuốc lá…, gan của bạn phải “gồng mình” phân giải các chất này. Dưới tác động lâu dài của các yếu tố ô nhiễm, gan phải hoạt động liên tục dẫn đến quá tải, tế bào gan bị tổn thương, chức năng giải độc bị suy giảm. Đây chính là cơ hội để các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan…phát triển.

Khi cơ thể có bệnh, bạn sử dụng nhiều hay ít thuốc điều trị đều có tác động tới gan, khiến gan làm việc cực nhọc hơn. Việc sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc sẽ khiến viêm gan trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, một số bệnh nhẹ như cảm lạnh không nên lạm dụng thuốc, hãy nghỉ ngơi và uống nhiều nước để phục hồi sức khỏe cơ thể. Điều nên nhớ là không nên lạm dụng thuốc.

Virus gây viêm gan cũng phá hủy lá gan và nguy hiểm nhất là viêm gan do virus B, đây  là một “căn bệnh thầm lặng” vì đa số những người bị nhiễm viêm gan B không biết là mình bị nhiễm và có thể vô tình lây lan qua nhiều đường khác nhau. Khi nhiễm viêm gan B mạn tính (virus viêm gan B tồn tại trong gan trên 6 tháng) thì có nguy cơ tiến triển thành các loại bệnh gan nặng hơn như xơ gan hay ung thư gan.

Bí quyết nuôi dưỡng một lá gan khỏe mạnh

Chia sẻ về bí quyết bảo vệ gan, chuyên gia gan mật cho rằng, có nhiều cách để mang lại sự khỏe mạnh cho lá gan của mình, có thể là quá trình tập luyện, lối sống hay là một chế độ ăn uống cân đối, hợp lí bằng cách chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh và ăn uống đầy đủ, cân bằng các loại chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất, ăn nhiều thực phẩm tươi, giàu chất xơ – rau xanh, trái cây…, tránh ăn nhiều đồ chiên, nướng và uống đủ nước (khoảng 2,5 lít mỗi ngày). …

Cần hạn chế rượu bia, thuốc lá để bảo vệ gan khỏe mạnh nhất là không nên uống rượu khi mắc các bệnh về gan và hạn chế, hoặc tốt nhất là không hút thuốc lá. Việc đi khám sức khỏe định kỳ (6 tháng một lần) là cần thiết để biết tình trạng của gan đồng thời được bác sĩ tư vấn tiêm phòng vacxin khi chưa bị viêm gan do virus hay điều trị kịp thời nếu mắc các bệnh về gan. Ngoài ra, để có một lá gan khỏe nên sử dụng các loại thảo dược quý hoặc sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên bảo vệ gan và phục hồi tế bào gan bị tổn thương,  hỗ trợ điều trị viêm gan và gan nhiễm mỡ, và giúp hạ men gan, …BS nguyễn Ngọc Phúc – Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương khuyến cáo. “Trong khi các vấn nạn như bia rượu, thực phẩm bẩn, thuốc chữa bệnh… rất khó kiểm soát, thì việc tăng cường khả năng giải độc, chống độc, tăng sức đề kháng cho gan để bảo vệ gan một cách hiệu quả là việc hết sức cần thiết của mỗi người”.  BS phúc  cũng nhấn mạnh, việc lựa chọn giải pháp chăm sóc, bảo vệ gan, giúp giải độc gan hiệu quả và an toàn, được nghiên cứu khoa học đầy đủ cũng quan trọng không kém. Vì nếu không lựa chọn đúng phương pháp sẽ gây tác dụng ngược, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan.

Minh Tri