Theo Đông y, hội chứng chóng mặt ù tai, nôn mửa… thuộc phạm vi chứng huyễn vựng. Nguyên nhân do can thận âm hư, can huyết hư hoặc do can dương nổi lên, can hỏa vượng thịnh hay đàm thấp.
Người bệnh thể đàm thấp có các biểu hiện: béo trệ, hoa mắt, chóng mặt, lợm giọng buồn nôn, hồi hộp, ngủ hay mê, ăn kém, hay khạc đờm buổi sáng, miệng nhạt, lưỡi bệu, rêu dính, mạch hoạt. Dùng bài: Nhị trần thang gia giảm: trần bì, bán hạ chế, phục linh mỗi vị 8g; cam thảo 4g. Sắc uống.
Nếu miệng đắng lưỡi khô, nước tiểu vàng, đại tiện táo, thêm trúc nhự, địa long, thạch xương bồ mỗi vị 8g; chỉ thực 12g, bạch thược 12g. Nếu rêu lưỡi trắng dính, đại tiện lỏng, miệng không khát, thêm đảng sâm 12g, bạch truật 12g, trạch tả 10g.
Canh cá chép nấu thiên ma rất tốt cho người bệnh tăng huyết áp, suy nhược thần kinh đau đầu chóng mặt.
Món ăn thuốc hỗ trợ hóa thấp trừ đàm:
Cháo não cá chép: não cá chép, gạo tẻ 60g, nấu cháo, thêm gia vị, ăn khi đói. Dùng rất tốt cho người cao tuổi ù tai điếc tai.
Canh cá chép thiên ma: cá chép 1 con khoảng 700g, thiên ma 10g, xuyên khung 10g, phục linh 10g, bột gia vị, bột tiêu, dầu thực vật vừa đủ. Cá làm sạch bỏ ruột; dược liệu thái lát cho trong bụng cá. Đặt cá vào nồi, thêm gừng, hành tươi, gia vị, nước dùng (nước xương bò hoặc xương lợn, cánh gà), hầm trong 30 – 45 phút; thêm bột gia vị, bột tiêu dầu thơm, đun sôi đều là được. Món này rất tốt cho người bệnh tăng huyết áp, suy nhược thần kinh đau đầu chóng mặt.
Cá chép hầm hạt dẻ, nhục quế: cá chép 1 con khoảng 500g (róc vẩy bỏ ruột), nhục quế (đập giập) 5g, hạt dẻ (bóc bỏ vỏ) 50g. Tất cả hầm chín, thêm gia vị. Chia ăn ngày 2 lần. Đợt dùng 5 – 7 ngày. Dùng cho phụ nữ rối loạn mãn kinh, suy nhược cơ thể, đau đầu chóng mặt, quên lẫn, hồi hộp, tiêu chảy…
Cháo cần tây: cần tây 200g, mơ hoặc mận ngọt 20g, gạo tẻ 60g. Ba thứ cùng nấu cháo, cháo chín thêm đường phèn khuấy đều, chia ăn 2 lần trong ngày. Liên tục 7 – 14 ngày. Dùng rất tốt cho người cao tuổi ù tai điếc tai giảm thính lực.
Kết hợp châm cứu hoặc xoa bóp các huyệt: nội quan, phong trì, tam âm giao, hợp cốc, phong long, túc tam lý. Mỗi huyệt day khoảng 1 – 2 phút.
Lương y Thảo Nguyên