Đó là bài Quy tỳ thang gia giảm, bài thuốc dùng để bổ tỳ, ích khí, điều kinh, phù hợp với những người bị rối loạn kinh nguyệt. Bài thuốc ứng dụng trong điều trị ở nhiều chứng bệnh về thận, tim mạch và rối loạn kinh nguyệt gây hiếm muộn ở phụ nữ. Bài thuốc đặc biệt thích hợp cho người bệnh thể Tỳ hư.
Bài thuốc, cách bào chế và cách dùng
Bài thuốc Quy tỳ thang gia giảm: bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g, nhân sâm 8g, long nhãn 12g, đương quy 10g, toan táo nhân 12g, mộc hương 4g, đào nhân 8g, hồng hoa 8 g, viễn chí 8 gam, phục thần 12g, cam thảo 8g.
Cách bào chế: phục thần bỏ lõi gỗ; hoàng kỳ bỏ gốc cuốn; toan táo nhân sao vàng cánh gián; cam thảo chích; Viễn chí bỏ lõi tẩm nước gừng sao vàng. Các vị trên 1.500ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 200ml.
Cách dùng: ngày sắc 1thang uống chia đều 3 lần.
Bạch truật
Thường người bệnh dùng liệu trình 1 – 3 tháng, kinh nguyệt sẽ đều và dễ thụ thai. Ngoài ra, khi dùng bài thuốc, thể trạng chung cũng sẽ tốt lên.
Như đã nói, bài thuốc dùng tốt cho cả nam lẫn nữ bị vô sinh hiếm muộn, thông qua bổ Tâm, Tỳ, Thận. Bài thuốc Quy tỳ dùng chữa cho những người thận yếu, kinh nguyệt không đều. Quy tỳ thang do Danh y Nghiêm Dụng Hòa (đời Tống, Trung Quốc) lập phương, viết trong sách Tế sinh phương. Đây là bài thuốc kinh điển cả về cách xây dựng phương thang lẫn cách sử dụng. Bài thuốc đã tồn tại gần 1.000 năm, được nhiều danh y sử dụng và hiện vẫn chứng tỏ giá trị của nó dù xã hội có nhiều thay đổi. Mới đây, các nhà nghiên cứu tại Huế phát hiện tờ châu bản có bài Quy tỳ thang dùng để điều trị bệnh, bồi bổ sức khỏe cho vua Minh Mạng. Cũng tại Huế, người ta tìm được cứ liệu chứng tỏ Quy tỳ thang dùng chữa bệnh hiếm muộn, vô sinh rất hiệu quả.
Bài Quy tỳ thang được các thầy thuốc dùng chữa cho những người thuộc dạng bệnh: Tâm Tỳ lưỡng hư. Những người này có các triệu chứng: hư yếu, thể lực bị giảm sút, sắc mặt kém, thiếu máu, tinh thần bất an, đánh trống ngực dồn dập, hay quên, đêm ít ngủ, chân tay mệt mỏi, đại tiện có chiều hướng khó. Bài thuốc dùng cho phụ nữ kinh nguyệt thất thường; cho đàn ông bị chứng dương nuy, xuất tinh sớm…
Hoàng kỳ
Phân tích bài thuốc
Trong bài thuốc trên, nhân sâm có tác dụng “bổ ngũ tạng, an tinh thần, định hồn phách” để bổ khí sinh huyết, dưỡng tâm ích tỳ. Long nhãn bổ ích tâm tỳ, dưỡng huyết an thần. Hoàng kỳ, bạch truật giúp nhân sâm ích khí kiện tỳ. Đương quy giúp long nhãn dưỡng huyết bổ tâm. Phục thần, viễn chí, táo nhân để ninh tâm an thần. Mộc hương để lý khí tĩnh tỳ, phối hợp với thuốc bổ khí dưỡng huyết làm cho bổ mà không nê trệ ở vị. Cam thảo ích khí bổ trung, điều hòa các vị thuốc. Theo lý luận của Đông y, bài thuốc chủ yếu dùng vị ngọt ấm ích khí, bổ trợ thêm các vị dưỡng huyết, an thần, lý khí. Tỳ khí vượng thịnh, huyết có nơi sinh, huyết có nơi nhiếp; huyết mạch sung túc, thần có nơi trú ngụ, huyết có nơi để quy tụ; cho nên bài thuốc này được gọi là bài “Quy tỳ thang”.
Trong thực tế điều trị vô sinh hiếm muộn cho cả nam lẫn nữ, qua nhiều năm kinh nghiệm với trên nhiều ca bệnh và qua nghiên cứu về y lý Đông y, chúng tôi đã gia các vị thuốc: thục địa 20g, liên nhục 20g, quế nhục 6g. Các vị thuốc này nhằm tăng cường bổ Thận âm (thục địa), bổ Tâm (liên nhục), tán hàn, làm ấm khí huyết (nhục quế).
Kết quả cho thấy, nhiều ca bệnh sức khỏe tăng toàn diện, ăn được, ngủ được, Thận mạnh lên tăng rõ rệt (cường dương, sinh tinh); nhiều ca rối loạn kinh nguyệt (kinh trước kỳ, vô kinh…) được điều trị khỏi hẳn.
BS. NGUYỄN PHÚ LÂM