Sâu chít còn có tên là sâu song, sâu thau, là ấu trùng của loài bướm Brihaspa astrostigmella, sống ký sinh bên trong thân cây chít, cây le, cây đót vào mùa đông, mọc hoang nhiều tại khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, được dân gian xem như là Đông trùng hạ thảo của Việt Nam. Sâu chít được bắt về thường được người dân chế biến thành thức ăn và đặc biệt là ngâm rượu.
Sâu chít là một trong những “đặc sản” thiên nhiên của một số vùng núi phía Bắc như Lạng Sơn, Điện Biên, Sơn La. Người dân thu hoạch sâu chít vào tháng 11-12 hằng năm, thường là đem ngâm rượu uống. Trong dân gian, sâu chít được coi là một món ăn, vị thuốc có công dụng “phục tráng sức khỏe”. Theo y học cổ truyền, sâu chít có vị cam, tính ấm, có tác dụng bổ phế, ích thận, tráng dương khí, an thần, được dùng để chữa chứng thận âm hư (nóng sốt về chiều, ra mồ hôi trộm, đau lưng, tiểu sẻn đỏ, liệt dương, mỏi gối, di tinh, hoạt tinh…), các bệnh thuộc phế (như ho, thổ huyết, suyễn), thận dương suy yếu…
Các nhà khoa học nhận định: sâu chít rất giàu đạm, một lượng đạm cao cấp rất cần thiết cho cơ thể. Điều này lý giải tác dụng điều trị suy dinh dưỡng, nâng cao thể trạng và sức đề kháng của cơ thể chống lại sự xâm nhập của vi sinh vật gây bệnh. Đặc biệt, ở sâu chít, hàm lượng a-xít béo không no đạt tới 58,37% – đây là thành phần tạo ra chất có hoạt tính sinh học cần thiết mà cơ thể không tự tổng hợp được. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có thể dùng loại sâu này thay thế cho đông trùng hạ thảo, một vị thuốc quý hiếm hay được dùng trong bài thuốc tăng cường sinh lực, có hàm lượng protein cao. Sâu chít là một vị thuốc quý có người đã gọi sâu chít là sâm chít.
Ngoài cách sử dụng phổ biến nhất là ngâm rượu uống, có thể sao khô, nấu cháo sâu chít, tán bột uống. Với nhiều đặc tính quý, sâu chít không chỉ là món tăng cường sinh lực dành cho đàn ông. Với cách chế biến phù hợp, sâu chít còn giúp cải thiện da và sức khỏe phụ nữ, cho những người thể trạng yếu. Sâu chít cũng được khẳng định là không độc với cơ thể, nên hoàn toàn có thể sử dụng làm thực phẩm hay làm dược liệu tốt cho mọi đối tượng.
Sâu chít là dược liệu tốt cho sức khỏe.
Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn