Ung thư âm hộ là ung thư xảy ra trên mặt ngoài của bộ phận sinh dục nữ. Âm hộ bao gồm:
– Môi lớn và môi bé.
– Âm vật (mô nhạy cảm giữa các môi).
– Lỗ mở âm đạo và các tuyến của nó.
– Gò mu (vùng mô phía trước xương mu và có lông phủ sau khi dậy thì).
– Tầng sinh môn (vùng giữa âm hộ và lỗ hậu môn).
Ung thư âm hộ thường phát triển chậm trong nhiều năm. Các tế bào bất thường có thể phát triển ở da âm hộ trong nhiều năm. Các tổn thương tiền ung thư này được gọi là tân sinh trong biểu mô âm hộ (VIN). Các tổn thương này có thể phát triển thành ung thư âm hộ nên cần được điều trị sớm.
Cách điều trị ung thư âm hộ thường là phẫu thuật lấy đi khối bướu và một ít mô lành xung quanh. Đôi khi cần phải cắt âm hộ toàn bộ nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn trễ, khối bướu lớn. Nếu được phát hiện sớm, việc điều trị sẽ đơn giản và hiệu quả hơn nhiều.
Những yếu tố nguy cơ
Lớn tuổi: nguy cơ mắc bệnh gia tăng với tuổi, mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Độ tuổi trung bình của bệnh nhân lúc được chẩn đoán là 65 tuổi.
Có tổn thương tân sinh trong biểu mô âm hộ (VIN): đây là những tổn thương tiền ung. Hầu hết phụ nữ có tổn thương này sẽ không phát triển thành ung thư, nhưng một số ít tiếp tục phát triển thành ung thư âm hộ xâm lấn. Vì thế nên điều trị để loại bỏ những vùng có tế bào bất thường và theo dõi định kỳ sau đó.
Nhiễm virút gây u nhú ở người (HPV): đây là virút lây lan qua đường tình dục và là yếu tố nguy cơ của một số bệnh ung thư như ung thư cổ tử cung và âm hộ. Thường gặp ở những người quan hệ tình dục sớm hoặc có nhiều bạn tình. Thường các trường hợp nhiễm virút HPV sẽ tự khỏi, tuy nhiên trong các trường hợp nhiễm kéo dài, virút có thể gây biến đổi tế bào, nếu không được điều trị có thể dẫn đến các thương tổn tiền ung thư và cuối cùng tiến triển đến ung thư.
Hút thuốc lá:
Tình trạng suy giảm miễn dịch: như ở các bệnh nhân ghép tạng cần dùng thuốc ức chế miễn dịch hay bệnh nhân nhiễm HIV.
Có các tổn thương ở da: như bệnh Lychen phẳng làm da mỏng và ngứa, cũng làm tăng nguy cơ ung thư âm hộ.
Triệu chứng
Ung thư âm hộ ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng lâm sàng. Nên đi khám nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
Bướu ở âm hộ.
Da âm hộ có biểu hiện bất thường như thay đổi màu sắc, có mụn cóc hay loét không lành.
Ngứa âm hộ kéo dài.
Xuất huyết âm đạo bất thường không liên quan chu kỳ kinh.
Cảm giác căng tức vùng âm hộ.
Phòng ngừa
Thực hành tình dục an toàn có thể làm giảm nguy cơ ung thư âm hộ. Nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hạn chế số bạn tình để giảm nguy cơ nhiễm HPV.
Tiêm vắcxin phòng ngừa HPV có thể giúp ngăn ngừa các bệnh ung thư liên quan đến HPV như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ.
Khám phụ khoa định kỳ có thể giúp chẩn đoán âm hộ và ung thư phụ khoa khác.
Chẩn đoán ung thư âm hộ.
Khám phụ khoa và soi âm hộ: khi khám phụ khoa, bác sĩ sẽ kiểm tra vùng âm hộ hoặc sử dụng kính soi để phát hiện các bất thường ở vùng này.
Sinh thiết: bác sĩ sẽ lấy một phần mô bướu hay viết loét ở âm hộ để khảo sát dưới kính hiển vi để xem có hay không có tế bào ung thư.
Điều trị
Việc điều trị ung thư âm hộ tùy thuộc vào loại mô bướu, giai đoạn bệnh, sức khỏe và mong muốn của bệnh nhân
Đối với những tổn thương tiền ung thư có thể phẫu thuật cắt bỏ vùng da bất thường hay bôi Kem Imiquimod 5%.
Phẫu thuật:
Trong giai đoạn sớm, khối u còn nhỏ thì chỉ cần cắt bỏ u và một ít mô lành xung quanh. Khi bướu to hơn hoặc giai đoạn trễ, bướu có xâm lấn ra ngoài âm hộ và di căn đến hạch bẹn 2 bên thì cần thiết phải cắt âm hộ và nạo vét hạch bẹn.
Xạ trị:
Là phương pháp sử dụng các tia năng lượng cao như tia X, để tiêu diệt tế bào ung thư. Xạ trị thường được dùng để thu nhỏ bướu trước khi mổ, hoặc dùng để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại sau khi mổ.
Hóa trị:
Hóa trị là điều trị bằng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Đối với những trường hợp giai đoạn trễ, bệnh đã lan rộng đến các khu vực khác của cơ thể, hóa trị có thể là một lựa chọn. Đôi khi hóa trị được kết hợp với xạ trị để thu nhỏ bướu âm hộ lớn, giúp phẫu thuật dễ dàng hơn.
Theo dõi sau điều trị:
Sau khi hoàn tất điều trị, nên định kỳ theo dõi để phát hiện sớm ung thư tái phát. Ngay cả sau khi điều trị thành công, ung thư âm hộ vẫn có thể trở lại. Bác sĩ sẽ xác định lịch trình theo dõi phù hợp, thường là tái khám mỗi 3 tháng một lần trong 2 năm đầu tiên, sau đó là mỗi 6 tháng một lần trong 3 năm tiếp theo.
Hiện nay tại BV. Ung Bướu TP.HCM có đầy đủ các phương tiện để chẩn đoán sớm và điều trị ung thư âm hộ như phẫu trị, xạ trị, hóa trị. Đặc biệt, khoa Ngoại 1 có nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện các phương pháp phẫu thuật như cắt âm hộ, nạo vét hạch bẹn 2 bên, tạo hình âm hộ sau khi cắt…
Lời khuyên của thầy thuốc
Ung thư âm hộ là căn bệnh thầm lặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người phụ nữ. Vì vậy, để đẩy lùi căn bệnh này, chị em phụ nữ cần đi khám phụ khoa định kỳ, chú ý những thay đổi tại vùng này và khám ngay khi có các triệu chứng báo động. Trong quá trình điều trị, chị em nên kết hợp cùng các bác sĩ chuyên khoa và thực hiện đúng phác đồ điều trị.
BS.CKI. LƯƠNG CHẤN LẬP
