Suy nhược cơ thể do can âm hư hay gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, tăng huyết áp và xơ cứng động mạch ở người già, người bị suy nhược thần kinh. Người bệnh dễ cáu gắt, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, lưỡi khô, mạch huyền tế sác. Theo Đông y, phương pháp chữa chủ yếu là bổ can âm. Sau đây là một số bài thuốc và các món ăn hỗ trợ điều trị.
Bài 1: kỷ tử 12g, hà thủ ô 12g, thục địa 12g, đỗ đen sao 12g, sa sâm 12g, tang thầm 8g, long nhãn 8g, cúc hoa 8g, mạch môn 8g. Sắc uống.
Mạch môn và đương quy là hai vị thuốc trong bài “Bổ can thang” sắc uống trị suy nhược cơ thể do can âm hư.
Bài2: Bổ can thang: thục địa 12g, đương quy 12g, bạch thược 12g, xuyên khung 8g, mạch môn 12g, táo nhân 8g, mộc qua 8g, cam thảo 4g. Sắc uống
Bài 3: Bổ can hoàn (Thẩm thị tôn sinh): thục địa 12g, đương quy 12g, bạch thược 12g, xuyên khung 8g, khương hoạt 12g, phòng phong 12g. Tán bột làm hoàn; ngày 2 lần, mỗi lần 12g. Tác dụng: bổ can, trị chóng mặt (huyễn vựng), mắt có màng mộng.
Suy nhược cơ thể do can âm hư thường gặp ở người già, phụ nữ tiền mãn kinh, người tăng huyết áp…
Món ăn thuốc hỗ trợ điều trị
Đậu nành nấu gan lợn: đậu nành 100g, lợn tươi 80g. Đậu nấu vừa chín, cho gan lợn tươi đã làm sạch thái lát vào, nấu chín nhừ, thêm muối gia vị chia 2 lần, ăn trong ngày. Dùng trong 1 đợt khoảng 3 tuần. Dùng cho người thiếu máu dạng thiếu sắt, da vàng tái do can huyết hư thiếu máu suy nhược.
Gà hầm tam thất: gà mái hoặc gà ác 1 con, tam thất 20g. Gà làm sạch, tam thất tán bột cho vào bụng gà, hầm cách thủy cho chín, thêm gia vị cho ăn. Dùng cho người suy nhược khí huyết hư, ăn kém, mệt mỏi, da tái nhợt thiếu máu.
Gà hầm hà thủ ô: gà mái 1 con (khoảng 1kg), hà thủ ô 30g. Gà làm sạch bỏ ruột, hà thủ ô gói trong vải xô, đặt trong bụng gà, hầm cách thuỷ cho chín, lấy bỏ bã thuốc, thêm gia vị gừng, hành… Dùng cho người râu tóc bạc sớm, đau đầu hoa mắt chóng mặt, mất ngủ, suy nhược cơ thể.
Câu kỷ tử tửu: câu kỷ tử 200g, rượu mạnh 500ml, ngâm sau 7 ngày, ngày uống 30 – 50ml. Công dụng: bổ dưỡng, chống yếu mỏi cơ, bảo vệ dung nhan.
Ngó sen hầm: ngó sen 150 – 200g. Hầm nhừ cho ăn. Công dụng: bổ ngũ tạng, thực hạ tiêu.
Canh ba ba sơn dược long nhãn: ba ba 1 con, sơn dược 30g, long nhãn 15g. Ba ba làm sạch thái lát, thêm nước sôi vừa đủ, hầm nhừ, thêm gia vị. Dùng cho các trường hợp lao phổi, viêm khí phế quản mạn tính; suy nhược cơ thể, biếng ăn, thiếu máu, xơ gan, viêm gan mạn, hồi hộp khó thở, tim đập mạnh.
Cháo hàu: thịt hàu 50g, thịt trai 50g, gạo tẻ 100g. Nấu nhừ, ăn 2 lần trong ngày. Thích hợp cho người tăng huyết áp, nhức đầu chóng mặt, gan suy.
Canh hàu ngao cà rốt đậu đỏ: hàu ngao trai biển 200g, xuyên khung 15g, cà rốt 100g, đậu đỏ 100g. Nấu canh, vớt bỏ bã xuyên khung, thêm mắm, hành, bột ngọt và gia vị, chia vài lần ăn trong ngày, liên tục 5 – 7 đợt ngày. Dùng cho những người suy nhược cơ thể, sợ lạnh, sợ gió, tay chân lạnh.
Lương y: Thảo Nguyên