Sau khi sinh, sức khoẻ người mẹ thường giảm sút, đau nhức, nếu phải sinh mổ do mất máu nhiều nên cơ thể mệt mỏi, kém ăn, ít sữa hoặc mất sữa, đôi khi dẫn đến sản hậu. Để khắc phục tình trạng này, ngoài chế độ ăn uống đầy đủ, trong y học cổ truyền, nhiều cây thuốc, vị thuốc có tác dụng tốt phục hồi sức khỏe cho bà mẹ sau sinh. Xin giới thiệu một số phương thuốc thông dụng, dễ làm để bạn đọc tham khảo và áp dụng.
Thuốc phục hồi sức khoẻ cho mẹ
Bài 1: đan sâm 8g, huyền sâm, địa hoàng, mỗi vị 12g, thiên môn, mạch môn, mỗi vị 10g; phục linh, viễn chí, đương qui, bá tử nhân mỗi vị 8g; ngũ vị tử, cát cánh, mỗi vị 6g, chu sa 0,6g. Tất cả sắc trừ chu sa, rồi uống ngày 1 thang.
Bài 2: Gà ác 1 con làm thịt, bỏ phủ tạng, rồi nhồi vào bụng các dược liệu: hạt sen 50g, hoài sơn 20g, đương qui 20g, đã thái nhỏ. Hầm mềm, thêm gia vị ăn cả cái lẫn nước .
Bài 3: cá diếc 1 con, hoàng kỳ, khởi tử, mỗi vị 20g, thêm rượu vang, gừng sống, hành, hồ tiêu, dấm và đường, lượng vừa đủ, nấu thành món ăn-vị thuốc rồi ăn cái, uống nước. Thuốc có tác dụng dưỡng da, làm cho da hồng hào, sắc mặt tươi tắn.
Thuốc tăng sức đề kháng, phòng ngừa sản hậu
Bài 1: nghệ vàng 300g, giã nát trộn với 3-4 lít nước, ngâm trong vài giờ, thỉnh thoảng khuấy đều, rồi gạn. Lấy 1kg gạo nếp đã vo kỹ ngâm vào nước nghệ trong 5-7 ngày đêm (ngày phơi đêm ngâm). Vớt gạo ra, hong khô, rang giòn, tán bột, rây mịn. Ngày uống 3-4 lần, mỗi lần 1-2 thìa cà phê.
Bài 2: thanh ngâm 100g, sâm đại hành 100g, nghệ vàng 200g. Thanh ngâm thái nhỏ, sắc lấy nước đặc, sâm và nghệ sấy riêng từng thứ, tán bột, rây mịn. Ngày uống 20g bột sâm và 20g bột nghệ với nước sắc thanh ngâm.
Bài 3: mần tưới, mạch môn, mỗi vị 20g, ngải cứu 10g, nhân trần 6g, rẻ quạt 4g, vỏ bưởi đào 4g. Sắc uống.
Bài 4: Rễ bướm bạc, lá chuối, mỗi vị 4g, củ gấu, chỉ xác (sao) mỗi vị 3g, hạt tía tô (sao) 2g, trần bì (bỏ màng trắng) 2g, riềng sống 3 lát. Sắc uống.
ThS. Phạm Đức Dương