Ảnh minh họa: Sling.

Trả lời:

Chào bạn,

Vô kinh là một trong những lĩnh vực của nội tiết phụ khoa. Vấn đề này tương đối khó chẩn đoán và điều trị. Nguyên nhân vô kinh thường do nhiều cơ quan trong cơ thể, với nhiều rối loạn đôi khi nguy hiểm cho tính mạng của bệnh nhân.

Một bệnh nhân được coi là vô kinh khi thuộc một trong các trường hợp sau:

– Đến tuổi 14, không có kinh nguyệt, không có sự phát triển của các đặc điểm giới tính thứ phát (như mọc lông vùng kín…).

– Đến tuổi 16, phát triển cơ thể bình thường và có các đặc điểm giới tính thứ phát mà không có kinh nguyệt.

– Đã có kinh, nhưng sau đó không hành kinh trong 3 chu kỳ hoặc trong khoảng thời gian 6 tháng (ngoại trừ trường hợp có thai).

Như vậy, trường hợp của bạn có thể chẩn đoán là “vô kinh”. Vấn đề tìm ra nguyên nhân của hiện tượng này không đơn giản, vì hoạt động kinh nguyệt mặc dù quan sát là đơn giản, nhưng kỳ thực lại đòi hỏi rất nhiều yếu tố và sự tham gia của các cơ quan trong cơ thể cũng như sự vận hành nhịp nhàng của chúng.

Dưới đây xin liệt kê các yếu tố cần cho sự hành kinh bình thường ở phụ nữ:

– Đường sinh dục bình thường, thông suốt từ buồng tử cung, kênh cổ tử cung, cổ tử cung, âm đạo, âm hộ.

– Nội mạc tử cung phát triển bình thường qua giai đoạn tăng trưởng và giai đoạn chế tiết – do 2 loại hormone buồng trứng Estrogen và Progesterone (từ nang noãn ở buồng trứng tiết ra) kích thích.

– Nang noãn buồng trứng phát triển bình thường qua các giai đoạn tăng trưởng, phóng noãn (rụng trứng), thành lập hoàng thể. Tế bào của nang noãn, qua các giai đoạn trên, chế tiết Estradiol và Progestérone. Để sự phát triển của nang noãn bình thường, cần có các hormones của thùy trước tuyến yên: – F.S.H ( Follicle stimulating hormone) và- L.H ( Luteinizing hormone)

– Sự chế tiết F.S.H và L.H ở thùy trước tuyến yên xảy ra bình thường được là nhờ chất GnRH (Gonadotropin Releasing Hormone) chế tiết từ vùng dưới đồi, qua hệ thống mạch máu cửa, đi vào thùy trước tuyến yên.

– Tất cả hệ thống các điều kiện bên trên được điều phối bởi một cơ chế sinh học vật lý và hóa học phức tạp, tác động từ những biến đổi nồng độ các hormones trong mạch máu lên các tế bào đích ở tử cung, buồng trứng, tuyến yên, vùng dưới đồi và các trung tâm thần kinh trung ương.

Rối loạn hay sự không đồng bộ ở bất kỳ một cơ quan nào đều dẫn đến hiện tượng vô kinh. Trong đó nguyên nhân có thể đến từ sự bất thường trong chính cơ thể người bệnh (tử cung dị dạng, u nang buồng trứng…) hay do các yếu tố ngoại lai (stress, thuốc tránh thai…).

Theo tôi, bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa phụ sản để được thăm khám, cũng như tiến hành các cận lâm sàng cần thiết như siêu âm, xét nghiệm máu. Bằng với những thăm khám và xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây ra hiện tượng vô kinh và tư vấn những phương pháp điều trị thích hợp.

Thân ái.

BS Nguyễn Tấn Thủ