Nguyễn Đức Cảnh (Nghệ An)

Có thể nói, các yếu tố sinh lý dẫn đến mụn bao gồm tăng sản xuất bã nhờn, làm thay đổi sự phát triển và biệt hóa của các tế bào nang sừng; sự xâm nhập của vi khuẩn dẫn đến các phản ứng viêm và miễn dịch… Những nhân tố này dẫn đến những thương tổn nguyên phát do mụn và nhân mụn.

Việc dùng vitamin A ngoài da ảnh hưởng đến sự tăng sinh và biệt hóa của tế bào sinh sừng, giúp loại bỏ các mụn trứng cá trưởng thành. Các tế bào sừng tự do được thải ra cùng với bã nhờn về phía bề mặt da. Các nốt sừng không thể hình thành được và do đó ngăn không cho hình thành các mụn mới.

Một tác dụng phụ điển hình của vitamin A dùng ngoài là gây viêm da, cũng được hiểu là một tình trạng kích ứng hay phản ứng quá mẫn.Viêm da trong trường hợp này có đặc trưng là tình trạng đỏ da, bong tróc, khô da và ngứa. Các dạng vitamin A dùng ngoài dẫn tới những thay đổi ở lớp biểu bì và sự tăng sinh biệt hóa tế bào sừng, điều này dần dần phá vỡ đi hàng rào bảo vệ của da và gây nên những dấu hiệu viêm da. Mức kích ứng tương quan với hoạt tính vitamin A sử dụng. Thời gian, liều lượng và dạng vitamin A có thể ảnh hưởng đến phản ứng kích ứng.

Để có cách điều trị hiệu quả, em nên đi khám tại cơ sở chuyên khoa da liễu để dùng thuốc phù hợp với tình trạng bệnh của mình. Tránh dùng thuốc theo mách bảo mà gây hiệu ứng ngược, không khỏi mụn mà lại gia tăng thêm bệnh.

DS. Nguyễn Minh Hữu Tiến

Không để điều hòa thổi thẳng vào mắt

Luồng không khí từ máy lạnh thổi trực tiếp vào mắt sẽ làm cho giác mạc bị khô nhiều, dễ bị tổn thương. Khi đó, mắt sẽ bị mờ, đỏ và có cảm giác cộm rát. Vì vậy, bạn không nên để luồng gió từ máy điều hòa thổi trực tiếp vào mắt. Cụ thể, máy điều hòa trong phòng ngủ nên được lắp phía trên dọc theo thân giường. Trong phòng khách, điều hòa nên để đối diện với tivi, cùng phía với sofa để luồng khí lạnh không thổi vào mắt.

Điều hòa bố trí cùng phía với sofa sẽ hạn chế luồng khí lạnh thổi trực tiếp vào mắt.

Giữ đúng khoảng cách với các thiết bị điện tử

Bên cạnh những điểm cộng, các thiết bị điện tử vẫn tiềm ẩn nhiều “mối nguy” với sức khỏe đôi mắt. Bác sĩ Nguyễn Thị Mai – Trưởng khoa mắt bệnh viện FV cho rằng: “Khi tập trung nhìn màn hình, phản xạ chớp mắt sẽ giảm đi đáng kể, làm tăng bốc hơi và giảm dàn trải nước mắt lên bề mặt nhãn cầu, dẫn tới tình trạng khô mắt. Ngoài ra, nguồn ánh sáng xanh phát ra từ màn hình máy vi tính, smart phone, tivi… có thể đi thẳng qua mắt gây ra tổn thương vùng hoàng điểm, làm giảm thị lực.”

Để hạn chế những tác hại này, bác sĩ Mai khuyên chúng ta, đặc biệt các nhân viên văn phòng, nên giữ đúng khoảng cách với máy vi tính, tivi, điện thoại… Cụ thể, nên để màn hình máy vi tính cách mắt từ 50-60cm, tầm nhìn màn hình phải thấp hơn mắt từ 10-20cm. Đồng thời, chúng ta cũng nên áp dụng quy luật 20-20-20. Cứ mỗi 20 phút nhìn màn hình thì cho mắt nghỉ ít nhất 20 giây bằng cách nhắm mắt lại hoặc nhìn ra xa hơn 20 feet (6 mét).

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Mai – Trưởng khoa mắt bệnh viện FV, chúng ta nên để mắt cách màn hình điện tử từ 50-60cm (Ảnh minh họa).

Áp dụng các bài tập đơn giản cho mắt

Ngoài ra, việc tâp luyện cho mắt cũng sẽ giúp bạn nuôi dưỡng mắt khỏe. Bác sĩ Mai hướng dẫn một số bài tập đơn giản cho mắt mà bạn có thể áp dụng bất cứ lúc nào như sau:

• Nhắm mắt lại, rồi đặt hai ngón tay lên mí mắt, ấn nhẹ trong khoảng vài giây rồi thả tay ra, lặp lại động tác này từ 5 đến 10 lần.
• Đảo mắt từ từ sang bên trái thành một vòng tròn từ 5 đến 10 lần, sau đó lại đảo mắt từ từ sang bên phải từ 5 đến 10 lần nữa để kết thúc bài tập.
• Nheo mắt trong 5 giây như thể đang phải nhìn thứ gì đó ở xa rồi mở mắt to nhất có thể. Giữ mắt ở vị trí mở trong 5 giây rồi trở lại như bình thường. Lặp lại bài tập này 10 lần.

Khám mắt định kỳ

Chúng ta thường lơ là sức khỏe đôi mắt cho đến khi chúng có những biểu hiện “xuống sức”. Theo bác sĩ Mai, việc xây dựng thói quen khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần rất cần thiết và cần được xem trọng. Thói quen này giúp chúng ta biết được tình trạng sức khỏe của đôi mắt, đồng thời phát hiện sớm những vấn đề về mắt để có hướng chăm sóc phù hợp, kịp thời. Ngoài ra, khi khám mắt định kỳ, chúng ta cũng sẽ được các bác sĩ nhãn khoa tư vấn và đưa ra những lời khuyên hữu ích để nuôi dưỡng mắt sáng trong.

Khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần giúp bạn nắm bắt tình trạng sức khỏe đôi mắt (Ảnh minh họa).

Xây dựng chế độ dinh dưỡng “thân thiện” với đôi mắt

Cuối cùng, xây dựng một chế độ dinh dưỡng gồm các loại dưỡng chất tốt cho mắt sẽ giúp bạn “trẻ hóa cửa sổ tâm hồn”. Bác sĩ Mai cho biết: “Cũng như nhiều cơ quan khác trên cơ thể, mắt cũng cần những vitamin chuyên biệt. Cụ thể, vitamin A có tác dụng tạo sắc tố thị giác để nhìn trong tối mà nếu thiếu sẽ giảm khả năng nhìn trong tối. Vitamin A có nhiều trong dầu gan cá thu, các sản phẩm từ sữa, lòng đỏ trứng, gan, rau cải, cà rốt, bầu, bí, gấc, cà chua… Một số vitamin khác cũng tốt cho mắt như vitamin E có nhiều trong các loại hạt, ngũ cốc, gan bò, lòng đỏ trứng… và vitamin C có trong hầu hết các loại rau cải tươi, trái cây xanh chua. Đặc biệt, một số nhà nghiên cứu lâm sàng đề nghị phối hợp vitamin A, E, C cùng với oxid kẽm, oxid đồng, lutein… để cải thiện thị lực.”

Bên cạnh đó, cũng theo bác sĩ Mai, chúng ta nên bổ sung thêm việt quất đen và hạt nho vào khẩu phần ăn của mình. Các thành phần Anthrocyanoside, Oligomeric proanthocyanoside, các vitamin A, C, E… từ 2 loại quả này đã được chứng minh có hiệu quả trong việc hỗ trợ ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể…

Tuy nhiên, ở Việt Nam, nhập khẩu việt quất đen hay nho tươi khá đắt đỏ. Vì vậy, chúng ta có thể bổ sung chiết xuất từ quả việt quất và hạt nho qua các sản phẩm hỗ trợ tăng cường thị lực uy tín có chứa hàm lượng cao những dưỡng chất này.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Ocular Defense chứa hàm lượng dưỡng chất dồi dào gồm vitamin A, E, C, lutein, kẽm, chiết xuất từ việt quất đen và hạt nho…hỗ trợ tăng cường thị lực. Sản phẩm Ocular Defense thuộc tập đoàn dinh dưỡng toàn cầu Herbalife. Tập đoàn cung cấp các sản phẩm dinh dưỡng, kiểm soát cân nặng, các sản phẩm chăm sóc cá nhân và hỗ trợ các hoạt động thể thao thông qua mạng lưới các thành viên Herbalife độc lập trên 90 quốc gia.

Hôm nay 1/6, các bà mẹ trên toàn quốc đừng quên đưa con trong độ tuổi đi uống vitamin A tại các điểm uống ở xã/phường. Hoạt động bổ sung vitamin A cho trẻ em và bà mẹ sau sinh đã trở thành hoạt động thường niên của hơn 11.000 xã/phường trong toàn quốc. Ngày 1-2/6 có trên 6 triệu trẻ dưới 5 tuổi được uống vitamin A, hàng triệu trẻ từ 24-60 tháng tuổi tại 22 tỉnh khó khăn được tẩy giun, hoạt động đó thực sự có ý nghĩa như một ngày hội “Chăm sóc sức khỏe trẻ em”, là món quà nhân văn trong Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6. Thông điệp chính của Ngày vi chất dinh dưỡng năm nay là “Vi chất dinh dưỡng cần thiết cho tăng trưởng, nâng cao tầm vóc, sức khỏe, trí tuệ và chất lượng cuộc sống”

Tại Cao Bằng, do địa bàn khó khăn, các cán bộ y tế nơi đây đã lựa chọn hưởng ứng Ngày Vi chất dinh dưỡng (VCDD) theo cách riêng của mình, một số xã vùng cao, điều kiện kinh tế và đường xá khó khăn đã triển khai cho trẻ uống vitamin A trước ngày chiến dịch. Từ sáng sớm, tại trạm y tế, từng cặp vợ chồng, các bà mẹ phấn khởi đưa con đến uống vitamin A và thuốc tẩy giun. Cũng tại đây, nhiều chị em người dân tộc đang ngồi chờ để được khám thai và tư vấn về chế độ ăn uống nghỉ ngơi khi có thai, tư vấn chế độ ăn uống và hướng dẫn uống viên  sắt/ acid folic hay viên đa vi chất để phòng thiếu máu cho bà mẹ và thai nhi.

Trẻ được uống vitamin A tại Cao Bằng trong Ngày VCDD tại Cao Bằng

Sau khi khám thai và nghe tư vấn của nhân viên y tế, những người phụ nữ có thai cùng các bà mẹ đưa con đi uống vitamin A, các phụ nữ chưa có thai lại tham dự buổi hướng dẫn thực hành và chế biến bữa ăn bổ sung cho trẻ bằng các loại thực phẩm sẵn có tại địa phương dưới sự hướng dẫn của các cộng tác viên dinh dưỡng rất dễ hiểu, nhớ lâu, dễ áp dụng. Những người tham dự được nghe về giá trị dinh dưỡng của 4 nhóm thực phẩm, các loại thức ăn giàu vitamin A, giàu sắt, giàu can xi.

Trình diễn nấu ăn tại Ngày VCDD tại Cao Bằng

Ăn đa dạng với nhiều loại thực phẩm là giải pháp lâu dài, bền vững để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng. Bữa ăn gia đình đủ chất dinh dưỡng, cân đối, hợp lý với những món ăn: món cơm, món mặn (nhưng ít mặn), món canh (rau), món tráng miệng. Đến thăm gia đình có trẻ nhỏ, gia đình có VAC, bữa ăn hàng ngày của gia đình được chế biến từ chính các loại thực phẩm sẵn có từ vườn, ao, chồng. Các thực phẩm tươi ngon, giàu dinh dưỡng, đảm bảo an toàn thực phẩm, tạo môi trường trong lành nguồn dinh dưỡng tốt đảm bảo sức khỏe của cả gia đình…

Để chuẩn bị cho Ngày VCDD (1-2/6) năm nay, Cao Bằng đã nhận đủ cơ số thuốc vitamin A liều cao từ Viện Dinh dưỡng với số lượng là 45.000 viên (loại 200.000 đv) và 7.000 viên (loại 100.000 đv) để bổ sung cho 47.305 trẻ từ 6 – 60 tháng tuổi và 4.207 bà mẹ sau đẻ trong vòng 1 tháng, số viên vitamin A dự phòng là 1.000. Có 32.595 trẻ từ 24 – 60 tháng tuổi được uống thuốc tẩy giun và số thuốc tẩy giun loại Albendazol 400mg, uống 1viên/lần đã nhận là 39.000 viên.

Ths. Bs. Nguyễn Văn Tiến