Ngày Sáng
(6h30 – 7h30) Phụ sáng
(9h) Trưa
(11h – 11h30) Phụ xế
(14h – 14h30) Chiều
(17h- 17h30) Tối 
(20h – 20h30) Thứ hai

Phở gà 1 tô: Bánh phở 70 g, thịt gà 30 g, rau giá…

Đu đủ 1 miếng vừa.

Sữa:

220 ml sữa dành cho trẻ thừa cân

Cơm 1 chén vừa.

Canh bí đỏ (thịt heo 5 g, bí đỏ 80 g).

Chả cá chiên: Chả cá 65 g, dầu 9 g.

Dưa hấu 1 miếng 150 g.

Bánh flan 1 cái nhỏ

Cơm 1 chén vừa.

Canh cải bó xôi: Thịt heo 10 g, Cải bó xôi 50 g.

Thịt kho đậu hũ: Đậu hũ 50 g, thịt 25 g, dầu 5 g, bún tàu, nấm mèo…

Chuối xiêm 1 trái vừa.

Sữa:

220 ml sữa cho trẻ thừa cân

Thứ ba

Bánh giò 1 cái vừa:
Bột gạo 30 g, thịt heo 30 g, trứng cút 1 cái, dầu 4 g.

Nước cam vắt 1 ly 100 ml.

Sữa

Cơm 1 chén vừa.

Canh chua cá hồi: Cá 20 g, thơm và cà chua 50 g, dầu 5 g.

Thịt kho trứng: Thịt 40 g, trứng 1 trái nhỏ.

Lê nửa trái vừa.

Yaourt
1 hũ 100 ml

Cơm 1 chén vừa.

Canh rau ngót thịt: Thịt heo 5 g, rau ngót 20 g.

Mực xào thập cẩm: mực 50 g, thơm, cà, dưa leo 50 g, dầu 3g.

Cocktail trái cây 1 ly nhỏ.

Sữa Thứ tư

Hủ tiếu 1 tô nhỏ:  Sợi hủ tiếu 60 g, thịt heo đùi 20 g, rau giá…

Xoài nửa trái vừa.

Sữa

Cơm 1 chén vừa.

Canh bầu nấu thịt:
Bầu 50 g, thịt nạc 5 g.

Xíu mại: Thịt heo 25 g, thịt nạc dăm 60 g, củ sắn 34 g.

Sa bô chê 1 trái vừa.

Đậu hũ nước đường 1 chén nhỏ

Cơm 1 chén vừa.

Canh cải dún thịt: Thịt 5 g, cải dún 50 g.

Thịt gà sốt cà: Thịt gà 30 g, trứng gà 1 trái nhỏ, cà chua 30 g, mè trắng 2 g, bột 5 g, dầu 3 g.

Thanh long 1 miếng 100 g.

Sữa Thứ năm

Bánh há cảo
1 dĩa 6 cái vừa.

Bưởi 2 múi.

Sữa

Bún măng vịt tô nhỏ: Bún 90 g, thịt vịt 35 g, huyết 10 g, măng khô 3 g, rau giá hành ngò…

Chè đậu xanh phổ tai nửa ly: Đậu xanh 20 g, phổ tai 13 g, đường 22 g, dừa 13 g.

Bánh su kem
1 cái vừa

Cơm 1 chén vừa
Canh bắp cải thịt: Thịt 10 g, bắp cải 50 g.

Bò xào đậu cô ve: Thịt bò 25 g, đậu cô ve 50 g, dầu 3 g.

Chôm chôm 4 trái vừa.

Sữa Thứ sáu Cháo huyết 1 tô nhỏ: Gạo 90 g, huyết 70 g, bánh quẩy 15 g, hành ngò rau giá…

Vú sữa nửa trái vừa.

Sữa

Cơm 1 chén vừa.

Canh cua đồng rau dền mồng tơi: Cua đồng 50 g, rau dền mồng tơi 50 g.

Tôm kho tàu: Tôm 50 g, củ hành tây 30 g, dầu 6 g.

Trái hồng 2 trái vừa.

Bánh khoai mì nướng 1 miếng 60 g.

Cơm 1 chén vừa.

Canh bí đao thịt: Thịt 5 g, bí đao 50 g.

Cá ngừ đút lò: Cá ngừ 50 g, phô mai 1 miếng, cà rốt 50 g, hành tây 30 g.

Sinh tố nửa ly.

Sữa Thứ bảy

Bánh mì sandwich kẹp thịt: 1 lát bánh mì lớn, pate, chả lụa, xúc xích, dăm bông 30 g, dưa leo, dưa chua…

Yaourt 1 hũ

Sữa

Nui nấu thịt: Nui khô 40 g, thịt heo nạc 20 g, su su, cà rốt, giá rau…

Chè bắp 1 chén nhỏ

Bánh flan 1 cái nhỏ

Cơm 1 chén vừa.

Canh hẹ thịt đậu hũ:
Đậu hũ trắng 20 g, thịt heo 20 g, hẹ 30 g.

Bò xào nấm rơm: Thịt bò 20 g, nấm rơm 40 g, dầu 2,5 g.

Nho Mỹ 50 g.

Sữa Chủ nhật

Bánh canh cua: Bánh canh 80 g, thịt heo 20 g, thịt cua 20 g, nấm rơm 15 g…

Nước ép ổi 1 ly nhỏ.

Sữa

Bún thịt nướng chả giò 1 tô: Bún 100 g, thịt 25 g, chả giò 17 g, đậu phộng 7 g, mỡ hành, nước mắm, rau giá…

Sinh tố thơm nửa ly.

Bánh da lợn 1 miếng 60 g

Cơm 1 chén vừa.

Canh khoai mỡ: Thịt 5 g, khoai mỡ 40 g.

Cá hú kho thơm: Cá 40 g, thơm 25 g.

Cocktail trái cây nửa ly.

Sữa

“Nhìn con ngấu nghiến ăn mà thương quá nhưng vẫn không thể cho ăn tiếp. Lúc mẹ không cho ăn nữa, nó còn lăn ra khóc. Thằng bé đã 28 kg, ục ịch nhất lớp rồi”, chị Tuyết (Phạm Ngọc Thạch, Hà Nội) thổ lộ.

Chị cho hay, lúc con gần một tuổi, bé hơi còi so với các bạn nên chị dồn sức ép con ăn được càng nhiều càng tốt. Không ngờ, theo đà đó, bé cứ thế bụ bẫm dần và tới giờ, chị thấy việc hãm con tăng cân còn khó gấp nhiều lần lúc phải thúc bé ăn. Món bé thích ăn và có thể ăn hằng ngày là xôi. Biết ăn nhiều xôi khiến trẻ càng dễ tăng cân, từ lâu, chị Tuyết đã không cho con đụng tới món này. Gia đình chị cũng chỉ nấu xôi vào những dịp có giỗ, Tết, với lượng rất ít.

“Cả nhà đều phải chuyển sang chế độ hạn chế các món ngọt, món dễ béo vì sợ nhìn bố mẹ ăn con sẽ thèm. Trong tủ lạnh chỉ có sữa chua và trái cây. Bếp cũng không bao giờ trữ mì tôm vì khi đói cháu có thể bẻ ăn sống”, chị Tuyết kể.

Chị Tuyết cho biết càng cấm cu cậu nhà chị càng háo ăn. Chị ngại nhất những lúc cả nhà đi ăn hàng hay ăn cỗ ở đâu đó. Khi ấy, biết bố mẹ không dám mắng hay cấm cản quá mức, cậu con trai ăn lấy ăn để. “Dịp Tết sắp tới cũng đáng lo, về quê, ông bà hay chiều cháu, nhà lại ê hề thức ăn, muốn ngăn con khó lắm”, chị Tuyết bày tỏ.

Ảnh minh họa: Mirror.co.uk.

Có cô con gái lớp hai, cũng thuộc hàng “su mô” trong lớp, chị Ninh (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ, chuyện ép con ăn ít khiến cả gia đình chị đều căng thẳng, mệt mỏi.

Chị Ninh cho biết lúc con còn nhỏ, chị vẫn được nhiều bà mẹ ngưỡng mộ vì mát tay nuôi con, bé ăn tốt, lớn mau, ít khi bị bệnh. Đến khi bé bắt đầu vào tiểu học, chị bắt đầu lo lắng khi thấy con đi học về khóc vì bị các bạn trêu là “đồ béo”, “heo mập”… Từ đó, hai mẹ con bắt đầu bước vào cuộc chiến chống tăng cân. Cô con gái bắt đầu có ý thức về vóc dáng, lại sợ bị trêu chọc nên cũng hợp tác với mẹ trong việc hạn chế ăn, uống nhưng nhiều khi vì đói hay thèm quá, bé vẫn đòi ăn hoặc ăn giấu mẹ.

“Khổ nhất là mình ở với bố mẹ chồng. Ông bà phản đối việc bắt con giảm ăn, luôn bảo cháu béo một chút cũng không sao, chỉ cần khỏe là được. Bữa tối bình thường con chỉ được ăn rau là chính, thêm chút thịt, cá hay tôm hấp. Nhưng nhiều khi, thấy cháu thèm cơm hay món xào, rán, ông bà lại gắp cho, mình ngăn không được. Có lần, mình đi công tác nửa tháng, về thấy con đã tăng tới hai cân”, chị Ninh kể.

Ngoài việc hạn chế ăn uống, chị Ninh còn đăng ký cho con đi tập thể dục aerobic, tập bơi nhưng từ khi vào mùa đông, cả bố mẹ lẫn con đều ngại dậy sớm nên các hoạt động này cũng ngưng lại.

Thạc sĩ Doãn Thị Tường Vy, phòng khám dinh dưỡng, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, cho biết thừa cân, béo phì là nguy cơ tiềm ẩn cho việc tăng nhanh các bệnh như huyết áp, tim mạch, rối loạn chuyển hóa… ngay khi trẻ còn nhỏ cũng như lúc trưởng thành. Ngoài ra, về tâm lý, khi bị béo phì, trẻ hay bị bạn trêu trọc nên dễ mặc cảm, tự ti, không hòa nhập các hoạt động sinh hoạt, học tập, vui chơi… Vì lý do này, như một vòng luẩn quẩn, trẻ càng ít vận động hơn và có thể lại lấy niềm vui là ăn uống và ngày càng quá cân. Mặt khác, những bé càng mũm mĩm thì xương phát triển không kịp, nguy cơ còi xương rất dễ xảy ra, nhất là với trẻ dưới 3 tuổi.

Theo bác sĩ, sai lầm của nhiều bà mẹ là thích con phải mũm mĩm, tăng cân nhanh mà không biết rằng khi thừa cân, béo phì bé sẽ rơi vào các tình trạng tiêu cực trên. Nhiều mẹ muốn con béo một chút, đề phòng khi ốm sợ bé sút cân sẽ gầy hoặc quá nuông chiều con về ăn uống, ít cho trẻ hoạt động, làm bé tăng cân, đến khi phát hiện tình trạng thừa cân của con mới giật mình tìm cách hãm.

“Cuộc chiến chống tăng cân khó với cả người lớn, nữa là với trẻ con. Hơn nữa, với trẻ tuổi đang phát triển, không thể bắt các em nhịn ăn để hãm cân. Bé nhịn ăn sẽ không chịu được như người lớn. Mặt khác bé còn phải đi học, nếu bé không ăn uống đủ ngồi trên lớp bé hay ngủ gật, không tập trung nghe giảng và tiếp thu bài được. Vì vậy, muốn trẻ phát triển khỏe mạnh, trước tiên khẩu phần ăn vẫn phải đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng, kết hợp chế độ hoạt động thích hợp theo lứa tuổi của trẻ”, bác sĩ Vi nói.

Bà cho biết, mục tiêu điều trị thừa cân ở trẻ em không phải là giảm cân mà nên giữ cân hoặc hạn chế mức tăng cân, vì thế vẫn phải cho trẻ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin và vi chất dinh dưỡng như canxi, kẽm. Với trẻ thừa cân, khẩu phần ăn vẫn cần đủ năng lượng, chất đạm, béo, đường, vitamin và khoáng chất. Tuy ăn nhiều chất béo dễ làm trẻ tăng cân nhưng hằng ngày, trẻ vẫn cần có chất béo vì chúng là dung môi hòa tan các vitamin A, D, E, K, vì thế, chỉ nên hạn chế trẻ tiêu thụ các món ăn nhiều chất béo, hạn chế các món xào, rán chứ không cắt bỏ hoàn toàn.

Tùy theo lứa tuổi, tình trạng của bé mà có khẩu phần ăn khác nhau. Tuy nhiên nên lưu ý một số điểm:

– Trẻ vẫn cần uống sữa hàng ngày. Đối với trẻ nhỏ cho bé bú mẹ. Đối với trẻ ăn sữa công thức nên chọn loại sữa có ít đường, ít chất béo.

– Khẩu phần ăn của bé cần đa dạng thực phẩm, chú ý tăng rau xanh, hoa quả tươi ít ngọt. Đảm bảo cho bé ăn đủ bữa, nhất là bữa sáng, bữa tối ăn ít hơn. Không ăn trước giờ ngủ. Hạn chế thức ăn, đồ uống nhiều chất béo, đường. Hạn chế đồ xào rán.

Để hạn chế trẻ béo phì, nên:

– Nuôi con bằng sữa mẹ ngay sau đẻ và tiếp tục cho bú đến 18-24 tháng.

– Cho trẻ ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm, chế độ ăn cân đối hợp lý bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng theo lứa tuổi.

– Cho trẻ ăn đúng giờ theo bữa.

– Khi chế biến món ăn: hạn chế các món xào, rán. Tăng cường các món luộc, hấp. Tăng cường rau xanh, hoa quả ít ngọt.

– Không nên cho trẻ uống các loại nước ngọt có gas.

– Hạn chế các loại bánh kẹo, đường mật, kem sữa đặc có đường. Hạn chế các phủ tạng, các loại thức ăn nhanh giàu năng lượng.

– Không nên dự trữ các loại thức ăn giàu năng lượng như: Bơ, pho mát, bánh, kẹo, chocolat, kem, nước ngọt trong nhà. Vì để sẵn những thực phẩm này những lúc buồn bé thường nghĩ đến ăn. Khi đó chúng ta nên rủ bé làm một việc gì đó để cho bé quên cảm giác muốn ăn đi.

– Không nên cho trẻ ăn nhiều vào lúc tối trước khi đi ngủ.

– Tăng cường hoạt động thể lực ở trẻ. Tạo điều kiện giúp trẻ năng động như hoạt động thể thao, đi bộ, chạy, nhảy dây, đá bóng, cầu lông, đá cầu, bơi lội, đi xe đạp… Hướng dẫn làm các công việc ở nhà: Lau dọn nhà cửa, xách nước tưới cây, bưng bê đồ đạc…

– Hạn chế trẻ ngồi xem TV, video, trò chơi điện tử… Không nên bắt trẻ học quá nhiều, tạo điều kiện để trẻ được vui đùa chạy nhảy sau những giờ học căng thẳng.

Theo dõi tốc độ tăng trưởng của trẻ ở mọi lứa tuổi qua chỉ số cân nặng, chiều cao nhằm phát hiện sớm thừa cân béo phì để kịp thời điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt của trẻ, nếu cần thiết có thể đưa con đi khám để bác sĩ hướng dẫn cụ thể.

Theo bác sĩ, khi trẻ đã thừa cân, béo phì, các thành viên trong gia đình cần thống nhất và hợp tác với nhau để đảm bảo bé thực hiện đúng chế độ ăn uống, tập luyện phù hợp… “Bạn có thể đưa cho ông bà xem các tài liệu nói về mối nguy hiểm khi trẻ thừa cân, béo phì, các cách giúp đỡ trẻ, hoặc nhờ ông bà cùng đưa con đi khám để lắng nghe bác sĩ phân tích”, bác sĩ đưa ra gợi ý với các bậc phụ huynh gặp rắc rối vì không được sự ủng hộ của ông bà trong việc hạn chế trẻ ăn.

Vương Linh 

Hiện tại, bữa sáng bé ăn một bát con cháo rồi đi trẻ. Bữa trưa các cô bảo bé ăn hết suất, không đòi thêm. Bữa tối tôi cắt nhỏ rau trộn với cơm cho bé ăn gần miệng bát con, thịt cá trứng nói chung chỉ có một chút. Mỗi ngày bé uống thêm 2 hộp sữa tươi 180 ml, hoặc một hộp sữa tươi, một hộp sữa chua. Tôi không biết nên điều chỉnh chế độ ăn cho con như thế nào để bé không tiếp tục tăng cân nữa. Mong được bác sĩ tư vấn. (Linh Nga)

Ảnh minh họa: Bbc.com.

Trả lời

Chào bạn,

Do bạn không cung cấp thông tin bé nhà bạn được bao nhiêu tuổi, nên tôi không biết bé nhà bạn có béo phì không. Bé gái cân nặng 22,5 kg tương đương với bé khoảng 7 tuổi. Trẻ bị thừa cân béo phì là do chế độ ăn giàu năng lượng vượt quá nhu cầu nhất là năng lượng từ chất béo. Tuy nhiên ăn nhiều chất đạm, bột đường cũng bị thừa cân béo phì vì các chất này khi vào cơ thể dư thừa đều có thể chuyển hóa thành chất béo dự trữ. Trong trường hợp trẻ ít hoạt động thể lực là yếu tố song hành, nguy cơ cao gây thừa cân béo phì. Trẻ thường dành thời gian cho hoạt động tĩnh tại như xem TV, đọc chuyện, chơi điện tử… mà ít luyện tập thể dục thể thao.

Nguyên tắc chính để điều trị thừa cân béo phì ở trẻ em là điều chỉnh chế độ ăn hợp lý kết hợp với hoạt động thể lực. Nên hạn chế các loại bánh kẹo, đường, mật, sữa đặc có đường, sữa béo nhưng có thể uống sữa gầy (sữa bột tách bơ). Khi chế biến thức ăn nên làm các món hấp, luộc, hạn chế món quay, xào, rán. Ăn nhiều rau xanh, hoa quả ít ngọt. Và cần có chế độ ăn điều độ, không ăn quá no, không được bỏ bữa, không để trẻ quá đói, ăn nhiều vào buổi sáng, không nên ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Đồng thời, các cha mẹ cần khuyến khích trẻ tham gia các môn thể dục thể thao như chạy, bơi, nhảy dây, đi bộ… hạn chế xem TV, chơi điện tử. Cần lưu ý, thường xuyên theo dõi cân nặng, chiều cao, khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ và thời gian hoạt động của trẻ.

Bác sĩ nhi khoa Nguyễn Đức Thường