Nguyễn Quyên ([email protected])

Khi bé trai sinh ra có một tinh hoàn ở bìu còn một tinh hoàn không sờ thấy gọi là tinh hoàn lạc chỗ.

Trong thời kỳ bào thai, hai tinh hoàn nằm ở phía sau hai quả thận, khi thai nhi 8 tháng (trước 37 tuần), cả 2 tinh hoàn đã di chuyển từ bụng qua bẹn xuống bìu khi trẻ chào đời. Tinh hoàn đứng lại ở bất kỳ vị trí nào trong bẹn gọi là tinh hoàn chưa xuống bìu. Có trường hợp tinh hoàn di chuyển ra khỏi lộ trình qui định đó gọi là tinh hoàn lạc chỗ.

Tuy nhiên, sau đó, tinh hoàn vẫn di chuyển tiếp nhưng nếu sau sinh 4-6 tháng tuổi, tinh hoàn nào không xuống sẽ vĩnh viễn ở vị trí bất thường.

Trường hợp bé trai nhà bạn không nói rõ hiện tại bé bao nhiêu tháng tuổi, tuy nhiên, nếu chỉ thấy một tinh hoàn, bạn nên sớm đưa bé đi khám chuyên khoa ngoại nhi. Bác sĩ có thể dễ dàng xác định một tinh hoàn không xuống vào bìu bằng khám lâm sàng, nếu tinh hoàn là ở háng, bác sĩ có thể định vị nó. Nếu nó không thể sờ thấy thì có thể thăm dò qua siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để xác định tinh hoàn ở trong háng hay ổ bụng.

Nếu xác định tinh hoàn lạc chỗ thì chỉ có phẫu thuật để đưa về đúng vị trí. Hiện nay, phẫu thuật nội soi được coi là sự lựa chọn tốt nhất cho tinh hoàn lạc chỗ không sờ thấy hoặc phẫu thuật mở có thể là cần thiết trong một số ít trường hợp phức tạp hơn.

BS. Vũ Ngọc Anh

Xin hỏi bác sĩ như thế có vấn đề gì nghiêm trọng không? Không hiểu sao lúc bắt đầu xuất tinh thì “cậu nhỏ” của tôi lại xỉu xuống, còn tinh trùng của tôi cũng không được bình thường. Mong bác sĩ tư vấn giùm. (Trung)

Ảnh minh họa: Visualphotos.com.

Trả lời:

Chào bạn, 

Hiện tượng như bạn mô tả tôi có thể hiểu rằng “cậu nhỏ” của bạn ở đây là bìu, sờ ở bìu phát hiện 3 có tới quả cầu (3 tinh hoàn). Có 3 “hòn” ở bìu là một hiện tượng bất thường và bất thường này có thể gặp ở một trong những tình huống sau đây:

Thứ nhất là trường hợp nằm trong bệnh cảnh đa tinh hoàn (tức có nhiều hơn một tinh hoàn trong mỗi bên bìu, hay gặp nhất là có 2 tinh hoàn trong một bên bìu và bên kia có một tinh hoàn nữa). Trường hợp người có tới 3 tinh hoàn là rất hiếm gặp trong y văn, cho đến nay trong y văn thế giới cũng chỉ mới báo cáo khoảng hơn 100 trường hợp như thế này mà thôi.

Thông thường với bệnh lý 3 tinh hoàn trong bìu thường có 2 tinh hoàn nằm bên trong bìu trái và một tinh hoàn nằm bên trong bìu phải. Hai tinh hoàn trong một bên có thể chung nhau đường ống dẫn tinh hoặc có thể tách riêng ra độc lập. Nguy cơ của việc tồn tại 3 tinh hoàn này là xoắn tinh hoàn, thoát vị bẹn, vô sinh, tràn dịch màng tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, ung thư…

Thứ hai là trường hợp người bệnh có một khối bất thường ở một trong các vị trí trong bìu như tinh hoàn, mào tinh, thừng tinh, cơ bìu mà họ nhầm tưởng khối đó là tinh hoàn thứ 3. Những khối bất thường này hay gặp là nang mào tinh hoàn, nang thừng tinh hay khối u tinh hoàn…, hay gặp nhất là nang mào tinh hoàn. Nguy cơ của những trường hợp này là viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn, vô sinh (do khối u, nang chèn ép gây tắc nghẽn lối ra của tinh trùng), khối u di căn…

Với bất thường 3 tinh hoàn như mô tả, người bệnh có nguy cơ cao mắc các chứng bệnh như liệt kê ở trên nên cần đi khám sớm để kiểm tra xem thực sự bạn nằm trong trường hợp nào để có hướng xử lý kịp thời. Trường hợp của bạn có thêm dấu hiệu khi “xuất binh” cậu nhỏ xìu xuống và tinh dịch không được bình thường thì càng cần kiểm tra cụ thể. Ở đây bạn không nói kỹ tinh dịch không được bình thường là thế nào nên tôi rất khó có thể tư vấn tiếp cho bạn. Tuy nhiên, tự bạn đã nhận thấy thêm một điều bất thường nữa thì không có lý do gì bạn không đi khám ngay để bác sĩ có thể chẩn đoán, điều trị và tiên lượng cho bạn. Chúc bạn may mắn và sớm ổn định.

Bác sĩ nam khoa Nguyễn Bá Hưng