Nguyên nhân do thời tiết thay đổi từ nóng chuyển sang lạnh, ẩm thấp đột ngột, cơ thể không điều tiết thích ứng kịp thời nên dễ mắc cảm cúm.

Biểu hiện cơ thể đau nhức hoặc đau đầu nhẹ, hắt hơi, chảy nước mắt, sốt nhẹ, người mệt mỏi, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, ngứa hoặc đau họng, ho… Chúng tôi xin giới thiệu một số bài thuốc Nam thường dùng:

Trị cảm cúm gây sốt cao, sốt nóng, sốt rét, nghẹt mũi, ho, chảy nước mũi trong: gừng sống thái lát 25g, tỏi bóc vỏ đập dập để ngoài không khí 5 – 10 phút 30g, hành ta cả rễ 15g, đường đỏ 15g. Tất cả đem sắc nhỏ lửa 15 – 20 phút uống ấm ngày 1 thang.

Nồi lá xông gồm lá sả, hương nhu, lá bưởi, tía tô, lá chanh… xông trị cảm cúm rất hiệu quả.

Trị sốt cao, đau ê ẩm toàn thân, mặt mũi đỏ, không ra mồ hôi: gừng tươi thái lát 5g, hạt rau mùi 35g, hành cả rễ đập dập 3 củ. Tất cả đem sắc uống ấm trong ngày. Sau khi uống thuốc, đắp chăn kín đầu cho ra hết mồ hôi là khỏi. Hoặc ăn thêm cháo trứng tía tô rễ hành để tăng hiệu quả điều trị.

Trị cảm cúm mới phát, phát ban hay ngứa toàn thân, đau nhức mình mẩy: dây kim ngân 35g, lá dâu tằm 20g, hương nhu 25g, lá tre 20g. Tất cả đem sắc nhỏ lửa uống khi thuốc còn ấm.

Trị chứng cảm cúm, ho sốt, đau đầu, cứng gáy, không ra được mồ hôi: cúc tần, lá chanh, tía tô, hương nhu, lá sả mỗi thứ 20g. Tất cả đem sắc nhỏ lửa 20 – 30 phút. Khi thuốc được, chắt để riêng 1 – 2 cốc để uống. Phần còn lại đem xông, xông xong, uống thuốc đắp chăn cho ra mồ hôi sau đó tắm nhanh bằng nước thuốc. Ngày làm 1 lần, thông thường làm từ 2 – 3 lần là khỏi.

Chữa cảm mạo phong hàn, phát sốt cứng gáy, nhức đầu, đau ê ẩm toàn thân không ra được mồ hôi: Dùng độc vị kinh giới cả hoa lá cành hoặc phối hợp với lá tre mỗi thứ một nắm đem sắc nhỏ lửa uống khi còn ấm.

Trị sốt nóng, đau đầu, sợ gió, ra mồ hôi, ho, đau lưng, nhức mỏi toàn thân, miệng khô, khát, đau rát họng, nước tiểu vàng, rêu lưỡi vàng: bạc hà 8g; kim ngân hoa, cam thảo nam, kinh giới mỗi vị 15g; lá tre 25g. Đem sắc nhỏ lửa uống ấm trong ngày, ngày 1 thang.

Trị sốt cao, đau đầu nghẹt mũi, chảy nước mũi, mệt mỏi: lá đại bi 10 – 15g, hương nhu 10g, lá bưởi 10g. Tất cả đem sắc uống ấm, ngày uống 1 thang. Có thể kết hợp xông bằng chính nước thuốc để cao nâng hiệu quả.

Trị sốt cao không giảm, miệng lưỡi khô, đau tức ngực, bụng ấm ách không muốn ăn: kinh giới, tía tô, ngải cứu, hương nhu mỗi thứ một nắm, cau khô 1 quả. Sắc uống  ngày 1 thang, uống ấm.

Trị sốt cao, rét run, nghẹt mũi, người mệt mỏi chỉ muốn ngủ: độc vị lá ngải khô 30g, nếu tươi gấp đôi. Đem sắc uống ngày 1-2 thang uống khi thuốc còn ấm.

Ngoài ra, người bệnh cần chú ý chế độ ăn uống nhiều năng lượng, nghỉ ngơi, uống nhiều nước, nước quả tươi giúp tăng cường vitamin sẽ tăng sức đề kháng, giảm khô háo họng. Súc miệng bằng nước muối, nhỏ mũi giúp thông mũi là phương pháp đơn giản, hiệu quả trong điều trị cảm cúm.

DS. Nguyễn Thị Hồng

Điều trị theo Tây y gồm có thuốc kháng virút (nên bắt đầu điều trị sớm trong vòng 72 giờ phát bệnh),

Theo Đông y, bệnh zona nằm trong phạm trù bệnh ngoại khoa. Trong các y văn cổ có ghi lại, bệnh zona có rất nhiều tên gọi khác nhau như: hỏa đái sang, triền yên hỏa đơn, tri thù sang hay xà xuyên sang… Những tên gọi này được đặt theo vị trí, đặc điểm và hình thái của bệnh zona.

Ngoài điều trị thuốc uống, châm cứu thì Đông y còn thuốc đắp ngoài da cũng rất hiệu quả, nhất là những cây thuốc Nam có sẵn trong vườn nhà.

Rau sam

Rau sam có thể sử dụng làm thức ăn và làm thuốc chữa bệnh. Sách Nam dược thần hiệu – Tuệ Tĩnh cho rằng rau sam vị chua, không độc, chữa trị ghẻ lở, sát khuẩn, tiêu sưng, trị mắt mờ, hòn cục trong bụng và lỵ. Theo Y học cổ truyền rau sam có vị chua, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, lương huyết giải độc hữu hiệu.

Có thể áp dụng cách chữa bệnh zona thần kinh bằng rau sam như sau: chỉ cần rửa sạch giã nát vắt lấy nước cốt, thêm một chút băng phiến hoặc sáp ong trộn đều, thoa lên khu vực da bị zona, 3 – 4 lần/ ngày. Có thể sử dụng lá đại bi để thay thế băng phiến.

Hoặc bệnh nhân có thể sắc lá rau sam với ý dĩ nấu lấy nước uống trị bệnh hiệu quả.

Lá sung

Sung có vị ngọt, hơi chát tính mát; có tác dụng thông huyết, lợi tiểu, chỉ thống, tiêu đàm, tiêu thũng, tiêu viêm, sát trùng, bổ máu.

Dùng lá sung non giã nhỏ xát vào sẽ làm bong vảy (Nam dược thần hiệu). Cách làm rất đơn giản, chỉ cần lấy lá sung và rửa sạch, cắt nhỏ, thêm 1 chút dấm ăn, đắp lên vùng bị bệnh. Khi thuốc khô lại thay đợt khác. Sau 1 – 2 ngày, những vết zona sẽ khô dần và khỏi hẳn.

Rau dừa nước

Theo y học cổ truyền, rau dừa có vị ngọt nhạt, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc lợi tiểu, nhuận trường, tiêu thũng. Thường dùng trị phù thũng, tiểu đục, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra máu, sỏi mật, sỏi tiết niệu, ho khan, nóng sốt, lên ban sởi, lở ngứa, mụn nhọt, ápxe… dùng dưới dạng cây tươi hoặc phơi khô. Hãy lấy rau dừa nước tươi, rửa sạch và giã nát vắt lấy nước cốt, sau đó trộn với bột gạo nếp và đắp vào nơi bị zona.

Lá cây xấu hổ

Cây xấu hổ hay còn gọi là cây mắc cỡ, cây trinh nữ, cây thẹn, hàm tu thả. Cây xấu hổ là cây thuốc quý đã được nghiên cứu nhiều cho thấy có tác dụng giảm đau, giải độc và ức chế thần kinh trung ương.

Để chữa zona chỉ cần lấy một nắm lá cây xấu hổ, giã nát, đắp vào chỗ bị bệnh, chỉ sau 2 – 3 ngày sẽ có kết quả.

Mơ lông

Theo y học cổ truyền, lá mơ lông vị chua, tính bình, có công năng trừ phong hoạt huyết, chỉ thống giải độc, tiêu thực đạo trệ, trừ thấp tiêu thũng.

Chỉ cần dùng cành lá mơ leo, giã nát đắp vào vùng bị bệnh. Thực hiện 2 – 3 lần/ngày. Ngoài ra phải đảm bảo giữ vệ sinh sạch sẽ cho những vùng da này để tránh nhiễm trùng.

Tuy nhiên những vị thuốc Đông y chữa bệnh zona thần kinh này chỉ để tham khảo, khi bệnh nhẹ chưa có bội nhiễm. Người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị đầy đủ.

Bệnh nhân bị zona thần kinh nên tránh ăn đồ cay nóng, đồ cay và đồ uống có cồn, chất kích thích. Bệnh nhân nên uống nhiều nước lọc và nước cam chanh, ăn nhiều rau quả giàu vitamin C để tăng sức đề kháng, hiệu quả trị bệnh tốt hơn.

BS. LÊ THỊ NGỌC DIÊP