Mặc dù thảo dược trị ho được ưu tiên sử dụng hơn các loại thuốc ho hóa dược nhưng không phải 100% thảo dược đều an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Sau đây là một số lưu ý giúp cha mẹ sử dụng thảo dược trị ho cho bé hiệu quả và an toàn.

Không nên dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi

Mật ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải lúc nào cũng là thực phẩm an toàn, đặc biệt là với trẻ nhỏ (dưới 1 tuổi). Đối với trẻ dưới 1 tuổi, do hệ tiêu hóa của bé chưa được hoàn thiện một cách đầy đủ cho nên mật ong có thể gây ngộ độc botulism – độc tố của vi khuẩn clostridium botulinum. Trường hợp này ít xảy ra nhưng nếu nặng sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có thể gây tử vong cho trẻ.

Khoảng 5% nguồn mật ong trên thị trường chứa các bào tử vi khuẩn gây ngộ độc. Khi xâm nhập vào bụng trẻ bào tử sẽ phát triển và sản xuất độc tố toxin, dẫn đến các triệu chứng ngộ độc hoặc có thể là những bệnh lý trầm trọng. Với người lớn hoặc trẻ lớn, do sức đề kháng của cơ thể cao nên ít khi bị nặng, dấu hiệu ngộ độc thường nhẹ nên có thể không phát hiện mật ong có chứa nguồn độc tố. Trong khi đó, trẻ sơ sinh bị ngộ độc từ mật ong có thể sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe trong những năm đầu đời và kéo dài về sau.

Một số loại tinh dầu thảo dược chống chỉ định cho trẻ dưới 2 tuổi

Tinh dầu thảo dược cũng thường được sử dụng để massage, tắm hoặc trị ho, cảm cúm cho trẻ em. Trong đó các tinh dầu hay được sử dụng là tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, quế, tràm, long não, hương nhu, thông, menthol. Tinh dầu bạc hà nếu được bôi trực tiếp vào mũi hay nhỏ vào họng trẻ nhỏ có thể gây ức chế hô hấp và tuần hoàn dẫn đến ngừng thở và ngừng tim. Đã có những trường hợp trẻ phải cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, tim và phổi gần như ngừng hoạt động do sử dụng tinh dầu trị ho, cảm.

Một số chế phẩm thuốc ho chứa tinh dầu bạc hà cũng nên được thận trọng khi sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi. Thực phẩm chức năng có nguồn gốc thảo dược hỗ trợ điều trị ho không nên dùng cho trẻ dưới 2 tuổi.

Đa số thực phẩm chức năng mặc dù có nguồn gốc là thảo dược tương tự với thuốc ho thảo dược nhưng được khuyến cáo không sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi do chưa có nghiên cứu lâm sàng chứng minh.

Vì vậy cha mẹ cần lưu ý phân biệt thuốc ho thảo dược và thực phẩm chức năng để có lựa chọn đúng cho trẻ. Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy – Trưởng bộ môn Nhi, Đại học Y Hà Nôi – Phó trưởng khoa Miễn dịch dị ứng, Bệnh viện Nhi trung ương cho biết: “Tiêu chí khác biệt giữa thuốc ho thảo dược và thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị ho ở chỗ:

Thuốc ho thảo dược thường ở dạng si rô, dạng gói liquid… Sản phẩm phải được công bố trên nhãn là thuốc điều trị, kiểm nghiệm tác dụng điều trị ho, có kiểm nghiệm lâm sàng trên chính sản phẩm và phải được dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có chỉ định rõ ràng, liều dùng và cách dùng.

Còn thực phẩm chức năng thường có khuyến cáo không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi vì chưa có nghiên cứu.”

Để trị ho cho bé hiệu quả, cha mẹ nên chú ý tìm ra căn nguyên gây ho cho trẻ. Trong trường hợp bé có dấu hiệu bệnh nặng, cần đưa bé tới bác sĩ để được thăm khám kịp thời. Khi điều trị ho cho bé bằng thảo dược cần cân nhắc loại thuốc ho thảo dược được phép dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Thuốc ho thảo dược Prospan sản xuất bởi Engelhard Arzneimittel, Đức, được nghiên cứu lâm sàng về hiệu quả và tin dùng trên 102 quốc gia. Prospan chứa cao khô lá thường xuân chiết xuất theo quy trình đặc biệt, được cấp bằng sáng chế bảo hộ độc quyền. Sản phẩm chỉ định cho trường hợp viêm đường hô hấp cấp có kèm theo ho, điều trị triệu chứng trong các bệnh lý viêm phế quản mạn tính. Chống chỉ định trường hợp bất dung nạp fructose, phụ nữ có thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Số đăng ký thuốc VN-17873 -14, XNQC số 0145 Bộ Y tế cấp ngày 16/8/2016. Thông tin truy cập website hoặc facebook. Hotline: 094 240 8866

Tía tô đất (Melissa officinalis)

Cây Tía tô đất

Tía tô đất là một loại thảo dược họ Bạc hà, đã được sử dụng từ thời Trung cổ để chống lại căng thẳng và lo âu, kích thích ngủ ngon và cải thiện tiêu hóa. Tía tô đất được coi là “thần dược” cho giấc ngủ và an toàn với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nếu sử dụng dưới dạng dịch chiết tiêu chuẩn hóa và có kiểm soát về liều lượng khi sử dụng. Dạng nhỏ giọt thường được áp dụng đối với các chế phẩm chứa hỗn hợp dịch chiết Tía tô đất, hoa Lạc tiên… và có thể dùng cho trẻ từ sơ sinh tới 12 tuổi để đạt hiệu quả giảm căng thẳng, phục hồi giấc ngủ.

Các nghiên cứu đều chỉ ra rằng, Tía tô đất có thể sử dụng kết hợp cùng các loại dược liệu có tác dụng an thần nhẹ khác như hoa Lạc tiên tây,  hoa Đọan lá bạc trong điều trị hiệu quả chứng giật mình khóc đêm của trẻ em. Một nghiên cứu được công bố trong “Fitoterapia” của A. Cerny và K Schmid cho thấy những người dùng Tía tô đất cải thiện giấc ngủ rõ rệt.

Hoa Lạc tiên tây (Passiflora incarnata)

Hình ảnh hoa Lạc tiên tây

Người Mỹ bản địa là những người đầu tiên biết sử dụng hoa Lạc tiên như một loại thảo dược. Đầu tiên, loại hoa này được sử dụng chủ yếu để điều trị tình trạng lo âu, bồn chồn. Sau đó, hoa Lạc tiên được những người nhập cư vào Mỹ, chủ yếu là người châu Âu, sử dụng như một loại thảo dược có tác dụng an thần tốt. Hiện nay, hoa Lạc tiên tây được sử dụng phổ biến như một loại thần dược có tác dụng an thần nhẹ để điều trị chứng khó ngủ, ngủ không sâu giấc và đặc biệt là chứng giật mình quấy khóc đêm ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Các nghiên cứu chỉ ra, hoa Lạc tiên tây có tác dụng làm tăng lượng axit gamma aminobutyric (GABA) trong não, việc này có thể làm giảm hoạt động của một số tế bào não và khiến bé cảm thấy thư giãn hơn. Trong một nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Dược lâm sàng và Trị liệu (Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics), hoa Lạc tiên tây có hiệu quả tương đương như oxazepam (một loại thuốc tân dược điều trị bệnh lý tâm thần kinh) trong điều trị các triệu chứng lo âu ở những người mắc rối loạn lo âu toàn thể (GAD).

Mặc dù hoa Lạc tiên tây không có tác dụng nhanh chóng như oxazepam, nhưng nó lại không ảnh hưởng lên hiệu quả công việc như dùng thuốc. Nghiên cứu khác chỉ ra rằng, những người được sử dụng hoa Lạc tiên tây trước khi phẫu thuật sẽ cảm thấy ít lo âu hơn những người dùng giả dược. Một số nghiên cứu cho thấy hoạt chất trong hoa Lạc tiên tây có khả năng kết bám vào thụ thể benzodiazepine trung ương tạo ra các tác động an thần mà không gây ra bất kỳ phản ứng gây bất hoạt trí nhớ hay rối loạn hoạt động thần kinh nào. Ngoài ra, nó cũng làm giảm các kích động quá mức về thần kinh gây ra bởi amphetamine (Theo Pharmacology & Biochemistry & Behavior Số 58 – 1997).

Hoa Đoạn lá bạc (Tilia tomentosa)

Hình ảnh hoa Đoạn lá bạc

Hoa Đoạn lá bạc đã được sử dụng phổ biến ở châu Âu từ xưa như là một phương pháp điều trị an toàn để giúp trẻ ngủ ngon, giảm căng thẳng, lo lắng và giảm huyết áp. Hoa có thể được sử dụng để làm trà thảo dược hoặc chiết thành dịch chiết để điều trị lo lắng, giúp làm dịu thần kinh và điều trị rối loạn giấc ngủ. Hoạt chất chính trong hoa Đoạn lá bác chủ yếu là flavonoid, đặc biệt là quercetin và kaempferol giúp thư giãn hệ thống thần kinh. Các chất chống oxy hóa và các thành phần có lợi cho tim mạch, tiêu hóa và đường hô hấp.

Hoa Đoạn lá bạc được biết đến nhiều nhất để giúp giảm nhẹ tình trạng mất ngủ và lo lắng. Hoa Đoạn lá bạc được sử dụng lâu đời với tác dụng an thần nhẹ. Nó cũng có thể giúp giảm khó tiêu cũng như buồn nôn và nôn. Chính vì vậy, dịch chiết chuẩn hóa của hoa Đoạn lá bạc là một trong những thành phần không thể thiếu trong các công thức trị chứng giật mình quấy khóc đêm, ngủ không sâu giấc của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Sự phối hợp 3 loại thảo dược là Tía tô đất, hoa Lạc tiên tây, hoa Đoạn lá bạc giúp an dịu thần kinh và cải thiện tốt tình trạng vặn mình, ngủ không sâu giấc, quấy khóc đêm ở trẻ nhỏ. Để lựa chọn một sản phẩm thảo dược cho trẻ, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên ưu tiên chọn các loại thảo dược chuẩn hóa nghĩa là phải đảm bảo tiêu chuẩn cao nhất trong lựa chọn nguyên liệu, đủ dược chất, không có dư lượng kim loại nặng, không chất bảo vệ thực vật, …

Ngoài ra, cùng là công thức như trên, nhưng người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm từ những nhà cung cấp uy tín, được cấp đầy đủ các chứng nhận về tiêu chuẩn, chất lượng, đặc biệt là tiêu chuẩn cGMP. Tại Việt Nam, hiện nay duy nhất Pharmalife Research của Italia chuyên về thảo dược chuẩn hóa châu Âu cho trẻ là sở hữu chứng nhận cGMP và các chế phẩm đã được lưu hành tại cơ sở y tế của Italia hơn 13 năm.

Để được chuyên gia tư vấn về tình trạng trẻ ngủ hay giật mình, quấy khóc đêm, độc giả có thể gọi điện đến tổng đài tư vấn sức khỏe nhi 1800 8070 hoặc truy cập website www.sonno.vn.

<

Hé lộ những thảo dược “khắc tinh” của rôm sảy

Tiết trời oi bức cộng thêm bụi bẩn làm bít tuyến mồ hôi gây nên hiện tượng rôm sảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy là chứng bệnh ngoài da thường gặp nhưng rôm sảy có thể khiến trẻ mọc mụn nhọt, viêm da gây khó chịu, mệt mỏi, biếng ăn, ngủ không ngon giấc. Để đối phó lại rôm sảy, nhiều mẹ đã áp dụng các bài thuốc dân gian mà nguyên liệu chính là những thảo dược gần gũi như lá dâu tằm, lá kinh giới, sài đất, mướp đắng, rau sam, lá mảnh bát, dưa chuột, lô hội…

Với những thảo dược này, mẹ chỉ cần rửa sạch, thái hoặc giã nát, lọc vắt lấy nước, đun sôi để tắm cho trẻ. Chỉ cần kiên trì sử dụng trong vài ngày, chắc chắn sẽ giúp trẻ thoát khỏi rôm sảy.

Tuy vậy, để áp dụng những bài thuốc từ thảo dược thì không hề đơn giản bởi không phải ai cũng có đủ thời gian và công sức để đi chợ mua, rửa sạch, đun nấu và tắm cho trẻ hàng ngày. Chưa kể, việc sử dụng những cỏ cây, hoa lá, củ quả này cũng cần phải rất thận trọng vì chúng có thể chứa bụi bẩn, tạp chất, sâu bọ, thuốc bảo vệ thực vật, vi khuẩn khiến tình trạng rôm sảy kéo dài và trầm trọng hơn.

Bột tắm thảo dược – giải pháp “đánh bay” rôm sảy hiệu quả

Câu hỏi đặt ra là có hay không giải pháp thay thế cây cỏ theo kinh nghiệm dân gian mà vẫn đảm bảo an toàn và mang lại hiệu quả cao trong việc đẩy lùi rôm sảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Băn khoăn này của các bà mẹ đã được giải đáp bởi hiện đã có một đơn vị dược uy tín nghiên cứu, bào chế và cho ra đời sản phẩm đáp ứng được tất cả các tiêu chí trên đó là bột tắm pha nước trẻ em.

Được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên với các thành phần từ Tinh chất Hoàng Liên, Berberin, Chlorophyll, Tinh dầu mùi… Bột pha nước tắm trẻ em giúp kháng khuẩn, sạch da, chống viêm, giảm ngứa, làm dịu mát và thông thoáng làn da, giúp “thổi bay” nhanh chóng rôm sảy ở trẻ nhỏ. Đặc biệt, sản phẩm còn rất an toàn, thân thiện với làn da và sức khỏe của trẻ do không chứa chất bảo quản, chất tẩy rửa, chất tạo bọt và hóa chất kích ứng.

Chưa dừng lại ở đó, Bột pha nước tắm trẻ em  này còn “gây mê” ở tính năng nhỏ gọn và tiện lợi, mẹ chỉ cần pha với nước ấm là có thể tắm hoặc vệ sinh cho trẻ. Ngoài ra, mẹ cũng có thể mang theo tới bất cứ nơi đâu trong các cuộc hành trình của bé.

Với những ưu điểm kể trên, Bột pha nước tắm trẻ em được xem là giải pháp hoàn hảo, một trợ thủ đắc lực, một cứu cánh cho các bà mẹ trong nhịp sống hiện đại, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức mà vẫn an toàn và hiệu quả trong việc loại trừ rôm sảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Mùa hè đến rồi, nếu mẹ đang lo lắng tìm cách tống tiễn lũ rôm sảy đáng ghét đang mọc khắp cơ thể trẻ thì đừng quên lựa chọn “người bạn” này nhé. Song song với đó, mẹ nên chú ý cho trẻ mặc đồ thoáng mát; bổ sung thêm nước, sữa, thực phẩm thanh nhiệt; tạm ngưng tắm sản phẩm chứa chất bảo quản, chất tạo bọt, chất tẩy rửa; không dùng kháng sinh hoặc bôi bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ khi chưa có sự chỉ định của bác sỹ.

Bạn có thể hoàn toàn thực hiện ước mơ “xoá mờ dấu vết thời gian” bằng các thảo dược, linh dược từ thiên nhiên. Xin giới thiệu 8 bài thuốc xóa nếp nhăn từ thảo dược để chị em tham khảo.

1. Vỏ quất 100g, rượu trắng 300g

Đem vỏ quất giã nát ngâm vào rượu trắng, 1 tuần sau dùng làm cao bôi vào mặt trước khi đi ngủ.

Tác dụng: nhuận da, có thể mất nếp nhăn, dung nhan trở nên đẹp.

 

 

Ảnh chỉ mang tính chất minh họa (nguồn Internet)

 

2. Quả bưởi tươi 1 quả, rượu trắng lượng vừa phải. Đem bưởi tươi cắt thành miếng, ngâm vào rượu trắng, 1 tuần sau bôi xoa vào mặt, dùng lâu dài có thể làm mất nếp nhăn.

3. Trứng gà sống 5 -10 quả, rượu trắng lượng vừa phải. Đem trứng gà ngâm vào rượu trắng, đậy kín trong 28 ngày để dùng. Mỗi tối đem lòng trắng trứng bôi lên mặt.

 

 

4. Chân giò lợn nái già vài chiếc, nấu thành cao. Buổi tối trước khi đi ngủ rửa mặt thật sạch rồi bôi vào mặt, sáng sớm hôm sau rửa đi. Dùng nửa tháng là có thể mất hết nếp nhăn.

5. Nước ép lô hội 1 thìa canh, 1 lòng trắng trứng gà, tất cả trộn đều, tối đến sau khi rửa mặt, lấy thuốc bôi lên mặt, đồng thời dùng tay mát-xa da mặt. Dùng một thời gian sẽ hiệu quả.

6. Lòng đỏ trứng gà 1 cái, 1 thìa rưỡi mật ong, 1 thìa rưỡi bột mì. Tất cả trộn đều, bôi vào mặt, sau 10 -15 phút, lấy nước ấm rửa sạch, lấy hai tay mát-xa mặt trong 5 phút, rồi dùng vải màn lau sạch, khoảng 3 tháng thì các nếp nhăn nhỏ sẽ biến mất.

 

 

7. Mộc qua 60g, mật ong 30g, hạnh nhân 30g. Đem mộc qua gọt vỏ, chỉ để lại nhân hạt, cùng giã chung với hạnh nhân, rồi thêm mật ong vào, trộn đều, mỗi đêm đem bôi mặt, khoảng 10 ngày sau là nếp nhăn mất hết.

8. Nước mướp 30g, mật ong 20g, rượu trắng 15ml. Tất cả trộn đều, bôi lên da, đợi sau khi khô, dùng nước trong lau sạch, mỗi ngày 1-2 lần.

Lưu ý: một số người có cơ địa dị ứng với rượu, không nên dùng những bài có rượu.

TS. BSCKII. Trần Lập Công

Ẩm thực liệu pháp là phương pháp cơ bản, đơn giản không chỉ đơn thuần có tác dụng bổ dưỡng nâng cao, điều hòa sức khỏe, chống mệt mỏi… cho con người mà còn góp phần phòng ngừa, điều trị bệnh tật, đặc biệt đối với người cao tuổi. Cháo dùng để chữa bệnh hay còn gọi là cháo thuốc dựa trên nguyên tắc lý luận biện chứng của y học cổ truyền, tùy người, tùy chứng mà chọn các loại thảo dược tương ứng để nấu cháo; ngoài ra phương pháp nấu. Cách dùng cũng có phần khác nhau.

Một số ưu điểm của cháo dược thảo

Tăng cường thể chất, phòng chống bệnh tật: tục ngữ có câu: “Tỳ vị bất hòa bách bệnh tự sinh”. Chức năng tỳ vị mạnh hay yếu có liên quan mật thiết tới sức khỏe của con người. Cháo thảo dược thông qua điều hòa tỳ vị, cải thiện chức năng tiêu hóa có tác dụng quan trọng hỗ trợ chính khí, tăng cường thể chất cho cơ thể.

Tác dụng dưỡng sinh, kéo dài tuổi thọ: thực tế lâm sàng và các nghiên cứu thực nghiệm đều chứng minh rất nhiều vị thuốc có tác dụng dưỡng sinh, tăng cường thể chất, ngăn ngừa lão hóa sớm, kéo dài tuổi thọ như: nhân sâm, kỷ tử, đào nhân…

Tác dụng hỗ trợ bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể lực trong và sau điều trị bệnh, đặc biệt phù hợp đối với những cơ thể suy nhược, bệnh nhân ốm nặng, ốm lâu ngày hoặc sản phụ sau sinh. Bản chất cháo là chất dinh dưỡng dễ hấp thu, dễ tiêu hóa, tùy bệnh tình mà chọn các loại thảo dược phù hợp để nấu cháo.

Tác dụng và cách dùng một số loại cháo thảo dược

Cháo nhân sâm: nhân sâm tán bột 3g, gạo tẻ 100g, đường phèn, nước vừa đủ cho vào nồi đất đun nhỏ lửa cho tới cháo nhừ là được. Thường ăn vào buổi sáng, tiết trời thu đông là hợp.

Tác dụng: ích nguyên khí, bổ ngũ tạng, bổ khí huyết, kiện tỳ vị, kéo dài tuổi thọ. Phù hợp với những người cơ thể suy nhược, ăn không tiêu, đi ngoài lỏng mãn tính, đoản khí hay hoảng hốt, mất ngủ, trí nhớ giảm, hay quên…

Cháo vừng đen: vừng đen rửa sạch, phơi khô, sao chín, tán bột. Mỗi lần lấy 30g nấu cùng với 100g gạo tẻ. Loại cháo này có tác dụng bổ can thận, phù hợp với những người cơ thể suy nhược, tóc bạc sớm, thiếu máu, hay hoa mắt chóng mặt, đại tiện táo…

Cháo nhục thung dung: lấy 15-30g nhục thung dung cho vào nồi đất sắc kỹ, sau đó chắt lấy nước, bỏ bã đi. Thêm 100g thịt dê đã xay nhỏ, 100g gạo tẻ nấu cháo, cháo chín thêm hành, gừng vừa đủ đun sôi bắc ra là dùng được.

Tác dụng ích can thận, bổ tinh huyết, nhuận tràng. Phù hợp với những trường hợp thận suy, liệt dương, lưng gối lạnh, mỏi, gân cốt mềm yếu, khả năng sinh dục suy giảm, đại tiện táo…

Cháo hà thủ ô: sắc 30-60g chế hà thủ ô lấy nước đặc, bỏ bã, thêm 100g gạo tẻ, đại táo vài quả, đường phèn vừa đủ, nấu cháo ăn.

Tác dụng: ích thận, chống lão hóa, dưỡng can, bổ huyết. Thường dùng cho những người thuộc chứng can thận suy, váng đầu, ù tai, suy nhược thần kinh, râu tóc bạc sớm… Ngoài ra còn có tác dụng phòng ngừa và tác dụng hỗ trợ trong điều trị cao huyết áp, xơ hóa động mạch.

Cháo hồ đào: 15-16 hạt hồ đào khô, nghiền nát, 100g gạo tẻ, nấu cháo. Chống lão hóa, bổ thận, ích phế, nhuận tràng. Dùng rất tốt cho người cao tuổi thận suy, đau lưng mỏi gối, chân tay vô lực, phế hư, ho lâu ngày, đoản khí, thở ngắn, gấp, đại tiện táo, tiểu tiện són…

Cháo kỷ tử: câu kỷ tử 30g, gạo tẻ 100g nấu cháo ăn thường xuyên có tác dụng kéo dài tuổi thọ, bổ thận dưỡng huyết, dưỡng âm, sáng mắt.

Cháo hà diệp: lấy 2 lá hà diệp tươi rửa sạch, sắc kỹ lấy nước, vớt lá bỏ đi, thêm 100g gạo tẻ vào nấu cháo. Cháo ăn mùa hè có tác dụng thanh nhiệt, trừ phiền, giải khát, hạ huyết áp, giảm mỡ máu. Phù hợp với những trường hợp huyết áp cao, mỡ máu cao, béo phì, mùa hè hay bị cảm nắng…

Cháo hoàng kỳ: sinh hoàng kỳ 30-60g, sắc kỹ bỏ bã, lấy nước, thêm 100g gạo tẻ, đường phèn vừa đủ nấu cháo. Khi cháo nhừ, bắc ra thêm 1g trần bì đã tán bột, đun thêm một chút thì bắc ra ăn. Ăn sáng, chiều.

Tác dụng: bổ ích nguyên khí, kiện tỳ dưỡng vị, lợi thủy, tiêu thũng.

Cháo đậu tương: đậu tương tươi, gạo tẻ mỗi thứ 100g, đường phèn vừa đủ nấu cháo. Tác dụng: kiện tỳ, dưỡng vị, nhuận phế. Dùng tốt đối với người cao tuổi cơ thể suy nhược, dinh dưỡng kém hoặc mắc bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, cao huyết áp, bệnh mạch vành…

Cháo cúc hoa: 100g gạo tẻ nấu cháo chín, thêm 10-15g cúc hoa bỏ đế hoa đã tán bột, đun sôi thêm một chút là được. Tác dụng: tán phong nhiệt, thanh can hỏa, giảm huyết áp, phù hợp với những người mắc bệnh mạch vành, cao huyết áp, hay có các chứng hoa mắt chóng mặt do can thận âm hư, can hỏa vượng…

Cháo tang thầm (quả dâu chín): tang thầm 30g (nếu còn tươi: 60g), gạo tẻ 60g, đường phèn lượng vừa đủ. Cháo có tác dụng: bổ can dưỡng huyết, sáng mắt, ích trí. Phù hợp với những trường hợp can thận hư gây ra các chứng: đau đầu hoa mắt, mất ngủ, hay mơ, ù tai, mỏi lưng, râu tóc bạc sớm…

Cháo quyết minh tử: quyết minh tử sao 10g, gạo tẻ 60g, đường phèn vừa đủ, nấu cháo. Tác dụng: thanh can, sáng mắt, thông đại tiện, phù hợp những người có huyết áp cao, mỡ máu cao, mắt đỏ, hay chảy nước mắt, đại tiện táo do thói quen.

Cháo sơn tra: sơn tra khô 30g (tươi 60g), gạo tẻ 100g, đường phèn 10g. Sơn tra đun kỹ lấy nước, bỏ bã, thêm gạo nấu chín, thêm đường đun sôi là có thể dùng được. Tác dụng: hoạt huyết, hóa ứ, tiêu thực, tán kết. Phù hợp với những người cao huyết áp, mỡ máu cao, có bệnh tim mạch. Sơn tra là thuốc có tác dụng kiện tỳ, tiêu thực, tiêu tích trệ; ngoài ra, các nghiên cứu lâm sàng cũng như dược lý học đều chứng minh sơn tra có tác dụng tốt với các mạch máu, đặc biệt với mạch vành, làm tăng lưu lượng máu đến mạch vành, tăng hưng phấn trung khu thần kinh trung ương, giảm huyết áp, giảm mỡ máu, vì vậy người có bệnh cao huyết áp, xơ hóa động mạch, người cao tuổi suy giảm trí nhớ thường xuyên ăn cháo sơn tra có tác dụng rất tốt.

Cháo bát bảo: có tác dụng bổ khí, kiện tỳ phù hợp với những người khí suy, cơ thể suy nhược, ăn kém, đi ngoài lỏng. Thành phần: đảng sâm 10g, hoàng kỳ 10g, hoài sơn 100g, đại táo 10g, liên nhục 10g, biển đậu 10g, khiếm thực 10g, các vị sắc kỹ bỏ bã rồi thêm gạo tẻ 50g. Cháo chín là dùng được.

Cháo bổ khí, dưỡng huyết: đương quy 10g, hoàng kỳ 15g, long nhãn 10g, đại táo 10g, kỷ tử 10g, xích tiểu đậu 50- 100g, thêm một ít quế hoa. Hoặc đương quy 10g, kỷ tử 15g, đại táo 15g, gà đen 1 con, nấu cháo ăn thường xuyên có tác dụng bổ khí huyết. Phù hợp với những người khí huyết lưỡng hư, mệt mỏi vô lực, hay hoa mắt, chóng mặt, hồi hộp trống ngực, mất ngủ, ngủ kém, hay mơ… những người cao tuổi, người ốm lâu ngày, hay sau sinh đều có tác dụng tốt.

Có thể nói rằng, cháo thảo dược vừa có tác dụng kiện tỳ, bổ dưỡng, vừa có tác dụng tốt trong hỗ trợ điều trị bệnh, phù hợp với mọi lứa tuổi, dễ tiêu hóa, không có độc tính, có thể dùng lâu dài…

TS. BS Nguyễn Thị Tâm Thuận