Dưới đây là 8 điều quan trọng các bà mẹ mới sinh phải ưu tiên thực hiện ngay sau khi sinh.

Dinh dưỡng sau khi sinh con

1. Ăn đủ

Sau khi sinh con, bạn cần ăn uống đầy đủ dưỡng chất vì thiếu dinh dưỡng sẽ làm tiêu hao năng lượng bạn cần duy trì để nuôi con. Bạn nên chuẩn bị những bữa ăn nhẹ để khi có thời gian bạn có thể ăn. Ngoài ra, bạn cũng cần tăng cường hấp thu dịch nếu đang cho con bú. Quá trình cho con bú tạo ra một phản ứng nội tiết có thể làm tăng cảm giác khát, do vậy cần có sẵn nước để có thể uống bất cứ lúc nào.

 

 

2. Bổ sung vitamin như trước khi sinh con

Nhiều phụ nữ nghĩ rằng sau khi sinh con họ không cần bổ sung vitamin như trước lúc sinh. Nhưng nếu bạn đang cho con bú, cơ thể cần nhiều vitamin và khoáng chất hơn thời kỳ mang thai. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung vitamin D và dầu cá omega-3 để trẻ có đủ dinh dưỡng cần thiết.

Những điều nên làm, nên kiêng sau khi sinh con

3. Hạn chế các cuộc thăm hỏi trong thời gian đầu

Gia đình và bạn bè bạn sẽ rất mong được nhìn thấy em bé nhưng điều đó không có nghĩa bạn phải cho phép họ. Sinh đẻ là một quá trình khó khăn với cơ thể bạn. Trong thời gian này, rất khó để duy trì năng lượng và những người khách tới thăm có thể làm tiêu hao thêm nguồn năng lượng (có hạn) của bạn.

4. Ngủ nhiều hơn

Giấc ngủ rất quan trọng cho quá trình phục hồi. Nhưng điều này lại thật khó cho những bà mẹ mới sinh. Theo March of Dimes, trẻ sơ sinh ngủ 16 giờ/ngày với 3-4 giờ mỗi lần khiến cho người mẹ thật khó để ngủ lâu. Cách tốt nhất là ngủ khi trẻ ngủ, thậm chí chỉ là những giấc ngủ ngắn và dạy trẻ phân biệt ngày đêm càng sớm càng tốt để bạn có thể dần có một giấc ngủ đêm ngon giấc. Ví dụ, hãy mở rèm cửa và giữ yên tĩnh trong giấc ngủ ngắn ban ngày và để phòng ngủ tối và thật yên tĩnh vào ban đêm.

5. Hãy kiên nhẫn khi cho con bú

Trong những ngày đầu, việc cho con bú sẽ thật khó khăn do người mẹ còn chưa quen. Người mẹ có thể bị nứt núm vú và kem bôi không có tác dụng và bị đau do co tử cung. Tất cả những điều này có thể ảnh hưởng tới việc cho con bú nhưng hãy thật kiên nhẫn.

6. Tập kegel

Việc bắt đầu luyện tập phụ thuộc vào tình trạng thể chất và tinh thần hiện tại của bạn. Bạn có thể bắt đầu bằng cách đi bộ và đi dạo vứi bé sơ sinh từ 20-30 phút mỗi ngày. Các chuyên gia cũng khuyên bạn tập Kegel (bài tập rèn luyện khung chậu) ngay sau khi sinh. Mang thai và sinh con có thể làm yếu cơ sàn chậu, kết quả là khiến cho khung chậu chịu áp lực, dễ bị tiểu tiện không tự chủ. Kegel là bài tập hiệu quả giúp những cơ này trở lại bình thường.

7. Bôi thuốc giảm đau âm đạo nếu cần

Nếu bạn sinh thường qua đường âm đạo, bạn có thể phải chịu nhiều đau đớn và khó chịu ở phía dưới. Phương pháp điều trị tốt nhất cho những vết rạch âm đạo này là bôi lidocaine để làm tê vết thương, trong khi tắm ngồi và ibuprofen sẽ giúp giảm sưng. Ngoài ra, bạn cũng có thể giảm đau bằng cách cho nước ấm vào bình xịt và xịt lên âm đạo trong và sau khi đi tiểu.

8. Yêu cầu giúp đỡ

Khi không thể dành thời gian cho bản thân là lúc bạn cần nhờ đến “sự trợ giúp của người thân”. Bạn không chỉ cần nhờ người trông con giúp để đi tắm, tranh thủ ngủ, mà còn có thể nhờ họ giặt giũ, nấu bữa tối, mua sắm thực phẩm… Nên nhớ, bạn được ưu tiên lúc này và mọi người muốn giúp đỡ bạn, đừng ngại làm phiền họ.

BS Thu Vân

(theo SE)

Cháu bị u nang buồng trứng phải, bác sĩ khuyên nên phẫu thuật, nhưng cháu sợ nếu phẫu thuật sẽ không sinh con được nữa?Mong bác sĩ giải thích giùm.

Lê Thị Thủy (Hải Dương)

U nang buồng trứng là bệnh thường gặp ở phụ nữ độ tuổi từ 14-55. U nang buồng trứng là hiện tượng một quả bóng nhỏ trong chứa đầy không khí hay chất dịch lỏng nằm ở một bên buồng trứng gây áp lực lên phần bụng dưới. 95% trường hợp u nang buồng trứng là lành tính. Bệnh này thường gây trướng bụng, đau phần bụng dưới, đau theo chu kỳ; đau mỏi lưng; đau khi giao hợp; chảy máu tử cung do giảm lượng estrogen… U nang buồng trứng có thể gây vô sinh, sẩy thai, đẻ non, khó đẻ. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh u nang buồng trứng như: sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa hormon như các loại thịt và sữa có cho thêm hormon tăng trưởng; chế độ ăn uống không cân bằng, ít thực phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên; dùng quá nhiều thuốc tránh thai; gan bị nhiễm độc hoặc do làm việc quá sức; béo phì, stress. Cách điều trị u nang buồng trứng là phẫu thuật cắt bỏ u, phẫu thuật càng sớm càng tốt để tránh biến chứng. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân nên tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. Nhiều bệnh nhân sau khi phẫu thuật u nang buồng trứng vẫn có con như bình thường. Vì chúng ta có hai buồng trứng, nếu cắt một bên thì bên kia vẫn bình thường. Cháu không nên lo lắng quá như thế, lại càng ảnh hưởng đến sức khỏe.

BS. Trần Thu Phương

Tập bài tập Kegel (các bài tập luyện vùng cơ kéo dài từ xương mu tới xương cụt) khi mang thai là một ý tưởng tuyệt vời vì nó giúp tăng cường cơ vùng chậu giúp bạn sinh con dễ dàng hơn. Không chỉ tốt cho thời kỳ mang thai, sau khi sinh con bạn vẫn nên thực hiện những bài tập này vì lý do sau đây:

1. Giúp phòng ngừa tiểu tiện không tự chủ

Đối với những bà mẹ sinh con qua ngả âm đạo hay còn gọi là sinh thường, đây là điều rất bình thường. Quá trình sinh con khiến các cơ vùng chậu mất đi độ đàn hồi. Điều này khiến họ có thể không kiểm soát được tiểu tiện, bị rò rỉ nước tiểu khi cơ bụng chịu áp lực do cười hoặc ho. Các bài tập Kegel có thể giúp cải thiện sức khỏe vùng chậu, giúp phòng ngừa và khắc phục được vấn đề này.

2. Cải thiện chuyện “yêu”

Sau sinh con, phụ nữ thường gặp khó khăn trong chuyện “yêu”. Một số nguyên nhân của tình trạng này là bị rạch tầng sinh môn, âm đạo dễ bị tổn thương, thiếu chất bôi trơn, v.v… Tuy nhiên, tập Kegel có thể chống lại những rắc rối này và giúp cơ vùng này khỏe mạnh hơn. Người ta cũng cho rằng tập bài tập Kegel có thể giúp giảm đau khi giao hợp.

3. Giúp giảm vòng bụng sau sinh

Sau khi sinh con, phụ nữ có thể bị sa tử cung. Điều này càng dễ xảy ra hơn với những phụ nữ đã mang thai nhiều lần. Tập Kegel thường xuyên có thể giúp tăng cường các cơ tử cung và nếu may mắn có thể quay trở lại với vòng bụng như trước khi sinh. Tuy nhiên, chắc chắn một điều là tập Kegel có thể giúp bạn phục hồi sau tổn thương.

Tập như thế nào

Ngồi ở tư thế thoải mái và co các cơ vùng chậu lâu nhất có thể (điều này giúp bạn ngăn nước tiểu chảy ra) và thư giãn. Lặp lại động tác này từ 10 tới 15 lần. Bạn có thể tập Kegel bất cứ khi nào có thể trong ngày hoặc buổi tối. Nếu bạn không có thời gian, bạn có thể tập sau mỗi lần cho con bú.

BS Tuyết Mai

(Theo THS/Univadis)

Những lý do dưới đây được xem tiềm ẩn gây chứng nhẹ cân ở trẻ nhỏ.

Nhiễm trùng

Theo Trung tâm Kiểm soát & Phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC), trẻ sơ sinh nhẹ cân là lúc chào đời cân nặng dưới 2.500g. Nếu từ 1.000g và 1.499g được xem là rất nhẹ, dưới 1.000g là siêu nhẹ. Một trong những nguyên nhân đầu tiên làm trẻ sơ sinh nhẹ cân là nhiễm trùng bào thai. Đây là nguyên nhân rất tiềm ẩn, nhất là khi người mẹ mang thai mắc một số loại bệnh như: cảm lạnh, cúm, một số bệnh nhiễm trùng do virút và ký sinh trùng làm cho bào thai tăng trưởng chậm, đồng thời gia tăng dị tật bẩm sinh. Theo CDC, một số tác nhân gây bệnh sau:

Cytomegalovirus và virút herpes có trong tiết dịch của cơ thể, sau đó truyền sang cho cơ thể đứa trẻ. Nó làm gia tăng bệnh khuyết tật ống thần kinh và gây ra hội chứng Down.

 

 

Rubella: thường được gọi là bệnh sởi Đức, virút này có thể gây ra dị tật bẩm sinh như chậm phát triển tinh thần, thính giác, thị giác và các vấn đề tim mạch. May mắn, bệnh sởi Đức có thể ngăn chặn được thông qua tiêm phòng vắcxin sởi, quai bị và rubella (MMR).

Bệnh thủy đậu: tiếp xúc với virút này trong giai đoạn thai kỳ, nhất là 6 tháng mangthai đầu có thể gia tăng hội chứng thủy đậu bẩm sinh, gây dị tật chân tay, sẹo, vấn đề tăng trưởng và khuyết tật tâm thần.

Toxoplasmosis: nhiễm ký sinh trùng này trong khi mang thai có liên quan đến khuyết tật não, thính và thị lực. Ký sinh trùng có nhiều trong thịt chưa  nấu chín, phân động vật nhất là phân mèo.

Khuyết tật khi sinh

Những dị tật làm cản trở sự phát triển bình thường của bào thai và dẫn đến sinh non. Ví dụ trẻ sơ sinh phát triển những vấn đề như chuyển vị động mạch lớn hoặc bệnh gai đôi cột sống (cột sống mở). Đây là hiện tượng trong đó các ống thần kinh không mở đóng đúng cách, bác sĩ sẽ phẫu thuật cho trẻ ngay khi còn trong bụng mẹ và đây chính là nguyên nhân gây hiện tượng sinh non. Theo nghiên cứu công bố gần đây trên tạp chí Obstetrics & Gynecology, dị tật bẩm sinh còn gây ra một số chứng bệnh hội chứng như Down, Linefelter, Turner, Patau hay hội chứng Edwards và khuyết tật hở môi và hở hàm ếch…

Căng thẳng khi mang thai

Stress hay căng thẳng là căn bệnh phụ nữ mang thai thường mắc phải. Tuy nhiên mức độ ở mỗi người khác nhau. Theo Trung tâm tư vấn Mẹ và bé của Bệnh viện Clereland Clinic thì khi mang thai cơ thể phụ nữ được bơm nhiều hơn từ 40 – 50% lượng máu so với mức bình thường, tim làm việc với tần suất 30 – 50% so với mức bình thường. Ngoài áp lực này còn kể đến các yếu tố khách quan như việc kiếm sống, điều kiện kinh tế… làm cho phụ nữ phải gánh chịu nhiều căng thẳng và một khi áp lực quá lớn, vượt quá khả năng của con người sẽ phát sinh tình trạng sinh non, sinh thiếu tháng.

Dinh dưỡng kém

Ăn uống kém và suy dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến mẹ và còn ảnh hưởng đến đứa trẻ tương lai. Ví dụ, axít folic là dưỡng chất cần cho việc hình thành não và cột sống, protein cần cho sự phát triển tế bào của trẻ nhưng một khi thức ăn suy giảm dưỡng chất thì trẻ phát triển chậm cả thể chất lẫn tính thần. Và lý do này, trong giai đoạn mang thai nếu ăn uống kém sẽ hạn chế sự tăng trưởng của đứa trẻ. Theo Hiệp hội sản phụ khoa Mỹ (ACOG) thì khi mang thai cơ thể người phụ nữ tăng khoảng 25 – 36 pound (11 – 15kg) là hợp lý. Để làm được điều này bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên áp dụng thực đơn khoa học, hợp lý, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm nguyên chất dạng hạt, thịt nạc, ăn uống đều đặn cả chu kỳ mang thai. Hạn chế thực phẩm có giá trị dinh dưỡng thấp, đồ ngọt, thực phẩm chế biến quá kỹ. Nên bổ sung 400mcg axít folic/ngày trong vòng 3 tháng trước khi mang thai hoặc 3 tháng đầu mang thai để giảm khuyết tật cột sống và hộp sọ cho đứa trẻ sau khi ra đời.

Nhau thai làm sai chức năng

Nhau thai là một bộ phận trung gian giàu dưỡng chất liên thông giữa cơ thể mẹ và bé, nhưng một khi làm sai chức năng, thỏa hiệp sẽ cản trở sự phát triển của đứa trẻ và dẫn đến tình trạng sinh nhẹ cân. Sự trục trặc nhau thai rất đa dạng, như bệnh tiền đạo nhau thai, trong đó nhau thai hóa lỏng ngay ở cổ tử cung, che kín toàn bộ hoặc một phần miệng mở. Thậm chí có cả những trường hợp nhau bị bong non, nhau thai bắt đầu tách ra khỏi thành tử cung khi mang thai, hoặc trước khi sinh. Tỉ lệ bệnh nhau thai bị trục trặc ảnh hưởng tới khoảng 1% số ca mang thai và có những trường hợp nghiêm trọng làm giảm việc vận chuyển ôxy cấp tới cho đứa trẻ và hậu quả dẫn đến hiện tượng sinh non và nhẹ cân.

Sự cố tử cung

Khi thai nhi neo vào tử cung thì cổ tử cung đóng lại để giúp bào thai phát triển và hạn chế sự cố viêm nhiễm nhưng khi sự cố xảy ra như cổ tử cung đóng mở không đúng cách sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của bào thai và khi bào thai phát triển sẽ làm tăng áp lực và phát sinh tình trạng sinh non. Để khắc phục sự cố này, bác sĩ thường khâu tử cung để bào thai phát triển ổn định 37 – 38 tuần hoặc có trường hợp phải nằm khép kín ngay trên giường. Ngoài ra, u xơ tử cung, dị tật tử cung cũng làm cho em bé phát triển không đúng cách. Ví dụ, trường hợp tử cung có hình sừng thay vì hình ovan hoặc buồng tử cung quá nhỏ không đủ không gian để cho trẻ phát triển cũng phát sinh tình trạng sinh non, sinh nhẹ cân.

Do chất kích thích

Theo các chuyên gia ở ACOG thì những thập kỷ gần đây nhưng ca sinh nhẹ cân, sinh non gia tăng vì thuốc kích thích, thậm chí cả thuốc không kê đơn gây ra. Vì lý do này phụ nữ mang thai nên tránh xa các loại thuốc kích thích, thường xuyên kiểm tra sức khỏe thai nhi. Một số loại thuốc kích thích như cần xa, ma túy, heroin, cocain… là những loại thuốc rất độc nên tránh xa, nhất là ảnh hưởng tới phát triển trí não, khả năng nhận thức, học hành sau này của trẻ. Ngoài ra còn phải kể đến rượu có thể gây hội chứng ngộ độc rượu (FAS) nguy hiểm cho trẻ và là nguyên nhân gây đẻ non rất cao.

Thuốc lá

Nếu người mẹ mang thai hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá cũng rất nguy hiểm cho đứa trẻ tương lai làm tăng gấp đôi tỉ lệ sinh nhẹ cân và khuyết tật bẩm sinh. Lý do, trong thuốc lá có rất nhiều hóa chất độc hại như nicotin, hắc ín, CO₂… Đây là những hóa chất cản trở việc vận chuyển ôxy và giảm sự phát triển của đứa trẻ. Nếu người phụ nữ càng nghiện càng phơi nhiễm thuốc lá nhiều thì nguy cơ sinh non, sinh nhẹ cân là rất lớn,  vì vậy để hạn chế những điều bất lợi, thì phụ nữ mang thai cần tránh xa thuốc lá cả hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc do người khác phả ra).

Bệnh viêm nhiễm của người mẹ

Theo ACOG, phụ nữ mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường, bệnh tim bẩm sinh hoặc gặp khó khăn khi mang thai thì nguy cơ sinh non và nhẹ cân rất cao. Nếu có ý định sinh con cần tư vấn bác sĩ để điều trị những căn bệnh này trước khi thụ thai hoặc tư vấn cân nhắc kỹ nên hoặc không nên sinh con. Ở nhóm người này, biến chứng thai kỳ rất cao. Ví dụ nhiễm trùng tử cung hoặc bệnh tiền sản giật, cao huyết áp có thể gây đẻ non, sinh nhẹ cân. Riêng bệnh tiền sản giật có mức độ ảnh hưởng tới 10% số phụ nữ mang thai và là thủ phạm gây ra 15% số ca sinh non, sinh nhẹ cân trên thế giới hiện nay.

Đẻ nhiều, đẻ dày

Theo CDC, những phụ nữ đẻ dày, đẻ nhiều là nhóm có tỉ lệ sinh nhẹ cân cao nhất. Ví dụ, ở nhóm song sinh tỉ lệ sinh non, sinh nhẹ cân là 60% sinh ba là 90% và từ những ca sinh tư trở lên là 100%. Lý do của hiện tượng trên có nhiều nhưng chủ yếu là tử cung phải làm việc tối đa, suy giảm dưỡng chất, thiếu máu, cao huyết áp và rất nhiều tác động mang tính thần kinh khác.

DS. Chu Trang Nhung

(theo HHC)

Theo CNBC, đây là kết luận được rút ra trên tờ Human Reproduction sau khi các nhà khoa học nghiên cứu chế độ dinh dưỡng của 5.598 phụ nữ ở Australia, New Zealand, Anh và Ireland.

Cụ thể, nhóm tác giả từ Đại học Adelaide (Australia) phát hiện so với người có chế độ dinh dưỡng khoa học, thời gian thụ thai của phụ nữ ăn thức ăn nhanh từ bốn lần trở lên mỗi tuần dài hơn gần 30 ngày. Con số này ở chị em chỉ ăn hoa quả 1-3 lần mỗi tháng là gần 15 ngày. 

Ảnh: Bloomberg.

Qua tính toán, các nhà khoa học nhận định nguy cơ vô sinh của phụ nữ sẽ tăng 8-12% nếu lười ăn trái cây hoặc 8-16% nếu nghiện đồ ăn nhanh. Ở đây, vô sinh được định nghĩa là không thể thụ thai sau một năm cố gắng.

“Dữ liệu của chúng tôi cho thấy hấp thụ thức ăn nhanh làm chậm thời gian mang thai”, tác giả công trình trên là  Jessica Grieger nhấn mạnh. “Muốn mang bầu, phụ nữ cần điều chỉnh khẩu phần ăn của mình”. 

Minh Nguyên