Nguyễn Hữu (Bắc Ninh)

Người cao tuổi rất dễ bị xuất huyết dưới da và nhiều người thường bỏ qua triệu chứng này vì nghĩ da thành mạch bị lão hóa, hoặc chỉ là xuất huyết đơn giản không đáng lo ngại. Tuy nhiên dấu hiệu này có thể cảnh báo những căn bệnh nguy hiểm mà người cao tuổi có thể mắc phải hoặc cảnh báo những vấn đề sức khỏe cần được chăm sóc như xơ vữa động mạch, đái tháo đường, cơ thể thiếu vitamin C, giảm tiểu cầu… Triệu chứng xuất huyết dưới da ở người già, nếu là biểu hiện bệnh lý bình thường như do té ngã va đập nhẹ thì không nguy hiểm. Chỉ sau 3-5 ngày triệu chứng này sẽ biến mất. Tuy nhiên sẽ rất nguy hiểm khi nó là một biểu hiện của bệnh lý về máu. Ban đầu là xuất huyết dưới da, nặng hơn sẽ là xuất huyết ở mũi, miệng, đáy mắt và xuất huyết tiêu hóa. Nguy hiểm nhất là xuất huyết não, bởi sẽ để lại nhiều di chứng cho người bệnh như liệt nửa người, méo miệng, rối loạn thị lực và rối loạn ngôn ngữ. Do đó, khi có xuất huyết da ở người già, cần đưa ngay người bệnh đến bệnh viện kiểm tra để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị hiệu quả.

BS. Bội Hoàn

Nguyễn Viết Nam (Hà Giang)

Khô miệng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng ở người cao tuổi (NCT), tỷ lệ mắc nhiều hơn. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới khô miệng: nhưng thường thấy là căng thẳng bởi stress, do lo lắng, sợ hãi, thời tiết thay đổi, do viêm nhiễm, chấn thương tuyến nước bọt. Ngoài ra còn do sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh, nhất là phản ứng phụ của nhóm thuốc lợi tiểu, do mắc bệnh đái tháo đường, bệnh trầm cảm, sử dụng thuốc chống ung thư; do tuổi già, hệ thống trao đổi chất, miễn dịch suy yếu…

Nếu bác bị khô miệng, việc đầu tiên phải xác định nguyên nhân và chữa trị triệt để. Nếu là do thuốc, bác nên đến gặp bác sĩ có thể xác định nguyên nhân và thay đổi thuốc hoặc liều dùng. Với những trường hợp khô miệng nặng, phải điều trị bằng các loại thuốc tăng lượng nước bọt. Tuy nhiên, những loại thuốc này luôn có tác dụng phụ và cần phải cân nhắc trước khi dùng.

Ngoài ra, bác cũng nên dùng thử một số chất có thể thay thế nước bọt hoặc tạo nước bọt nhân tạo được sử dụng để giữ cho miệng ẩm như kẹo cao su, chất keo hoặc nước súc miệng. Bên cạnh đó, bác nên tăng cường uống nước, tránh dùng đồ uống có chứa nhiều caffein như: cà phê, nước giải khát có gas hoặc đồ uống trộn lẫn giữa nước tăng lực với nước ngọt hoặc với rượu. Hạn chế tối đa đồ ăn thức uống có chứa nhiều đường, mỡ và muối, không nên hút thuốc lá, không nên thở bằng miệng…

BS. Quang Thắng

Ngô Hải (Hà Đông)

Ở tuổi trên 60, não của con người bắt đầu teo nhỏ vậy nên ở độ tuổi ba bạn không lấy làm lạ khi ông bị mất trí nhớ.

Do não bị teo nên các hoạt động tâm thần như suy nghĩ, nói, viết, đi lại, chú ý và trí nhớ đều suy giảm rõ rệt. Tuy nhiên, hiện tượng teo não diễn ra ở mỗi người với tốc độ khác nhau gây ảnh hưởng rất trầm trọng đến cuộc sống hàng ngày của họ. Họ không nhớ mình đã ăn hay chưa, đi không biết lỗi về… nghĩa là cuộc sống luôn cần có người chăm sóc, giám sát. Để biết bệnh nhân có teo não hay không, chỉ cần chụp CT Scanner hoặc chụp MRI sọ não là thấy ngay. Bác sĩ sẽ chỉ cho bạn thấy hình ảnh não của ba bạn bị teo rất đáng kể, đặc biệt ở vùng trán và thái dương hai bên. Thực tế cho thấy dù mất trí là bệnh Alzheimer, Pic, Parkinson, Korsakov hay mất trí mạch, khi nặng họ đều có các biểu hiện sau: Vong ngôn: ngôn ngữ nghèo nàn dần rồi mất, họ chỉ còn kêu được mà thôi; Vong tri: quên tri thức cũ, không tiếp thu được kiến thức mới dù rất đơn giản; Vong hành: đi lại khó khăn, run rẩy, dễ ngã, phối hợp động tác rất khó; Teo não: nhìn thấy teo não rõ ràng trên phim chụp cắt lớp hoặc chụp cộng hưởng từ.

Đến nay, chưa có thuốc gì điều trị được bệnh mất trí nêu trên. Chỉ có cách chăm sóc, nuôi dưỡng, giữ vệ sinh và tránh ngã cũng như các tai nạn khác là biện pháp duy nhất kéo dài đời sống của họ. Tất cả các thuốc điều trị mất trí được quảng cáo bán trên thị trường đều không thể cải thiện được tình hình, dù chỉ rất ít.

PGS.TS. Bùi Quang Huy

Bàng quang khí hóa là do thận dương điều chỉnh, thận dương suy sẽ ảnh hưởng đến bàng quang khí hóa bình thường. Nói vậy, tại sao ban ngày không tiểu nhiều, mà ban đêm lại tiểu nhiều?

Đặc điểm của người già tiểu đêm nhiều là số lần đi tiểu ban ngày không nhiều, lượng cũng không nhiều, nhưng sau khi ngủ phải dậy nhiều lần để tiểu tiện, hằng đêm ít là 2 – 3 lần, nhiều 4 – 5 lần, 7 – 8 lần… Việc này tuy không đau đớn, nhưng ảnh hưởng giấc ngủ nghiêm trọng.

Y học hiện đại cho rằng có rất nhiều nguyên nhân gây tiểu đêm nhiều, do sinh lý: có thói quen uống nhiều nước, trà đậm, cà phê hoặc thuốc lợi tiểu trước khi ngủ…; do thần kinh: người rối loạn thần kinh hoặc căng thẳng (stress), khi bàng quang hơi căng phồng (ít hơn 300ml) lại có ý muốn tiểu, dẫn đến số lần bài niệu trong đêm gia tăng, thậm chí tạo thành thói quen tiểu đêm; do bệnh lý: rối loạn chức năng tim, thận, viêm thận. Đặc biệt là tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường, vì xơ hóa tiểu động mạch thận, chức năng đào thải thận suy thoái, rất dễ xảy ra tiểu đêm nhiều.

Cây hoàng kỳ

Hoàng kỳ

Thật tế, nếu do sinh lý chỉ cần thay đổi thói quen uống nước, do thần kinh chỉ cần loại bỏ trạng thái căng thẳng thì giải quyết được vấn đề. Do bệnh lý thì Tây y cho rằng do tiểu động mạch thận xơ hóa, chức năng đào thải suy giảm mà dẫn đến tiểu đêm nhiều, nhưng tại sao ban ngày lại không tiểu nhiều? Xem ra vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính gây tiểu đêm nhiều.

Đông y cho rằng, ban ngày thuộc dương, dương khí thịnh, thận dương tuy suy yếu nhưng có dương khí của tự nhiên “chống đỡ”, chứng hư suy không đến nỗi biểu hiện rõ. Thế nhưng, ban đêm thuộc âm, âm khí thịnh, không những không đạt tác dụng “chống đỡ”, trái lại âm hàn ban đêm quá thịnh mà gây tiêu hao dương khí cơ thể. Thận âm vốn bất túc, lại chịu ảnh hưởng của âm hàn ban đêm rồi gây ra hư suy, dẫn đến thận dương không đạt tác dụng “ôn ấm”, làm cho bàng quang khí hóa không bình thường tạo ra tiểu đêm nhiều.

Điều quan trọng hơn, căn cứ theo lý luận Đông y, việc chữa bằng thuốc, hoặc ăn uống, đều có hiệu quả tốt. Kiến nghị người có triệu chứng nặng hơn trước tiên dùng thuốc, hoặc thuốc và món ăn dùng chung. Bài thuốc như sau:

Hoàng kỳ 30g, sơn thù 10g, thục địa 15g, ngũ bội tử 10g, ngũ vị tử 6g, bạch quả 15g, tang phiêu tiêu 30g, khiếm thực 30g, kim anh tử 30g, đào nhân 10g, nhục quế 10g (bỏ sau). Sắc uống, ngày 1 thang.

Sơn thù

Có thể chọn một trong những món ăn dưới đây cùng có tác dụng ôn bổ thận dương:

DS.LY. BÀNG CẨM