Theo kỹ sư dinh dưỡng Trương Thị Nhàn, ăn đủ 4 nhóm thực phẩm trong khẩu phần là điều cần thiết ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Phụ huynh có thể tham khảo một số món ăn tốt cho bé như sau:

Canh bí đỏ nấu sườn

Nguyên liệu:
– Bí đỏ 500 g.
– Sườn heo 300 g.
– Hành lá, ngò, dầu, đường, nước mắm, muối… mỗi thứ một ít.

Canh bí đỏ nấu sườn.

Cách làm:
– Bí đỏ gọt vỏ, bỏ hột, xắt miếng vuông vừa ăn. Ướp bí với 2 muỗng cà phê đường và chút muối.
– Sườn heo rửa sạch, chặt khúc ngắn.
– Hành lá, ngò lặt rửa sạch, xắt nhỏ.
– Bắc nồi lên bếp, cho nước đủ dùng vào đun. Nước sôi cho sườn vào nấu. Nhớ vớt bọt trong quá trình đun.
– Sườn gần mềm cho bí đỏ đã ướp vào nấu chín, nêm lại vừa ăn rồi nhắc xuống.
– Múc canh ra tô, rắc hành, ngò lên trên.

Canh cải dún thịt

Nguyên liệu:.
– Cải dún 800 g.
– Thịt nạc 100 g
– Hành lá, tỏi, dầu, đường, muối, nước mắm… mỗi thứ một ít.

Canh cải dún thịt.

Cách làm:
– Cải dún rửa sạch từng bẹ, cắt khúc ngắn.
– Hành lá lặt rửa sạch, đầu hành để riêng, lá cắt nhỏ.
– Thịt rửa sạch băm nhỏ với đầu hành lá, ướp chút nước mắm, tiêu…
– Bắc nồi lên bếp, phi tỏi thơm. Trút thịt vào xào qua, sau đó đổ thêm nước đủ dùng.
– Nước sôi vớt bọt, cho cải vào nấu. Khi rau và thịt mềm nêm vừa ăn, rắc thêm ít hành rồi nhắc xuống.
– Múc canh ra tô, chú ý vớt thịt để lên trên cho đẹp mắt.

Sườn ram

Nguyên liệu:
– Sườn heo non 500 g.
– Củ hành tím: một muổng canh.
– Tỏi băm: một muỗng canh.
– Dầu, đường, muối, nước mắm… mỗi thứ một ít.

Sườn ram.

Cách làm:
– Sườn rửa sạch, chặt miếng cỡ vừa, để ráo.
– Bắc chảo, phi dầu, cho hành, tỏi băm vào phi thơm. Trút sườn vào xào. Khi thịt săn lại thêm chút nước mắm, đường, đun nhỏ lửa. Sau đó cho thêm chút nước rồi đun tiếp. Để lửa riu riu, nêm vừa ăn. Khi thịt chín mềm, vàng đều, nước sánh lại là được.

Lưu ý: Đối với trẻ nhỏ, nên nấu mềm cho phù hợp sức nhai của bé.

Thi Trân

Kỹ sư dinh dưỡng Trương Thị Nhàn cho biết trong quá trình mang thai và cho con bú, bà bầu cần thêm vào khẩu phần ăn uống mỗi ngày khoảng 350 kcal mỗi ngày. Khẩu phần này nhằm đảm bảo lượng dinh dưỡng cần thiết để nuôi thai nhi, đồng thời tạo đủ nguồn sữa mẹ cho con bú khi bé chào đời.

Canh đu đủ giò heo

Nguyên liệu:
– Giò heo 500 g.
– Đu đủ xanh hoặc chín hường 500 g.
– Củ hành tím băm.
– Hành ngò, tiêu, muối, nước mắm, dầu, đường, hạt nêm… mỗi thứ một ít.

Canh đu đủ giò heo.

Cách làm:
– Giò heo cạo rửa sạch, ướp muối, tiêu, củ hành băm.
– Đu đủ gọt vỏ, cắt miếng vừa ăn.
– Hành ngò lặt rửa sạch, cắt nhỏ.
– Bắc nước đủ dùng lên bếp nấu vừa nóng, cho giò vào nấu lửa lớn, vớt bọt và cho thêm ít hạt nêm.
– Cho đu đủ vào nấu lửa vừa. Khi đu đủ và giò chín mềm thì nêm nước mắm vừa ăn.
– Múc canh ra tô, rắc hành ngò, tiêu lên trên.

Mực dồn thịt sốt cà

Nguyên liệu:
– Mực ống 500 g.
– Thịt nạc băm 200 g.
– Cà chua 200 g.
– Nấm mèo 5 tai.
– Bún tàu một lọn nhỏ.
– Tỏi, ớt, hành ngò.
– Dầu ăn, muối, đường, nước tương… mỗi thứ một ít.

Mực dồn thịt số cà chua.

Cách làm:
– Mực làm sạch để ráo, râu mực băm nhuyễn.
– Tỏi băm nhuyễn.
– Cà chua rửa sạch, băm nhuyễn.
– Ướp mực với tỏi băm, đường, tiêu, bột ngọt.
– Nấm mèo ngâm nở, xắt nhỏ.
– Bún tàu ngâm nước rồi vớt ra cắt khúc ngắn.
– Trộn đều thịt, râu mực, bún tàu, nấm mèo nêm chút muối, tiêu, đường, bột ngọt, tỏi băm. Dồn thịt vào mực, dùng tăm ghim lại rồi đem hấp chín.
– Bắc chảo dầu vừa nóng phi tỏi thơm, trút cà chua vào xào, nêm thêm chút đường, tiêu, hành.
– Mực chín cho cà chua vào đun sơ cho cà thấm vào mực. 
– Cho mực và nước sốt ra dĩa rồi rắc hành, ngò lên trên.

Thi Trân

Bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Thị Minh Nguyệt cho biết cua là một trong những thực phẩm giàu canxi, thích hợp cho sự phát triển xương, răng của bé. Bác sĩ hướng dẫn chế biến món cháo cua với bột báng giàu dinh dưỡng giúp trẻ mau ăn chóng lớn như sau:

Nguyên liệu:

– Bột gạo: 20 g.
– Bông cải bào nhuyễn: 20 g.
– Bột báng: 5 g.
– Thịt cua băm nhuyễn: 20 g.
– Dầu ăn: 1 thìa cà phê.
– Nước: 1 chén đầy (250 ml).

Cháo cua nấu với bông cải, bột báng.

Cách làm:

– Hòa cua với một ít nước cho tan đều.

– Cho nước và bột báng vào nồi nấu chín.

– Cho cua và bông cải vào đun sôi.

– Cho bột gạo vào khuấy đến khi thật mịn.

– Chờ đến khi bột tan hết cho thêm chút dầu ăn vào khuấy đều, nhắc xuống. Để một lúc cho cháo bớt nóng rồi vừa thổi vừa đút cho bé.

Thi Trân

Theo bác sĩ Trần Thị Minh Nguyệt, tôm rất giàu canxi, nước dừa nhiều khoáng chất vừa có lợi cho sức khỏe vừa giúp dậy mùi thơm của tôm.

Bác sĩ hướng dẫn cách chế biến cháo tôm với dừa xiêm và cải thảo giàu dinh dưỡng hỗ trợ quá trình phát triển chiều cao của trẻ. Món ăn này đặc biệt thích hợp cho bé đang nóng, rôm sảy, thích hợp với các bé vừa khỏi bệnh tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa vì dừa bù nước rất tốt.

Nguyên liệu:

– Tôm: 3 con.
– Dừa xiêm: 1 trái.
– Cải thảo: 1 lá.
– Gạo tẻ: 1 nhúm.
– Gạo nếp: 1 nhúm.
– Hành lá và hành tím mỗi thứ một ít.

Cháo tôm với cải thảo và dừa xiêm.

Cách thực hiện:

– Tôm làm sạch, cho vào luộc với nước dừa. Sau đó cho nước luộc tôm vào nồi nước lạnh nấu cháo.

– Tôm lột vỏ lấy thịt rồi đem giã nhỏ.

– Cho tôm vào xào với hành tím phi thơm, cho cải thảo bằm nhuyễn vào xào chung.

– Cho cháo vào nấu chung, nêm gia vị vừa ăn. Đừng nấu quá lâu sẽ khiến cải mất vitamin và bị nồng.

– Tắt lửa, thêm dầu ăn vào, dầu ăn rất tốt cho việc hấp thu và hòa tan các vitamin, dưỡng chất có trong thực phẩm.

Thi Trân

Bác sĩ Trần Thị Minh Nguyệt cho biết hàu chứa nhiều kẽm và giúp kích thích cảm giác ngon miệng ở trẻ. Phụ huynh có thể tự nấu món cháo hàu cho con dùng với công thức đơn giản như sau:

Nguyên liệu:

– Gạo: 30 g.
– Hàu: 50 g. 
– Hạt sen: 20 g.
– Nấm rơm: 30 g.
– Dầu ăn: 10 g.
– Gia vị: đường, muối, nước mắm mỗi thứ một ít.

Cháo hàu hạt sen. Ảnh minh họa: NTF.

Cách thực hiện:

– Gạo vo sạch, cho vào nồi nấu cùng 2 chén nước.

– Tách hạt sen, bỏ tim, cho vào nồi cháo.

– Nấm rơm bỏ gốc, ngâm vào bột năng cho trắng và ngon hơn. Sau đó vớt ra cắt hạt lựu.

– Hàu bằm nhỏ.

– Đầu hành lá phi với 10 g dầu ăn cho thơm rồi cho hàu vào xào, sau đó tới lượt nấm. Nêm vừa ăn.

– Cho hết thức ăn đã xào vào nồi cháo đang sôi, đậy nắp trong 8 phút. Chờ cháo nguội bớt rồi cho bé ăn.

Thi Trân

Bác sĩ Trần Thị Minh Nguyệt hướng dẫn chế biến món cá thu kho nước dừa như sau:

Nguyên liệu:

– Cá thu 500 g.
– Nước dừa xiêm 2 trái.
– Tỏi băm một muỗng súp.
– Nước mắm, đường, muối, ớt, rau mùi, vài lát dưa chuột…

Cá thu kho nước dừa.

Cách làm:

– Cá thu cắt lát dày, rửa sạch, ướp chút muối.
– Phi tỏi thơm, cho cá vào chiên sơ.
– Nước dừa cho vào nồi, thêm chút nước, một muỗng súp nước mắm, một muỗng đường nấu sôi, cho cá vào kho lửa nhỏ.
– Cá chín nêm lại cho vừa ăn rồi nhắc xuống. Cá cho ra đĩa, trang trí hành lá, ớt, rau mùi, dưa leo… lên trên.

Thi Trân

Kỹ sư dinh dưỡng Trương Thị Nhàn hướng dẫn chế biến 3 món ăn bổ dưỡng dành cho trẻ suy dinh dưỡng như sau:

Gà chiên bột

Nguyên liệu:

– Một đùi hoặc ức gà.
– Một quả trứng gà.
– Nửa gói bột chiên giòn.
– 100 g bột chiên xù.
– Dầu, muối, đường…

Gà chiên bột.

Cách chế biến:

– Gà làm sạch, bỏ xương, thái mỏng, ướp với chút muối tiêu, nước mắm, đường.
– Trứng đập ra chén, khuấy đều.
– Bột chiên giòn hòa với chút nước cho sền sệt.
– Bột chiên xù đổ ra đĩa.
– Nhúng gà vào bột chiên giòn, lăn qua bột chiên xù rồi cho vào chảo dầu nóng chiên vàng là được. 

Bò hầm rau củ

Nguyên liệu:

– 200 g phi lê bò.
– Một hộp sốt cà.
– Một củ cà rốt.
– Nửa củ hành tây.
– Một quả dừa tươi.
– Một muỗng cà phê bột năng.
– 3 tép tỏi.
– Dầu ăn, đường, nước mắm, tiêu…

Bò hầm rau củ.

Chế biến:

– Thịt bò rửa sạch, cắt miếng vuông, ướp với sốt cà, 2 muỗng đường, nửa muỗng nước mắm, ít tiêu. Chờ 30 phút cho thấm.
– Khoai tây, cà rốt gọt vỏ, cắt miếng vừa ăn.
– Dừa tươi chặt lấy nước.
– Tỏi băm nhuyễn.
– Bắc chảo dầu lên bếp đun nóng, cho tỏi vào phi hợp, đổ thịt bò vào xào săn. Cho nước dừa, thịt bò, khoai tây, cà rốt vào nồi áp suất hầm cho đến khi thịt mềm. Múc bò hầm rau củ ra tô, rắc ngò lên trên, cho bé ăn với cơm hoặc bánh mì.

Yaourt lắc

Yaourt lắc.

Nguyên liệu:

– 50 ml yaourt.
– 30 ml nước táo ép.
– 60 ml nước thơm ép.
– Đường nước, đá viên.

Chế biến: 

Cho yaourt, nước táo ép, nước thơm ép, đường nước, đá viên vào bình lắc mạnh và đều tay. Sau khi làm xong đổ ra ly cho bé dùng ngay.

Thi Trân

Cá hồi tươi sống hương vị tươi ngon bổ dưỡng, có thể biến tấu thành nhiều món ngon hỗ trợ phòng trị bệnh hiệu quả cho nhiều lứa tuổi.

Trong 100g cá hồi cung cấp 206 calo, chất béo 12g, protein 22g và nhiều vitamin B₁, B₃, B₆, B₁₂, photpho và selen… Đặc biệt, cá hồi giàu omega-3, phốt pho, canxi… Theo nghiên cứu, cá hồi vị ngọt tính bình, tác dụng bổ hư, dưỡng khí huyết, ích xương khớp, sáng mắt, ích ngũ tạng… Trị chứng hư nhược ở phụ nữ có thai cho con bú, trẻ nhỏ chậm lớn, người già giảm trí nhớ, xương khớp yếu mỏi, bệnh tim mạch huyết áp, nam nữ khí huyết hư, sinh lý yếu dùng đều tốt. Sau đây là 7 món ăn thuốc chữa bệnh từ cá hồi:

Cá hồi sốt chua ngọt: cá hồi, cà chua, hành tây, nấm mèo, tỏi, ớt, chanh, đường gia vị vừa đủ sốt ăn. Công dụng: bổ khí dưỡng huyết, ích ngũ tạng… Thích hợp cho phụ nữ có thai mệt mỏi, thai nhi chậm lớn, sau sinh ít sữa, trẻ em người lớn gầy sút ăn đều tốt.

Đầu cá hồi nấu măng chua: cá hồi, măng chua, dứa, cà chua, đậu bắp, hành lá, rau ngổ, ớt, ngò gai mắm muối gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: bổ hư, ích khí huyết, dưỡng tỳ thận… Trị suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi, chứng thiếu máu, đái tháo đường, tăng huyết áp, người gầy sút.

Cháo cá hồi: cá hồi, gạo tẻ ngon, rau cải, nấm hương thái nhỏ, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu cháo ăn. Công dụng: bổ hư, dưỡng khí huyết, ích ngũ tạng… Trị chứng suy nhược, trẻ em còi chậm lớn, người ngoại cảm, nội thương ăn đều tốt.

Cá hồi nấu canh chua: cá  hồi, cà chua, giá, đậu bắp, dọc mùng, dứa, me, hành, rau ngò, ớt gia vị vừa đủ nấu ăn. Công dụng: Bổ khí dưỡng huyết, ích ngũ tạng… Công dụng bổ khí dưỡng  huyết. Trị trẻ em còi, người già sa sút trí tuệ, người bệnh tim mạch huyết áp ăn đều tốt.

Súp bí đỏ cá hồi: cá hồi, nước cốt gà, hành tây, bí đỏ nhỏ, tiêu, gừng, gia vị vừa đủ nấu súp ăn. Công dụng: bổ tâm tỳ, dưỡng khí huyết… Chữa đau đầu chóng mặt, trẻ em chậm phát triển thể lực và trí não, người già giảm trí nhớ, thể lực yếu, khí huyết hư ăn đều tốt.

Lẩu cá hồi Sa pa: cá hồi, kim chi, nấm hương, cà chua, dứa, đậu phụ, cà rốt, khoai sọ. Rau ăn lẩu: cải xoong, hoa lý, rau đắng, tỏi, sả, ớt, hành, thì là, gia vị vừa đủ nhúng lẩu ăn. Công dụng: bổ huyết, ích khí, lợi ngũ tạng… Chữa sinh lý yếu, mắt kém, tay chân tê, nhức mỏi.

Đầu cá hồi om dưa: cá hồi, dưa muối chua, cà chua, thì là, hành lá, ớt sừng, mắm, đường, tiêu, gia vị vừa đủ om ăn. Công dụng: ích khí sinh huyết, lợi ngũ tạng… Trị chứng suy nhược ăn không ngon, khí huyết hư, đái tháo đường, hay mệt mỏi.

BS. Trúc Nguyên

Theo Đông y, hoa bí ngô vị ngọt, tính hàn vào kinh tâm, tỳ, vị có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, bổ can thận, sáng mắt, kháng viêm, tiêu độc, chỉ thống và chống dị ứng… thích hợp trị các chứng suy giảm chức năng can thận, suy giảm thị lực, viêm đường tiết niệu… Sau đây xin giới thiệu một số món ăn – bài thuốc từ hoa bí ngô để bạn đọc tham khảo khi cần thiết.

Canh hoa bí ngô đường phèn: hoa bí ngô 30 – 50g, đường phèn 5 – 10g, tất cả đem nấu canh ăn trong ngày. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, hạ khí tiêu đờm. Thích hợp trị các chứng ho đờm vàng đặc, chân tay nặng nề, ăn uống kém… hoặc có thể lấy 5 – 7 bông hoa bí ngô, một thìa đường phèn, hãm uống.

Canh hoa bí ngô kim ngân, long đởm thảo: hoa bí ngô 30 – 50g, hoa kim ngân non 15 – 10g, long đởm thảo 20 – 30g. Trước tiên cho long đởm thảo vào xoong cho nước vừa đủ đun sôi 25 – 30 phút tắt bếp gạn lấy nước trên bỏ bã rồi cho hoa bí và kim ngân vào nấu thành canh, nêm gia vị vừa đủ múc ra ăn. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, tả hỏa, khứ thấp, dưỡng can mộc thoái hoàng. Thích hợp cho các chứng vàng da, viêm gan cấp, mạn tính, gan nhiễm mỡ, đau mắt đỏ…

Canh hoa bí ngô rau sam: hoa bí ngô 30 – 50g, rau sam 20 – 30g, tất cả đem nấu canh ăn 5 – 7 ngày. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tán huyết, tiêu thũng, mạnh trường vị, thông đại tiểu tiện và diệt khuẩn. Thích hợp cho hội chứng lỵ, viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu (đái dắt, đái buốt, đái ra máu), mụn nhọt lở ngứa, viêm đại tràng, táo bón… Ngoài ra, có thể kết hợp với đậu Hà Lan hoặc đậu đen…

Hoa bí ngô xào gan lợn: hoa bí ngô 50 – 70g, gan lợn 200 – 300g đem xào ăn trong ngày. Bài thuốc có tác dụng dưỡng huyết thanh can sáng mắt. Thích hợp cho các chứng: quáng gà, suy giảm thị lực, cận, viễn thị…

Bài thuốc từ hoa bí ngô: hoa bí ngô 30g, hoa kim ngân 25g, vỏ quýt 15g, bồ công anh 30g rửa sạch, sắc uống ngày một thang, uống liền 5 – 7 ngày. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, tiêu viêm, chỉ thống. Thích hợp cho các chứng viêm tuyến vú, viêm xơ tuyến vú, mẩn ngứa, mày đay, viêm đường tiết niệu…

Chú ý: Hoa bí ngô có tính hàn và nê trệ, những người ăn uống ậm ạch khó tiêu và lạnh chân tay không nên dùng.

Lương y Chu Văn Tiến

Cá mực giá trị dinh dưỡng cao, rất tốt cho người thiếu máu, chóng mặt ù tai, di tinh, xuất tinh sớm, phụ nữ kinh nguyệt không đều, ít sữa…

Theo Đông y, cá mực vị ngọt mặn, tính bình; vào kinh can, thận, tỳ. Có tác dụng tư âm, dưỡng huyết, kiện tỳ, lợi thủy, chỉ huyết, ôn kinh mạch. Dùng tốt cho người bị phù nề, phong thấp, trĩ lậu, bế kinh thống kinh, huyết trắng, động thai dọa sẩy. Xin giới thiệu một số món ăn thuốc từ cá mực.

Cá mực hầm bí đao, đậu đỏ: Cá mực khô 2 – 3 con, bí đao 500g, đậu đỏ nhỏ hạt 100g. Cá mực ngâm mềm, rửa sạch, thái lát; bí đao gọt bỏ vỏ mỏng và ruột, cho gia vị nhưng không cho muối mắm, hầm chín nhừ, cho ăn liên tục đợt 3 – 5 ngày. Dùng cho các trường hợp viêm thận cấp, phù nề, cổ trướng xơ gan, ứ tắc sữa.

Cá mực hầm đào nhân: Cá mực khô 1- 2 con, đào nhân 15g. Cá mực ngâm mềm, rửa sạch, thái lát, thêm gia vị nấu nhừ, ăn liên tục đợt 3 – 5 ngày. Dùng cho các trường hợp bế kinh, thống kinh.

Gà hầm cá mực: Gà mái tơ 1 con, mực 2 con. Gà làm sạch, thái lát lớn, mực khô ngâm mềm, rửa sạch, thái lá; thêm gia vị hầm nhừ. Dùng cho phụ nữ, cơ thể suy nhược, khí hư huyết hư, sản phụ ít sữa tắc sữa.

Mực hầm đương quy: cá mực khô 2-3 con, quy đầu hoặc quy thân 30g. Mực ngâm mềm, rửa sạch, thái lát; quy rửa sạch, thái lát mỏng. Nấu nhừ. Dùng cho phụ nữ huyết hư thiếu máu, kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt ít.

Canh súp mực thịt lợn: cá mực 2 con, thịt lợn nạc 100g, tôm nõn 100g, củ mài 30g, hạt sen bỏ tâm 30g. Mực làm sạch thái lát, thịt heo thái miếng, tôm nõn ngâm rửa, thêm gia vị và nước; nấu nhừ. Dùng rất tốt cho người mệt mỏi suy nhược, mất ngủ, ngủ mê.

Cá mực hầm đào nhân: cá mực khô 2 con, đào nhân 10g. Mực ngâm mềm làm sạch thái lát, đào nhân bóc vỏ rửa sạch cùng cho trong nồi nhôm, thêm gừng tươi, hành, muối, nước lượng thích hợp, đặt trên bếp đun to lửa cho sôi, đun nhỏ lửa cho chín nhừ. Cho ăn thường ngày, liên tục một đợt 7-10 ngày. Dùng cho các trường hợp huyết hư thiếu máu, kinh nguyệt thất thường, lượng ít.

Mực hầm gừng nướng: cá mực tươi khoảng 300g, gừng nướng 6g thái lát, hai thứ cùng cho vào nồi, đổ nước nấu chín, thêm bột gia vị. Ngày ăn 1 lần, liên tục 3-5 ngày. Dùng cho phụ nữ kinh nguyệt kéo dài nhưng ít, cơ thể suy nhược thiếu máu.

Lương y Thảo Nguyên