Sau khi bài báo “Ngừa giãn tĩnh mạch tinh ở tuổi thiếu niên” đăng tải trên báo SK&ĐS ra ngày 1/4/2016, nhiều bạn đọc gọi điện đến tòa soạn mong muốn được hướng dẫn cách điều trị và chăm sóc trẻ. Theo yêu cầu bạn đọc, chúng tôi đăng tải bài viết của ThS.BS. Trần Đức Tâm.

Phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch tinh

Phẫu thuật nhằm mục đích thắt và cắt các tĩnh mạch tinh giãn mất chức năng. Đây là một phẫu thuật can thiệp tối thiểu, có nghĩa là đường rạch trên da sẽ rất nhỏ. Trong phẫu thuật, bác sĩ sẽ bộc lộ rõ các tĩnh mạch giãn, tách rời chúng ra khỏi ống dẫn tinh, sau đó cặp, thắt và cắt bỏ các tĩnh mạch này. Bác sĩ gây mê sẽ cho trẻ ngủ say, đồng thời giảm đau bằng cách gây tê vùng cùng cụt hoặc gây tê tại chỗ. Ca mổ kéo dài khoảng 1 giờ và sau mổ, trẻ sẽ trở lại như bình thường rất nhanh và hầu như không gặp bất cứ vấn đề gì trong sinh hoạt. Bệnh nhân có thể ra viện trong ngày nếu như nhà ở gần bệnh viện hoặc ngày hôm sau nếu ở xa hơn.

 

Sau phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh không nên chạy nhảy hoạt động mạnh; ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu (ảnh minh họa).

Những điều cần lưu ý

Trước khi phẫu thuật: 10 ngày trước mổ, không cho trẻ sử dụng các thuốc thuộc dòng aspirin như ibuprofen hay naproxen. Đây là những thuốc thường dùng để hạ sốt, giảm đau. Những thuốc này có thể gây tình trạng chảy máu khó kiểm soát trong và sau mổ. Nếu trong trường hợp bắt buộc phải dùng những thuốc dạng này, bố mẹ trẻ có thể hỏi ý kiến của bác sĩ.

Sau phẫu thuật: Trong vòng 24h sau mổ, cố gắng giữ cho trẻ không có những hoạt động mạnh. Trẻ có thể đi lại sinh hoạt nhẹ nhàng nhưng không nên chạy nhảy hay chơi các trò chơi nặng. Nên ăn thức ăn nhẹ như cháo, sữa, hoa quả,… bởi vì các thức ăn rắn khác có thể gây tình trạng đầy bụng, khó tiêu.

Sau mổ giãn tĩnh mạch tinh, trẻ có thể cảm thấy khó chịu ở vùng bìu. Các triệu chứng có thể là:

Vùng bìu có cảm giác căng tức, da bìu có thể chuyển sang màu thâm tím hoặc đỏ.

Bìu bên mổ sưng to hơn bên kia.

Các triệu chứng này hoàn toàn có thể xảy ra với bất cứ ai, nguyên nhân là do dòng máu lưu chuyển từ tinh hoàn trở về tim bị hạn chế do đã thắt đi một phần các tĩnh mạch. Thông thường, các biểu hiện này kéo dài một vài tuần hoặc một tháng sau mổ và sẽ mất đi dần dần. Để hạn chế sưng đau tinh hoàn và bìu sau mổ, bố mẹ nên cho bệnh nhân nằm yên tại giường trong vòng 24 giờ đầu và có thể dùng khăn lạnh chườm mát vùng bìu trong 1, 2 ngày đầu tiên.

Sưng, nề, tấy đỏ xung quanh hoặc thấm một ít dịch vùng vết mổ – triệu chứng này sẽ hết sau vài ngày, hãy nhớ thay băng vết mổ thường xuyên để giữ vệ sinh.

Nếu bệnh nhân phải gây mê nội khí quản, có thể có những triệu chứng như đau họng, nôn, táo bón, đau nhức cơ thể – nhóm triệu chứng này sẽ mất đi sau 48 giờ.

Ăn uống: Bố mẹ có thể cho trẻ ăn uống sau khi mổ 2-3 giờ, phụ thuộc vào tuổi của bé và phương pháp gây mê. Tuy nhiên cần phải hỏi ý kiến nhân viên y tế trước khi cho trẻ ăn hoặc uống bất cứ thứ gì. Bắt đầu ăn từ những thức ăn lỏng, mềm như cháo, sữa, sau đó ăn đặc dần lên.

Thuốc giảm đau: Thông thường, bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân thuốc giảm đau ngay sau mổ. Thuốc có thể dùng theo đường đặt hậu môn nếu trẻ bé, hoặc đường uống nếu trẻ lớn hơn. Tuy nhiên, vết mổ thường rất nhỏ nên trẻ thường ít có biểu hiện đau quá mức.

Ngày thứ 2 sau mổ: Có thể các triệu chứng sưng, đau vùng bìu và tinh hoàn có thể tăng so với ngày thứ nhất, vết mổ có thể có một ít dịch thấm, sưng nề và bầm tím nhẹ. Đó đều là các biểu hiện bình thường sau mổ. Ngày thứ 2 sau mổ, trẻ không cần hạn chế loại thức ăn hay nước uống nào và có thể trở về sinh hoạt như bình thường.

Từ ngày thứ 3 trở đi, có thể cho bệnh nhân tắm. Chú ý khi tắm vẫn có thể để lại băng gạc, sau khi tắm xong, thay băng gạc khác. Tuy trẻ đã có thể trở lại với những sinh hoạt bình thường nhưng hãy nhớ nhắc trẻ không có những hoạt động mạnh như chơi thể thao hoặc chạy nhảy quá sức. Nếu trẻ có những biểu hiện khó chịu khi hoạt động, hãy cho trẻ nghỉ ngơi.

Trong vòng 1 tháng đầu sau mổ, trẻ không nên hoạt động thể thao yêu cầu thể lực cao như chạy, đá bóng,…

Những triệu chứng nào cần báo ngay cho bác sĩ?

Trong vòng 2 tuần sau mổ, báo cho bác sĩ ngay nếu trẻ có một trong các biểu hiện sau: sốt, co giật, buồn nôn hoặc nôn; tác dụng phụ của thuốc, ví dụ như: nổi mẩn ngứa, phát ban, buồn nôn; vết mổ đau nhiều, tấy đỏ, sưng, chảy dịch hoặc máu số lượng nhiều.

ThS.BS. Trần Đức Tâm

Phần lớn đàn ông đều không muốn đi khám bác sĩ. Và khi nói đến việc kiểm tra phần kín, họ thậm chí còn nhút nhát hơn so với phụ nữ. Nhiều người bị đau tinh hoàn nhưng không biết lý do gây đau. Tuy nhiên, họ không bao giờ thừa nhận có đau ở bìu và thường cố gắng giả vờ không đau.

Nếu không kịp thời tìm ra nguyên nhân, hậu quả có thể sẽ rất nguy hiểm. Trong một số trường hợp, bạn có thể sẽ mất vĩnh viễn một hoặc cả hai tinh hoàn. Do vậy, nếu tinh hoàn của bạn bị đau khi sờ vào hoặc đau kéo dài quá một ngày, bạn cần đến gặp bác sĩ.

Ảnh: boldsky.

Có nhiều loại đau khác nhau do những nguyên nhân khác nhau. Đôi khi, tinh hoàn bị đau khi bạn ho. Trong phần lớn các trường hợp, đây là biểu hiện của chứng thoát vị. Cũng có khi, vùng háng có thể cảm thấy nặng và thắt lại khi bạn đứng. Đó thường là dấu hiệu của chứng giãn tĩnh mạch trong tinh hoàn. Dưới đây là một số trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau ở tinh hoàn. Đừng bỏ qua các loại đau này vì chúng đều tiềm ẩn nguy hiểm.

Giãn tĩnh mạch tinh

Bạn có cảm thấy tinh hoàn của bạn giống như một chiếc túi đựng đầy mì khi bạn đứng lên nhưng lại trở lại bình thường khi bạn ngồi. Đây là một kiểu của giãn tĩnh mạch tinh ảnh hưởng tới tinh hoàn. Tĩnh mạch ở bìu bị thắt lại và giãn ra dẫn tới đau và căng tức kéo dài ở vùng dưới.

Chấn thương và xuất huyết

Bạn đã bao giờ bị va đập tinh hoàn cực mạnh. Cú va đập có thể khiến bạn ngừng thở trong vòng vài giây nhưng bạn có thể kéo mình trở lại. Đôi khi, một chấn thương nặng có thể khiến máu chảy ra ngoài túi bìu. Tình trạng này có thể được chữa khỏi bằng cách nghỉ ngơi tại giường hoặc phẫu thuật dẫn lưu nhỏ.

Thoát vị bẹn

Thoát vị là tình trạng một bộ phận nào đó của cơ thể bị đẩy ra khỏi vị trí bình thường được giới hạn của nó trong cơ thể. Thoát vị bẹn là bệnh lý hay gặp ở nam giới. Thoát vị bẹn là thường xảy ra ở nơi tinh hoàn được nối với cơ thể. Khi bị thoát vị bẹn, người bệnh thấy tức nặng ở vùng bẹn bìu, một bên bìu to lên thành khối phồng do ruột ở trên dồn xuống. Bìu này càng to thêm khi người bệnh đi lại, chạy nhảy hay làm việc nặng, nằm nghỉ khối phồng nhỏ lại hoặc mất hẳn. Bệnh thường đòi hỏi phẫu thuật để cắt bỏ và tốt nhất là không nên trì hoãn phẫu thuật.

Sỏi thận

Khi sỏi thận bị đẩy xuống, nó có thể gây đau dữ dội cho tinh hoàn. Nhưng dù sao đau tinh hoàn do sỏi thận cũng là may mắn nhất. Nhiều người sẽ thở dài nhẹ nhõm vì tinh hoàn được an toàn.

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là tình trạng thừng tinh bị xoắn lại, làm ngừng trệ nguồn máu nuôi tinh hoàn, thời gian xoắn kéo dài làm thương tổn nhu mô tinh hoàn. Điều này dẫn đến tình trạng đau âm ỉ. Nếu chậm đến bác sĩ bạn có nguy cơ mất một bên tinh hoàn.

Viêm mào tinh hoàn

Nếu bạn cảm thấy tinh hoàn mềm và sưng viêm, có thể là do các ống mào tinh trong tinh hoàn bị nhiễm một loại vi khuẩn hoặc virus. Điều này thường xảy ra do các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng tiết niệu.

Vỡ tinh hoàn

Tình trạng này là do vỡ túi bìu dẫn đến chảy máu và xuất huyết. Điều này thường xảy ra do tác động nghiêm trọng bên ngoài do chấn thương thể thao và tai nạn giao thông.

Nang mào tinh

Nang mào tinh về cơ bản là một u nang phát triển trong ống dẫn tinh trùng. Trong phần lớn các trường hợp nang này là lành tính vì nó được hình thành do sự tích lũy của tinh trùng. Nếu nang mào tinh quá lớn có thể dẫn đến căng tức và gây đau.

Ung thư tinh hoàn

Có một thực tế đáng ngạc nhiên là rất ít nam giới bị đau khi bị ung thư tinh hoàn. Thông thường, ung thư tinh hoàn được phát hiện khi bạn cảm thấy có một khối u. Nhưng nếu ung thư ở trong giai đoạn có khối u, bạn có thể cảm thấy hơi đau tức.

Tổn thương thần kinh sinh dục

Loại tổn thương thần kinh này xảy ra do áp lực kéo dài lên tinh hoàn khi bạn đi xe đạp. Tình trạng này gây đau dữ dội và thường được gọi là “Hội chứng của người đi xe đạp”.

Hà Hiền (theo boldsky)