1. Thuốc xịt mũi và nước muối
Sự kết hợp các thuốc xịt mũi (streroid xịt mũi như flonase, nasacort, nasonex và các thuốc kháng histamin trong mũi như astelin, astepro, patanase) và nước muối súc miệng là có hiệu quả nhất trong việc chống lại các triệu chứng cảm lạnh và cúm vì chúng hoạt động trực tiếp tại mũi và họng để giảm viêm, sổ mũi, ho, và đau họng.
Các thuốc xịt mũi giúp làm ẩm niêm mạc mũi và có thể giúp loại bỏ dịch tiết để giảm tắc nghẽn, trong khi súc miệng nước muối có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp trên và có thể giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Súc miệng nước muối có thể giảm và làm loãng chất nhầy, giúp loại bỏ vi khuẩn và các chất gây dị ứng. Chỉ cần hoà tan 1 thìa nước muối trong 1 cốc đầy nước và súc miệng bạn sẽ thấy hiệu quả.
2. Các thuốc thông tắc mũi
Thuốc làm thông mũi rất tiện dụng khi bạn bị nghẹt mũi nhưng sẽ không khiến bạn khỏi bệnh. Chúng hoạt động bằng cách co hẹp mạch máu trong niêm mạc mũi, làm giảm lưu thông máu khiến các mô sưng lên trong mũi bị co lại và cuối cùng giúp bạn dễ thở hơn. Bạn chỉ nên sử dụng chúng trong khoảng 3-5 ngày, nếu sử dụng lâu dài sẽ khiến cơ thể bị phụ thuộc vào chúng và có thể khiến cho các triệu chứng của bạn nặng thêm.
3. Thuốc giảm đau
Thuốc giảm đau nhẹ không kê đơn chứa các thành phần như acetaminophen (Tylenol), ibuprofen (Advil, Motrin), và naproxen (Aleve) khá hiệu quả trong việc chống lại các triệu chứng như sốt, đau họng, đau đầu, đau nhức cơ thể.
4. Xông hơi
Xông hơi chứa các thành phần tự nhiên như menthol và eucalyptus giúp thông mũi và có tác dụng chống vi khuẩn. Xông hơi không giúp xử lý tắc nghẽn một cách chủ động như một loại thuốc trị tắc nghẽn, nhưng mùi tinh dầu bạc hà mạnh sẽ đánh lừa não bạn nghĩ rằng bạn đang thở qua mũi không bị tắc.
5. Súp gà
Bất cứ loại súp nào cũng có thể làm dịu cơn đau họng và có thể giúp thông mũi tương tự như xông hơi nước. Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Chest cũng chỉ ra rằng uống 1 bát súp gà có thể làm chậm sự di chuyển của bạch cầu trung tính – tế bào bạch cầu bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.
6. Vitamin C
Dùng vitamin C trước khi bị cảm lạnh có thể rút ngắn thời gian tồn tại các triệu chứng và có thể cũng có lợi cho những người bị nhiễm vi-rút thường xuyên. Đây là loại vitamin bạn nên dùng cả năm để duy trì sức khoẻ.
BS Tuyết Mai
(Theo Womenshealthmag/Univadis)
Tôi hay bị cảm lạnh nhất là khi đi ngoài đường gặp mưa dù chỉ là mưa nhỏ của mùa xuân. Xin hỏi nguyên nhân vì sao? Có phải tôi bị dị ứng nước mưa không? Cách nào để phòng ngừa?
Nguyễn Thị Hồng Ngát ([email protected])
Cảm lạnh là tình trạng viêm mũi cùng với viêm họng do virut gây ra (có tới hơn 200 loại virut gây bệnh này). Hệ thống miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế lây lan virut. Những người hệ miễn dịch kém có khả năng mắc bệnh rất cao. Thiếu ngủ và suy dinh dưỡng cũng dễ bị cảm lạnh vì hệ thống miễn dịch bị suy yếu. Cảm lạnh thông thường bắt đầu với sự mệt mỏi, toàn thân rã rời, cảm giác lạnh toàn thân, hắt hơi, đau đầu kéo dài trong vài ngày, sau đó là chảy mũi và ho. Các triệu chứng có thể bắt đầu sau 16 giờ mắc bệnh, đỉnh điểm 2-4 ngày sau khi khởi phát. Các triệu chứng thường chấm dứt sau 7-10 ngày nhưng một số có thể kéo dài tới 3 tuần.
Cảm lạnh thường xảy ra hơn trong những ngày lạnh và mưa, đó là nguyên nhân vì sao bạn cứ dính nước mưa là bị cảm lạnh. Thời tiết lạnh làm hệ thống hô hấp của con người nhạy cảm hơn. Nhưng một số virut gây cảm lạnh xuất hiện theo mùa và xảy ra thường xuyên hơn trong điều kiện thời tiết lạnh hoặc ẩm ướt của mùa xuân ở miền Bắc. Vì vậy, để phòng cảm lạnh cần giữ ấm cơ thể, nhất là giữ ấm cổ và chân, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao phù hợp với sức khỏe. Đồng thời dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý để nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật.
BS. Trần Kim Anh
Mùa đông nhiệt độ giảm và khả năng miễn dịch của cơ thể cũng giảm đi, nhiều người dễ bị cảm lạnh. Tuy nhiên, có những cách đơn giản để đề phòng cảm lạnh trong mùa đông.
Uống nước
Mặc dù bạn không khát nước nhưng cơ thể vẫn cần nước. Tăng lượng nước uống có thể giúp chất nhầy trong mũi nhiều hơn và giảm nghẹt mũi. Nên uống trà không chứa caffeine, nước trái cây và đặc biệt cần tránh rượu, cà phê, hay nước soda bởi những đồ uống này làm cho vi khuẩn ở mũi phát triển, dẫn đến nhiễm trùng và mưng mủ.
Mật ong
Mật ong rất hiệu quả trong việc giảm ho, giúp kháng khuẩn và chống oxi hóa, làm dịu cổ họng khi bị kích thích. Mật ong có thể pha với trà nóng có tác dụng thông mũi.
Tắm nước nóng
Virus cảm lạnh phát triển mạnh khi mũi khô. Chính vì vậy vào mùa đông, không khí ngoài trời và trong nhà đều khô hanh, tạo điều kiện bệnh cảm lạnh gia tăng. Khi tắm nước nóng, hơi nước nóng như một loại thuốc giúp thông mũi và giữ độ ẩm cho mũi.
Súp gà
Các nhà khoa học đã khẳng định súp gà rất tốt cho người bị cảm lạnh. Một bát súp gà nóng với: khoai tây, hành tây, thịt gà, cà rốt, củ cải, rau mùi chính là phương thuốc hữu hiệu nhất đánh bại chứng cảm lạnh. Nước dùng gà có tác dụng giảm tắc nghẽn mũi, tăng lượng chất nhầy. Nếu không chế biến được súp gà, bạn có thể lấy nước luộc gà nấu cháo hay miến cũng rất hiệu quả.
Hít hơi nước nóng
Theo các nhà nghiên cứu, virus gây cảm cúm có khả năng chịu được lạnh nhưng không chịu được nóng. Hơi nóng nước muối không chỉ dưỡng ẩm cho mũi mà còn giúp làm sạch khoang mũi và tiêu diệt vi khuẩn bám trong khoang mũi. Bạn hãy rót nước sôi pha muối vào chiếc cốc, sau đó đưa mũi lên gần thành cốc và hít hơi nóng bốc lên. Bạn nên hít cho đến khi nước bay hết hơi nóng và mỗi ngày làm như vậy khoảng 3-5 lần.
Theo ANTĐ
Thời tiết lạnh khiến trẻ dễ bị ho, cảm lạnh. 5 biện pháp dưới đây sẽ giúp các phụ huynh xử trí ho, cảm lạnh để trẻ mau khỏi bệnh.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, khoa Nhi, BV Bạch Mai, ho là triệu chứng thường gặp nhất trong nhiễm khuẩn hô hấp cấp. Hầu hết các trẻ nhiễm khuẩn hô hấp trên do virus hay ho và cảm lạnh không cần dùng thuốc, bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày hoặc 1-2 tuần. Việc điều trị hỗ trợ là cần thiết giúp trẻ mau khỏi bệnh. Các biện pháp này bao gồm:
1. Nếu trẻ còn bú mẹ thì tiếp tục cho trẻ bú mẹ, cho trẻ ăn đủ chất dinh dưỡng
2. Cho trẻ uống đủ nước
3. Giữ ấm cho trẻ nhưng không được để trẻ quá nóng
4. Nhỏ mũi bằng dung dịch NatriCloride 0,9% sau đó làm sạch mũi bằng tăm bông hoặc giấy thấm quấn sâu kèn. Cũng có thể dùng một số loại chế từ nước biển sâu để xịt vào mũi làm sạch mũi cho trẻ.
Đối với các trẻ lớn hơn thì dạy trẻ cách xỉ mũi và lau sạch mũi.
5. Cha mẹ cần đưa trẻ đến khám nếu thấy có một trong các dấu hiệu của viêm phổi như: Trẻ khó thở hơn, thở nhanh hơn, trẻ bú kém hơn, không uống được hoặc thấy trẻ ốm nặng hơn.
Trong một số trường hợp cần thiết có thể sử dụng thêm thuốc ho đông y an toàn hoặc các thuốc ho chế biến từ thảo dược như hoa hồng hấp đường, chanh hoặc quất hấp mật ong, lá hẹ hoặc một số loại thuốc ho đông y có nguồn gốc từ thảo dược… Cũng có thể sử dụng một số loại thuốc ho tây y nhưng cần lựa chọn thích hợp với từng trường hợp cụ thể theo sự hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ.
D.Hải
Cảm lạnh và cảm cúm là hai bệnh khác nhau, thế nhưng đa số người dân, thậm chí một số nhân viên y tế lại nhầm lẫn và đánh đồng là một. Tất nhiên để phân biệt rạch ròi trên một em bé có biểu hiện bệnh cúm hay cảm lạnh là không hề dễ dàng. Bởi vì hai bệnh khác nhau về nguyên nhân và mức độ nặng – nhẹ, nhưng lại khá giống nhau về triệu chứng. Ở đây chỉ đề cập tới cúm mùa chứ không đề cập tới cúm gia cầm hay cúm gia súc lây từ động vật sang người.
Cúm và cảm lạnh do nguyên nhân hoàn toàn khác nhau
Cúm (tên tiếng anh là Influenza hay Flu, cúm mùa: Seasonal influenza) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền qua đường hô hấp, gây ra bởi virus cúm. Thường do hai chủng virus cúm A, B gây ra.
Cảm lạnh (hay còn gọi là cảm lạnh thông thường) là một nhóm các triệu chứng gây ra bởi nhiều loại virus khác nhau, trong đó Rhinovirus chiếm phần lớn, riêng virus này lại có tới hơn 100 chủng khác nhau. Các loại virus khác cũng gây cảm lạnh có thể kể đến là: Enterovirus, Coronavirus… Do vậy trẻ có thể bị cảm lạnh nhiều đợt trong một năm. Ước tính một trẻ dưới 6 tuổi khỏe mạnh một năm có thể bị cảm lạnh 6- 8 lần.
Bệnh lây truyền như thế nào?
Cả cúm mùa và cảm lạnh đều là những bệnh truyền nhiễm lây từ người này sang người khác qua đường hô hấp một cách trực tiếp qua dịch tiết ở đường hô hấp thông qua các động tác ho, hắt hơi, nói chuyện, đụng chạm, nhất là khi bàn tay trẻ dính chất tiết có virus của người bệnh sau đó trẻ đưa lên miệng, mũi, mắt… Cũng có thể do hít phải dịch tiết (nước bọt, nước mũi) của người bệnh có chứa virus lơ lửng ngoài môi trường, hay gián tiếp đụng chạm vào các bề mặt (bàn, đồ chơi…) có dính dịch tiết của người bệnh sau đó trẻ đưa tay lên mũi, miệng, mắt của mình. Cảm lạnh và cúm mùa có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường gặp hơp cả là vào mùa khô lạnh như mùa đông hay cuối đông đầu xuân.
Tạo cho trẻ thói quen không ngậm đồ chơi, mút tay.
Cảm lạnh và cúm mùa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất là các trẻ học mẫu giáo, tiểu học, trẻ sống nơi đông người. Với cảm lạnh thông thường thì lứa tuổi nhỏ hơn, sơ sinh và nhũ nhi cũng thường xuyên bị.
Nhận biết cảm lạnh và cúm mùa
Triệu chứng của cảm lạnh và cúm mùa khá giống nhau, sau khi nhiễm phải virus 24- 48 giờ sau thường biểu hiện các triệu chứng sau:
Sốt: đa số trẻ bị cảm lạnh hoặc cúm mùa thì đều có sốt. Cúm mùa thì thường sốt cao đột ngột, có thể trên 38,5- 39 độ C. Cảm lạnh thông thường thì sốt nhẹ hơn, tuy nhiên cũng có trẻ sốt cao hoặc là không sốt.
Hội chứng viêm long đường hô hấp trên, bao gồm: ho (khởi đầu là ho khan, sau 1-3 ngày có thể ho có đờm), nghẹt mũi (ở trẻ lớn thì đã biết kêu ngạt mũi, nói giọng mũi, há miệng thở, ngủ ngáy), trẻ nhỏ thì quấy khóc, lăn lộn khó ngủ, đang bú thì buông ra để thở hổn hển đó là dấu hiệu của tắc mũi. Với trẻ nhỏ, phụ huynh có thể ghé tai sát mũi nghe tiếng thở, khi bị ngạt mũi tiếng khụt khịt rất lớn. Tiếng khụt khịt khi trẻ nghẹt mũi phụ huynh hay nhầm với tiếng khò khè trong bệnh viêm tiểu phế quản, suyễn hay viêm phổi.
Sổ mũi: dịch xuất tiết lúc đầu trong, loãng nhưng nếu không được vệ sinh sạch sẽ để ứ đọng nhiều hoặc bị bội nhiễm vi khuẩn thì dịch có thể trở nên đục, xanh hoặc vàng.
Trẻ có thể bị hắt hơi trước đó như là một báo hiệu của bệnh.
Hội chứng đau: đau là một dấu hiệu khá nổi bật của cúm, giúp phân biệt với cảm lạnh thông thường. Trẻ bị cúm thường bị đau đầu, đau cơ bắp, đau nhức khắp mình mẩy. Trẻ nhỏ chưa biết nói chuyện thường chỉ thể hiện ra là quấy khóc, kích thích nhiều.
Các triệu chứng khác: Trẻ biếng ăn do thay đổi khẩu vị, do nghẹt mũi nên khó khăn trong ăn uống, trẻ bị cúm thường sợ mùi thức ăn, buồn nôn, nôn.
Trẻ lớn đã biết kêu đau rát cổ họng, cảm giác khô, nuốt đau, nổi hạch vùng cổ. Trẻ nhỏ thì quấy khóc, bứt rứt, khó ngủ. Ngoài ra, trẻ có thể gặp chóng mặt, buồn nôn, nôn, tiêu phân lỏng đôi khi gặp.
Các dấu hiệu viêm kết mạc, sưng phù mí mắt, đỏ mắt, có gỉ mắt… là dấu hiệu có thể gặp trong cảm lạnh thông thường.
Phát ban cũng có thể gặp trong một số trường hợp, nếu có thường xuất hiện sau sốt 2-3 ngày.
Trong đa số các trường hợp việc chẩn đoán bệnh là khá dễ dàng với bác sĩ mà không cần bất cứ xét nghiệm gì. Xét nghiệm thường được chỉ định khi bác sĩ còn phân vân, nghi ngờ với một bệnh lý nguy hiểm khác. Trong những trường hợp sốt cao, các triệu chứng nghèo nàn thì xét nghiệm công thức máu và test nhanh sốt xuất huyết có thể giúp bác sĩ phân biệt được trẻ có bị sốt xuất huyết hay không. Công thức máu cũng có thể gợi ý các triệu chứng của viêm đường hô hấp gây ra là do virus hay vi khuẩn.
Chỉ chụp Xquang xoang hay phổi khi nghi ngờ có biến chứng viêm phổi, viêm xoang. Biện pháp phân lập virus trong dịch tiết hô hấp để phân biệt virus cúm hay virus khác thì gây tốn kém và không cần thiết.
Điều trị bệnh ra sao?
Đây là bệnh do virus gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng, nâng cao thể lực, sức đề kháng và chờ bệnh tự khỏi. Cần điều trị biến chứng nếu không may có biến chứng xảy ra.
Cung cấp nước cho trẻ: thông qua nước uống trực tiếp, sữa, đồ ăn lỏng như cháo, soup.
Hạ sốt: paracetamol, ibuprofen (phải được bác sĩ cho phép), không được dùng aspirin để hạ sốt cho trẻ.
Vệ sinh mũi: rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý (0.9 %), hoặc xịt vệ sinh mũi bằng nước muối biển sâu, có thể lấy mũi cho trẻ bằng khăn giấy sạch cuốn bấc sâu kèn.
Giảm ho: có thể dùng siro ho thảo dược hoặc một số bài thuốc dân gian: tắc chưng đường phèn, mật ong, chanh đào ngâm mật ong, mát-xa gan bàn chân bằng dầu nóng…
Không cần dùng kháng sinh nếu không có bội nhiễm
Các thuốc kháng virus trong giai đoạn sớm: chưa có khuyến cáo.
Biến chứng có thể gặp
Mặc dù bệnh khá lành tính và đa số tự khỏi trong vòng 1 tuần, nhưng 1 số trẻ có thể có các biến chứng như: viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp, viêm tiểu phế quản cấp (với trẻ dưới 2 tuổi), kích phát cơn hen đối với trẻ có bệnh hen, viêm phổi, khởi phát các bệnh lí miễn dịch, bội nhiễm vi khuẩn.
Bệnh cúm mùa có thể có những biến chứng nặng: viêm h ệ thần kinh trung ương, viêm cơ, viêm cơ tim…
Cần liên hệ với bác sĩ nhi khoa khi:
Trẻ dưới 3 tháng nếu có bất kì triệu chứng nào của bệnh bao gồm: sốt, ho, quấy khóc, bú kém….
Trẻ trên 3 tháng thì đưa trẻ tới gặp bác si nhi khoa khi có một trong các biểu hiện sau: tiểu ít hơn bình thường, sốt từ 39 độ C trở lên, sốt quá 3 ngày, đau tai: quấy khóc, lấy tay đập hay vò tai, cọ tai xuống nệm, người lớn đụng vào tai là khóc, chảy dịch tai, mắt màu đỏ hoặc màu vàng, đổ ghèn mắt, có ho hơn một tuần, nước mũi đặc, xanh lá cây trong hơn hai tuần dù có vệ sinh, thở nhanh, thở mệt, khò khè, cảm thấy quá lo lắng.
Nhập viện gấp hoặc gọi xe cấp cứu 115 khi trẻ có bất kì một trong các dấu hiệu sau: li bì khó khó đánh thức, co giật, không uống được hoặc bỏ bú, nôn tất cả mọi thứ, có dấu hiệu tím tái, tiếng thở rít khi nằm yên .
Và phòng bệnh
Để phòng bệnh chung cho cả cảm lạnh thông thường và cúm mùa thì trước tiên cần phải nâng cao sức đề kháng bằng dinh dưỡng, cho trẻ uống đủ nước bao gồm: sữa, nước lọc, nước trái cây, cháo, soup. Ngoài ra thì giữ vệ sinh cũng là một yếu tố rất quan trọng trong việc phòng bệnh. Do vậy, người giữ trẻ cần rửa tay cho mình khi chăm sóc trẻ, rửa tay cho trẻ sạch sẽ. Đây là biện pháp hữu hiệu nhất để ngừa bệnh. Cần rửa tay thường xuyên bằng xà bông, đặc biệt trước khi ăn. Thường xuyên cọ rửa sàn nhà, đồ chơi, vệ sinh núm vú giả, giáo dục trẻ không ngậm tay hay mút đồ chơi. Tránh không tiếp xúc với người có biểu hiện bệnh: sốt, ho, sổ mũi… Trong mùa dịch bệnh, nên hạn chế cho trẻ tới nơi đông người. Đối với người lớn, khi ở nơi đông người về thì cần vệ sinh sạch sẽ, thay quần áo trước khi tiếp xúc với trẻ.
Đối với trẻ sơ sinh (28 ngày đầu đời): hạn chế tiếp xúc với nhiều người, tuyệt đối không tiếp xúc với người có biểu hiện bệnh.
Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ làm tăng khả năng đề kháng cho trẻ chống lại bệnh tật.
Giáo dục trẻ và người lớn ý thức ho khạc: ho khạc vào khăn giấy sau đó bỏ vào thùng rác.
Tiêm ngừa vaccin cúm mùa: tiêm cho trẻ sau 6 tháng tuổi. trẻ dưới 9 tuổi tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 4 tuần. trẻ từ 9 tuổi trở lên: tiêm 1 liều. Tiêm nhắc lại mỗi năm, vì virus cúm thay đổi kháng khuyên hàng năm. Nên tiêm đón đầu trước mùa bệnh 1-2 tháng.
BS.Trần Văn Công
Bước 1: chuẩn bị dụng cụ
Để rửa mũi, bạn cần một bình chứa và nước muối. Bạn có thể mua bình chứa sẵn dung dịch, hoặc sử dụng một ống tiêm có bầu hoặc bình neti. Tất cả đều có sẵn tại các nhà thuốc.
Bước 2: pha dung dịch muối
Nếu bạn chọn một bình có sẵn dung dịch rửa, hãy bỏ qua bước này. Nếu không, bạn có thể mua một loại bột để pha dung dịch muối và làm theo hướng dẫn trên nhãn hoặc tự làm. Bắt đầu với 1 – 2 cốc nước ấm. Thêm 1/4 – 1/2 thìa cà phê muối i-ốt và một chút soda làm bánh để làm mềm các tác động của muối. Sử dụng nước cất, vô trùng, hoặc đun sôi trước đó và làm mát để pha dung dịch muối .
Bước 3: tư thế rửa
Nếu bạn đang sử dụng một chai bóp được, bình neti, hoặc ống tiêm, nghiêng về phía trước trên bồn rửa, khoảng một góc 450. Nghiêng đầu để có một lỗ mũi chỉ xuống bồn rửa. Đừng nghiêng đầu ra sau.
Bước 4: đổ nước muối vào
Đặt vòi của bình neti hay đầu của một ống tiêm hay chai nhựa mềm vào bên trong mũi của bạn một chút. Đầu vào không được sâu hơn chiều rộng ngón tay. Giữ miệng mở, bóp ống tiêm hoặc chai, hoặc nghiêng bình để đổ nước vào lỗ mũi của bạn. Nhớ thở bằng miệng, không thở bằng mũi của bạn.
Bước 5: để nước chảy
Nước muối sẽ chạy qua đường mũi của bạn và thoát ra khỏi lỗ mũi khác của bạn và có thể miệng của bạn. Bạn nên nhổ nó ra và không nuốt nó. Nhưng nếu một số đi xuống cổ họng của bạn, nó sẽ không làm tổn thương bạn.
Bước 6: làm sạch mũi và lặp lại
Nhẹ nhàng xì mũi, làm sạch dịch còn đọng lại. Lặp lại quá trình này với lỗ mũi khác của bạn. Khi bạn thực hiện xong, hãy bỏ bất kỳ dịch còn dư nào và triệt để làm sạch các dụng cụ mà bạn sử dụng. Hãy để chúng khô không khí. Cất chúng trong một nơi sạch sẽ, khô ráo.
Làm gì nếu có cảm giác châm chích, nóng bỏng?
Hãy thử sử dụng dung dịch nước muối ít muối hơn, và chắc chắn rằng bạn đang sử dụng nước ấm – nước không nóng hoặc lạnh. Hãy chắc chắn để nghiêng đầu sang một bên ở một góc 450, và không nghiêng đầu ra sau. Giữ miệng của bạn mở, do đó bạn không thở bằng mũi và “hít” các dung dịch muối.
Rửa mũi có tác động nhanh như thế nào?
Bạn có thể thấy kết quả chỉ sau một hoặc hai lần thực hiện. Những lợi ích phát triển nếu bạn tiếp tục làm. Một nghiên cứu cho thấy rằng rửa mũi trong thời gian dài giúp người ta cảm thấy kiểm soát được các triệu chứng xoang và thực sự cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.
Rửa mũi thường xuyên như thế nào?
Sử dụng dung dịch muối chỉ một lần một ngày có thể giúp làm lỏng chất nhầy, giảm chảy mũi xuống họng, và sạch vi khuẩn trong mũi. Nó cũng có thể rửa các chất gây dị ứng mà bạn đã hít phải. Sau khi triệu chứng đã hết, một số người thấy rửa ba lần một tuần là đủ để giữ họ mũi khỏi có triệu chứng.
Rửa mũi có đúng cho bạn không?
Rửa mũi có lợi cho người bị các triệu chứng xoang mãn tính, dị ứng mũi, viêm xoang cấp, cảm lạnh, và thậm chí các triệu chứng mũi do cảm cúm. Nó có thể giúp cho cả người lớn và trẻ em. Một số người sử dụng nó mỗi ngày để không có triệu chứng mũi. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng nó, nếu bạn có một nhiễm trùng tai hoặc lỗ mũi đó là bị tắc và khó thở qua.
Các xoang bị tắc như thế nào?
Mũi có hai đường đi để lọc không khí. Trong các xương của hộp sọ là bốn cặp khoang chứa đầy không khí gọi là các xoang, thông với những đường này. Các đường và các xoang được lót bằng một lớp màng nhầy. Nếu nó bị viêm – ví dụ từ lạnh hay dị ứng – nó dày lên và làm tắc các xoang. Vi khuẩn có thể tích tụ lại dẫn đến nhiễm trùng xoang. Điều đó dẫn đến tình trạng viêm nhiều, sưng, nghẹt và đau nhiều hơn.
Vì sao rửa mũi tốt?
Trong các niêm mạc nhầy, các cấu trúc giống lông gọi là cilia chuyển vi khuẩn và các mảnh vụn khác đến họng, nơi chúng có thể được nuốt vô hại. Khi các niêm mạc sưng lên, cilia không thể làm công việc của nó. Với rửa mũi, bạn sử dụng các dung dịch nước muối để rửa các đường đi của mũi. Nước muối cũng khôi phục độ ẩm và làm bớt viêm niêm mạc mũi. Sưng giảm, làm cho dễ dàng để thở hơn.
Các cách để giảm các tác nhân gây dị ứng
Nếu bạn bị dị ứng, việc tránh các tác nhân gây dị ứng trong thời gian dài phía trước sẽ giúp thở dễ dàng hơn. Điều đó có nghĩa là tránh những việc như sử dụng máy điều hòa không khí trong nhà và trong xe của bạn trong mùa nóng, làm giảm độ ẩm trong nhà, và luôn luôn bật quạt hút khi tắm và nấu ăn. Hút bụi thường xuyên và sử dụng tấm bảo vệ nệm và bao gối chăn cũng có thể có ích.
Gặp bác sĩ của bạn
Một nghiên cứu cho thấy rằng những người có các vấn đề về xoang mãn tính, sử dụng rửa mũi có thể sử dụng thuốc ít hơn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những gì phù hợp với bạn. Và nếu bạn đang dùng thuốc bây giờ, không dừng lại mà không hỏi ý kiến của bác sĩ.
Theo web MD
TTƯT.BS.CKII. NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY (dịch)
Khi thời tiết giá lạnh, nhiều người thường gặp phải những vấn đề về sức khỏe như các bệnh về hô hấp, nhiễm khuẩn… Đây cũng là thời cơ để cảm lạnh và cúm song hành vào mùa. Nhưng các triệu chứng của cảm cúm thông thường và cảm lạnh hay khiến chúng ta bị nhẫm lẫn, dẫn đến việc điều trị trở nên khó khăn. Vậy làm thế nào để biết bạn đang mắc bệnh cảm cúm hay cảm lạnh, bởi có nhiều bệnh nhiễm trùng thường xuất hiện triệu chứng giống cúm, cần phải loại trừ căn nguyên gây bệnh để chẩn đoán và điều trị đúng mới hiệu quả.
Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm
Cúm bao giờ cũng có sốt
Dấu hiệu của bệnh cúm là sốt. Với bệnh cúm, sốt sẽ rất cao, tuy nhiên nếu chỉ bị cảm lạnh, những dấu hiệu ban đầu sẽ không sốt. Nhưng sốt còn là triệu chứng của rất nhiều căn bệnh khác như viêm đường hô hấp (họng, amidan, viêm tai giữa, phế quản phổi…, nhiễm khuẩn đường tiết niệu… Nếu chỉ phân biệt giữa cảm lạnh và cảm cúm thì sốt thường xuất hiện ở bệnh cúm nhiều hơn.
Cúm thường làm cho cơ thể đau nhức
Nhức mỏi là dấu hiệu khác liên quan đến cúm, nếu xuất hiện sốt cao kèm đau đầu, hãy lập tức nghĩ ngay đến bệnh cúm. Người bệnh cần đề phòng lây lan cho người khác vì bệnh cúm rất dễ lây do tiếp xúc thông thường. Ở người bị cảm lạnh, đau nhức cơ thể rất ít khi xảy ra, nếu có sẽ xuất hiện ngay lập tức chứ không phải sau một vài ngày và dai dẳng như bệnh cúm.
Cảm giác ớn lạnh báo hiệu bệnh cúm
Đây là điểm đặc trưng để phân biệt giữa cảm cúm và cảm lạnh. Nếu thấy ớn lạnh thì đó là triệu chứng của cúm bởi ớn lạnh là kết quả của một cơn sốt. Mà sốt lại không liên quan đến cảm lạnh. Các chuyên gia y tế khuyến cáo nếu thấy ớn lạnh, kèm theo sốt cao cần đến ngay cơ sở y tế để tìm nguyên nhân gây bệnh.
Cần giữ ấm cơ thể để phòng ngừa bệnh trong mùa rét.
Mệt mỏi là do cúm
Hãy lắng nghe cơ thể bạn để biết được mình đang mắc căn bệnh gì, nếu đột nhiên bạn cảm thấy đau nhức mình mẩy, kèm theo các dấu hiệu mệt mỏi hãy nghĩ đến bệnh cúm nhiều hơn.
Các triệu chứng dồn dập, đột ngột hãy ưu tiên cúm
Nếu các triệu chứng vừa nói ở trên như lạnh, ho, sốt tấn công cơ thể đột ngột và dồn dập với mức độ nặng tăng nhanh, đó là bệnh cúm. Thậm chí có thể đây là loại cúm gây tử vong cao như các chủng H1.
Cảm lạnh sẽ bị hắt hơi
Các triệu chứng như hắt hơi, nói bằng giọng mũi do nghẹt mũi thì đích thị đó là khi bạn bị cảm lạnh. Cảm lạnh thường khiến nước mũi chảy nhiều hơn, bị nặng nước mũi sẽ có màu xanh hoặc vàng do mũi đã bị nhiễm trùng. Đó là khi bạn đã mắc cảm lạnh sâu.
Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi hãy nghĩ đến cảm lạnh
Đây là một trong số ít các triệu chứng khó phân biệt nhất giữa 2 loại bệnh, tuy nhiên nếu chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi hãy nghĩ đến cảm lạnh đầu tiên, tuy nhiên những triệu chứng này cũng có khi xuất hiện ở cảm cúm.
Có cảm giác khó chịu, bứt rứt – chỉ là cảm lạnh
Khi cơ thể cảm thấy không thoải mái, khó chịu với tình trạng hắt hơi, chảy nước mũi, nặng có thể đau họng – đó chỉ là cảm lạnh, khi đó bạn vẫn có thể làm các công việc ưa thích bình thường. Nhưng nếu bị cúm, người bệnh sẽ kèm theo mệt mỏi, sốt và không muốn làm bất cứ việc gì.
Điều trị khác nhau
Đối với bệnh cúm, không có thuốc đặc trị bệnh bởi cúm là do virut gây ra, nó sẽ tự khỏi sau 5-7 ngày với các loại cúm thường. Hiện nay việc điều trị thuốc cho người bệnh chủ yếu là điều trị triệu chứng. Khi bệnh cúm biến chứng như viêm phổi, nhiễm trùng lan rộng rất nguy hiểm đến tính mạng như chủng virut H1N1, H5N1 hiện nay. Còn ở người cảm lạnh, ban đầu có thể điều trị bằng những thuốc thông mũi, viêm họng. Tuy nhiên tùy thuộc vào dấu hiệu của bệnh bác sĩ sẽ cho chỉ định cụ thể để bạn thoát khỏi tình trạng cảm lạnh hay cảm cúm mắc phải.
Cách trị cảm lạnh
Nồi nước xông giải cảm (xông hơi): lá xông gồm lá sả, lá bưởi, lá hương nhu, kinh giới, ngải cứu… Ða số những loại lá này đều có chứa các tinh dầu cay, nóng. Cách làm: Rửa sạch các loại lá, bỏ vào nồi đậy kín, đun cho nước sôi khoảng 5-10 phút, không nên để sôi quá 15 phút vì sẽ làm các chất tinh dầu (thành phần tác dụng chính trong một nồi xông) bay hơi hết. Nhấc xuống để trước mặt người bệnh đang ngồi, trên có trùm một cái mền để giữ hơi. Trong lúc xông, người bệnh nên thở chậm và sâu vì tác dụng chủ yếu khi xông là tác dụng qua đường hô hấp… Mồ hôi sẽ ra từ từ, bắt đầu từ trán, cổ, gáy, sau đó đến lưng, ngực, bụng. Nên ngừng xông khi thấy trong mình đã nhẹ bớt, hết cảm giác sợ lạnh, sợ gió. Dùng khăn khô lau mồ hôi, thay quần áo khô rồi nằm nghỉ. Lưu ý khi xông: Chỉ nên cho mồ hôi ra từ từ, rươm rướm trên da. Không nên xông nhiều lần vì có thể gây ra nhiều mồ hôi dẫn tới cơ thể mất nước.
Trường hợp nào không nên xông? Khi bị cảm sốt và ra mồ hôi nhiều, khi cơ thể quá yếu: Theo YHCT, khi cơ thể quá suy nhược là tình trạng dương khí yếu. Nếu bị cảm mà xông ra nhiều mồ hôi sẽ càng làm thoát khí dương ra ngoài, khiến cơ thể suy kiệt hơn.
Cháo giải cảm
Sau khi xông nên ăn cháo nóng. Đơn giản nhất là một tô cháo trắng nấu loãng, thêm một ít rau thơm như tía tô, kinh giới, quế hoặc vài lát gừng tươi hay củ hành, tiêu. Ăn khi cháo còn nóng và trong lúc ăn nên “tranh thủ” hít hơi nóng bốc lên từ tô cháo càng nhiều càng tốt, bởi vì lúc này, tô cháo còn có tác dụng như một nồi xông nhỏ. Thường cảm sẽ khỏi nhanh trong vài ba ngày.
Phòng bệnh là ưu tiên số 1
Khi nói đến cảm lạnh, cảm cúm, phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh. Và một trong những phương cách rẻ nhất và hiệu quả nhất là rửa tay bằng xà phòng. Mặc đủ ấm, nhất là với những người đang bị nhiễm trùng đường hô hấp hoặc bị viêm phổi hay viêm phế quản không khí lạnh sẽ kích thích cơn ho. Khi đã bị cảm lạnh, tùy sức khỏe mỗi người mà cân nhắc tập thể dục. Nói chung, nếu các triệu chứng từ cổ lên và không quá nghiêm trọng, ví dụ đau họng, chảy nước mũi hoặc đau đầu nhẹ, tập thể dục vừa phải sẽ góp phần tăng cường hệ miễn dịch. Ngược lại, nếu toàn thân cảm thấy không khỏe, đặc biệt là dưới vùng cổ như tắc nghẽn ngực, nhức mỏi cơ bắp, sốt…, lời khuyên là nên nghỉ ngơi, tránh tập thể dục vì tập luyện cường độ mạnh lúc này, bệnh có thể kéo dài và gây nguy hiểm. Trường hợp này chính là lúc chúng ta cần “lắng nghe cơ thể mình”.
BS. Đỗ Minh Hiền
Bước 1: chuẩn bị dụng cụ
Để rửa mũi, bạn cần một bình chứa và nước muối. Bạn có thể mua bình chứa sẵn dung dịch, hoặc sử dụng một ống tiêm có bầu hoặc bình neti. Tất cả đều có sẵn tại các nhà thuốc.
Bước 2: pha dung dịch muối
Nếu bạn chọn một bình có sẵn dung dịch rửa, hãy bỏ qua bước này. Nếu không, bạn có thể mua một loại bột để pha dung dịch muối và làm theo hướng dẫn trên nhãn hoặc tự làm. Bắt đầu với 1 – 2 cốc nước ấm. Thêm 1/4 – 1/2 thìa cà phê muối i-ốt và một chút soda làm bánh để làm mềm các tác động của muối. Sử dụng nước cất, vô trùng, hoặc đun sôi trước đó và làm mát để pha dung dịch muối.
Bước 3: tư thế rửa
Nếu bạn đang sử dụng một chai bóp được, bình neti, hoặc ống tiêm, nghiêng về phía trước trên bồn rửa, khoảng một góc 450. Nghiêng đầu để có một lỗ mũi chỉ xuống bồn rửa. Đừng nghiêng đầu ra sau.
Bước 4: đổ nước muối vào
Đặt vòi của bình neti hay đầu của một ống tiêm hay chai nhựa mềm vào bên trong mũi của bạn một chút. Đầu vào không được sâu hơn chiều rộng ngón tay. Giữ miệng mở, bóp ống tiêm hoặc chai, hoặc nghiêng bình để đổ nước vào lỗ mũi của bạn. Nhớ thở bằng miệng, không thở bằng mũi của bạn.
Bước 5: để nước chảy
Nước muối sẽ chạy qua đường mũi của bạn và thoát ra khỏi lỗ mũi khác của bạn và có thể miệng của bạn. Bạn nên nhổ nó ra và không nuốt nó. Nhưng nếu một số đi xuống cổ họng của bạn, nó sẽ không làm tổn thương bạn.
Bước 6: làm sạch mũi và lặp lại
Nhẹ nhàng xì mũi, làm sạch dịch còn đọng lại. Lặp lại quá trình này với lỗ mũi khác của bạn. Khi bạn thực hiện xong, hãy bỏ bất kỳ dịch còn dư nào và triệt để làm sạch các dụng cụ mà bạn sử dụng. Hãy để chúng khô không khí. Cất chúng trong một nơi sạch sẽ, khô ráo.
Lưu ý
Làm gì nếu có cảm giác châm chích, nóng bỏng?
Hãy thử sử dụng dung dịch nước muối ít muối hơn, và chắc chắn rằng bạn đang sử dụng nước ấm – nước không nóng hoặc lạnh. Hãy chắc chắn để nghiêng đầu sang một bên ở một góc 450, và không nghiêng đầu ra sau. Giữ miệng của bạn mở, do đó bạn không thở bằng mũi và “hít” các dung dịch muối.
Rửa mũi có tác động nhanh như thế nào?
Bạn có thể thấy kết quả chỉ sau một hoặc hai lần thực hiện. Những lợi ích phát triển nếu bạn tiếp tục làm. Một nghiên cứu cho thấy rằng rửa mũi trong thời gian dài giúp người ta cảm thấy kiểm soát được các triệu chứng xoang và thực sự cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.
Rửa mũi thường xuyên như thế nào?
Sử dụng dung dịch muối chỉ một lần một ngày có thể giúp làm lỏng chất nhầy, giảm chảy mũi xuống họng, và sạch vi khuẩn trong mũi. Nó cũng có thể rửa các chất gây dị ứng mà bạn đã hít phải. Sau khi triệu chứng đã hết, một số người thấy rửa ba lần một tuần là đủ để giữ họ mũi khỏi có triệu chứng.
Rửa mũi có đúng cho bạn không?
Rửa mũi có lợi cho người bị các triệu chứng xoang mãn tính, dị ứng mũi, viêm xoang cấp, cảm lạnh, và thậm chí các triệu chứng mũi do cảm cúm. Nó có thể giúp cho cả người lớn và trẻ em. Một số người sử dụng nó mỗi ngày để không có triệu chứng mũi. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng nó, nếu bạn có một nhiễm trùng tai hoặc lỗ mũi đó là bị tắc và khó thở qua.
Các xoang bị tắc như thế nào?
Mũi có hai đường đi để lọc không khí. Trong các xương của hộp sọ là bốn cặp khoang chứa đầy không khí gọi là các xoang, thông với những đường này. Các đường và các xoang được lót bằng một lớp màng nhầy. Nếu nó bị viêm – ví dụ từ lạnh hay dị ứng – nó dày lên và làm tắc các xoang. Vi khuẩn có thể tích tụ lại dẫn đến nhiễm trùng xoang. Điều đó dẫn đến tình trạng viêm nhiều, sưng, nghẹt và đau nhiều hơn.
Vì sao rửa mũi tốt?
Trong các niêm mạc nhầy, các cấu trúc giống lông gọi là cilia chuyển vi khuẩn và các mảnh vụn khác đến họng, nơi chúng có thể được nuốt vô hại. Khi các niêm mạc sưng lên, cilia không thể làm công việc của nó. Với rửa mũi, bạn sử dụng các dung dịch nước muối để rửa các đường đi của mũi. Nước muối cũng khôi phục độ ẩm và làm bớt viêm niêm mạc mũi. Sưng giảm, làm cho dễ dàng để thở hơn.
Các cách để giảm các tác nhân gây dị ứng
Nếu bạn bị dị ứng, việc tránh các tác nhân gây dị ứng trong thời gian dài phía trước sẽ giúp thở dễ dàng hơn. Điều đó có nghĩa là tránh những việc như sử dụng máy điều hòa không khí trong nhà và trong xe của bạn trong mùa nóng, làm giảm độ ẩm trong nhà, và luôn luôn bật quạt hút khi tắm và nấu ăn. Hút bụi thường xuyên và sử dụng tấm bảo vệ nệm và bao gối chăn cũng có thể có ích.
Gặp bác sĩ của bạn
Một nghiên cứu cho thấy rằng những người có các vấn đề về xoang mãn tính, sử dụng rửa mũi có thể sử dụng thuốc ít hơn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những gì phù hợp với bạn. Và nếu bạn đang dùng thuốc bây giờ, không dừng lại mà không hỏi ý kiến của bác sĩ.
TTƯT.BS.CKII. NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY
(Theo web MD)
Tất nhiên để phân biệt rạch ròi trên một em bé có biểu hiện bệnh cúm hay cảm lạnh là không hề dễ dàng. Bởi vì hai bệnh khác nhau về nguyên nhân và mức độ nặng – nhẹ, nhưng lại khá giống nhau về triệu chứng. Ở đây chỉ đề cập tới cúm mùa chứ không đề cập tới cúm gia cầm hay cúm gia súc lây từ động vật sang người.
Cúm (tiếng anh là Influenza hay Flu, cúm mùa: Seasonal influenza) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền qua đường hô hấp, gây ra bởi virus cúm. Thường do hai chủng virus cúm A, B gây ra.
Cảm lạnh (hay còn gọi là cảm lạnh thông thường) là một nhóm các triệu chứng gây ra bởi nhiều loại virus khác nhau, trong đó Rhinovirus chiếm phần lớn, riêng virus này lại có tới hơn 100 chủng khác khác nhau. Các loại virus khác cũng gây cảm lạnh có thể kể đến là: Enterovirus, Coronavirus… Do vậy trẻ có thể bị cảm lạnh nhiều đợt trong một năm. Ước tính một trẻ dưới 6 tuổi khỏe mạnh một năm có thể bị cảm lạnh 6- 8 lần.
Cả cúm mùa và cảm lạnh đều là những bệnh truyền nhiễm lây từ người này sang người khác qua đường hô hấp một cách trực tiếp qua dịch tiết ở đường hô hấp thông qua các động tác ho, hắt hơi, nói chuyện, đụng chạm, nhất là khi bàn tay trẻ dính chất tiết có virus của người bệnh sau đó trẻ đưa lên miệng, mũi, mắt… Cũng có thể do hít phải giọt tiết (nước bọt, nước mũi) của người bệnh có chứa virus lơ lửng ngoài môi trường, hay gián tiếp đụng chạm vào các bề mặt (bàn, đồ chơi…) có dính dịch tiết của người bệnh sau đó trẻ đưa tay lên mũi, miệng, mắt của mình. Cảm lạnh và cúm mùa có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường gặp hơp cả là vào mùa khô lạnh như mùa đông hay cuối đông đầu xuân.
Cảm lạnh và cúm mùa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất là các trẻ học mẫu giáo, tiểu học, trẻ sống nơi đông người. Với cảm lạnh thông thường thì lứa tuổi trẻ hơn, sơ sinh và nhũ nhi cũng thường xuyên bị.
Triệu chứng của cảm lạnh và cúm mùa khá giống nhau, sau khi nhiễm phải virus 24- 48 giờ sau thường biểu hiện các triệu chứng sau:
Sốt: đa số trẻ bị cảm lạnh hoặc cúm mùa thì đều có sốt. Cúm mùa thì thường sốt cao đột ngột, có thể trên 38.5- 39 độ C. Cảm lạnh thông thường thì sốt nhẹ hơn, tuy nhiên cũng có trẻ sốt cao hoặc là không sốt.
Hội chứng viêm long đường hô hấp trên, bao gồm: ho, khởi đầu là ho khan, sau 1-3 ngày có thể ho có đờm. Nghẹt mũi, ở trẻ lớn thì đã biết kêu ngạt mũi, nói giọng mũi, há miệng thở, ngủ ngáy. Trẻ nhỏ thì quấy khóc, lăn lộn khó ngủ, đang bú thì buông ra để thở hổn hển đó là dấu hiệu của tắc mũi. Với trẻ nhỏ, phụ huynh có thể ghé tai sát mũi nghe tiếng thở, khi bị ngạt mũi tiếng khụt khịt rất lớn. Tiếng khụt khịt khi trẻ nghẹt mũi phụ huynh hay nhầm với tiếng khò khè trong bệnh viêm tiểu phế quản, suyễn hay viêm phổi.
Sổ mũi: dịch xuất tiết lúc đầu trong, loãng nhưng nếu không được vệ sinh sạch sẽ để ứ đọng nhiều hoặc bị bội nhiễm vi khuẩn thì dịch có thể trở nên đục, xanh hoặc vàng.
Nhày mũi: trẻ có thể bị hắt hơi trước đó như là một báo hiệu của bệnh.
Hội chứng đau: đau là một dấu hiệu khá nổi bật của cúm, giúp phân biệt với cảm lạnh thông thường. Trẻ bị cúm thường bị đau đầu, đau cơ bắp, đau nhức khắp mình mẩy. Trẻ nhỏ chưa biết nói chuyện thường chỉ thể hiện ra là quấy khóc, kích thích nhiều.
Các triệu chứng khác: Trẻ biếng ăn do thay đổi khẩu vị, do nghẹt mũi nên khó khăn trong ăn uống, trẻ bị cúm thường sợ mùi thức ăn, buồn nôn, nôn.
Trẻ lớn đã biết kêu đau rát cổ họng, cảm giác khô, nuốt đau, nổi hạch vùng cổ. Trẻ nhỏ thì quấy khóc, bứt rứt, khó ngủ. Ngoài ra, trẻ có thể gặp chóng mặt, buồn nôn, nôn, tiêu phân lỏng đôi khi gặp.
Các dấu hiệu viêm kết mạc, sưng phù mí mắt, đỏ mắt, có gỉ mắt… là dấu hiệu có thể gặp trong cảm lạnh thông thường.
Phát ban cũng có thể gặp trong một số trường hợp, nếu có thường xuất hiện sau sốt 2-3 ngày.
Trong đa số các trường hợp việc chẩn đoán bệnh là khá dễ dàng với bác sĩ mà không cần bất cứ xét nghiệm gì. Xét nghiệm thường được chỉ định khi bác sĩ còn phân vân, nghi ngờ với một bệnh lý nguy hiểm khác. Trong những trường hợp sốt cao, các triệu chứng nghèo nàn thì xét nghiệm công thức máu và test nhanh sốt xuất huyết có thể giúp bác sĩ phân biệt được trẻ có bị sốt xuất huyết hay không. Công thức máu cũng có thể gợi ý các triệu chứng của viêm đường hô hấp gây ra là do virus hay vi khuẩn.
Chỉ chụp Xquang xoang hay phổi khi nghi ngờ có biến chứng viêm phổi, viêm xoang. Biện pháp phân lập virus trong dịch tiết hô hấp để phân biệt virus cúm hay virus khác thì gây tốn kém và không cần thiết.
Đây là bệnh do virus gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng, nâng cao thể lực, sức đề kháng và chờ bệnh tự khỏi. Cần điều trị biến chứng nếu không may có biến chứng xảy ra.
Cung cấp nước cho trẻ: thông qua nước uống trực tiếp, sữa, đồ ăn lỏng như cháo, soup.
Hạ sốt: paracetamol, ibuprofen (phải được bác sĩ cho phép), không được dùng aspirin để hạ sốt cho trẻ.
Vệ sinh mũi: rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý (0.9 %), hoặc xịt vệ sinh mũi bằng nước muối biển sâu, có thể lấy mũi cho trẻ bằng khăn giấy sạch cuốn bấc sâu kèn.
Giảm ho: có thể dùng siro ho thảo dược hoặc một số bài thuốc dân gian: tắc chưng đường phèn, mật ong, chanh đào ngâm mật ong, mát-xa gan bàn chân bằng dầu nóng…
Không cần dùng kháng sinh nếu không có bội nhiễm
Các thuốc kháng virus trong giai đoạn sớm: chưa có khuyến cáo.
Mặc dù bệnh khá lành tính và đa số tự khỏi trong vòng 1 tuần, nhưng 1 số trẻ có thể có các biến chứng như: viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp, viêm tiểu phế quản cấp (với trẻ dưới 2 tuổi), kích phát cơn hen đối với trẻ có bệnh hen, viêm phổi, khởi phát các bệnh lí miễn dịch, bội nhiễm vi khuẩn.
Bệnh cúm mùa có thể có những biến chứng nặng: viêm hệ thần kinh trung ương, viêm cơ, viêm cơ tim…
Trẻ dưới 3 tháng nếu có bất kì triệu chứng nào của bệnh bao gồm: sốt, ho, quấy khóc, bú kém….
Trẻ trên 3 tháng thì đưa trẻ tới gặp bác si nhi khoa khi có một trong các biểu hiện sau: tiểu ít hơn bình thường, sốt từ 39 độ C trở lên, sốt quá 3 ngày, đau tai: quấy khóc, lấy tay đập hay vò tai, cọ tai xuống nệm, người lớn đụng vào tai là khóc, chảy dịch tai, mắt màu đỏ hoặc màu vàng, đổ ghèn mắt, có ho hơn một tuần, nước mũi đặc, xanh lá cây trong hơn hai tuần dù có vệ sinh, thở nhanh, thở mệt, khò khè, cảm thấy quá lo lắng.
Nhập viện gấp hoặc gọi xe cấp cứu 115 khi trẻ có bất kì một trong các dấu hiệu sau: li bì khó khó đánh thức, co giật, không uống được hoặc bỏ bú, nôn tất cả mọi thứ, có dấu hiệu tím tái, tiếng thở rít khi nằm yên .
Để phòng bệnh chung cho cả cảm lạnh thông thường và cúm mùa thì trước tiên cần phải nâng cao sức để kháng bằng dinh dưỡng, cho trẻ uống đủ nước bao gồm: sữa, nước lọc, nước trái cây, cháo, soup. Ngoài ra thì giữ vệ sinh cũng là một yếu tố rất quan trọng trong việc phòng bệnh. Do vậy, người giữ trẻ cần rửa tay cho mình khi chăm sóc trẻ, rửa tay cho trẻ sạch sẽ. Đây là biện pháp hữu hiệu nhất để ngừa bệnh. Cần rửa tay thường xuyên bằng xà bông, đặc biệt trước khi ăn. Thường xuyên cọ rửa sàn nhà, đồ chơi, vệ sinh núm vú giả. giáo dục trẻ không ngậm tay hay mút đồ chơi. Tránh không tiếp xúc với người có biểu hiện bệnh: sốt, ho, sổ mũi… Trong mùa dịch bệnh, nên hạn chế cho trẻ tới nơi đông người. Đối với người lớn, khi ở nơi đông người về thì cần vệ sinh sạch sẽ, thay quần áo trước khi tiếp xúc với trẻ.
Đối với trẻ sơ sinh (28 ngày đầu đời): hạn chế tiếp xúc với nhiều người, tuyệt đối không tiếp xúc với nguời có biểu hiện bệnh.
Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ làm tăng khả năng đề kháng cho trẻ chống lại bệnh tật.
Giáo dục trẻ và người lớn ý thức ho khạc: ho khạc vào khăn giấy sau đó bỏ vào thùng rác.
Tiêm ngừa vaccin cúm mùa: tiêm cho trẻ sau 6 tháng tuổi. trẻ dưới 9 tuổi tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 4 tuần. trẻ từ 9 tuổi trở lên: tiêm 1 liều. Tiêm nhắc lại mỗi năm, vì virus cúm thay đổi kháng khuyên hàng năm. Nên tiêm đón đầu trước mùa bệnh 1-2 tháng.
BS.Trần Văn Công
Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo bạn nên biết:
Các triệu chứng kéo dài hơn 5 ngày: Nếu là cảm lạnh thông thường, các triệu chứng thường diễn ra trong 4-5 ngày. Uống đủ nước, nghỉ ngơi giúp cải thiện bệnh nhưng nếu các triệu chứng kéo dài lâu hơn, có thể bạn bị cúm và nên đến gặp bác sĩ.
Các triệu chứng tái xuất hiện: Bạn đang dần bình phục tuy nhiên các triệu chứng cảm lạnh lại tái xuất hiện, điều đó có nghĩa tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn bạn nghĩ. Hệ thống miễn dịch bị tổn thương và bạn cần đi khám ngay.
Bạn bị bệnh sau khi đi nghỉ: Các bác sĩ luôn cảnh cáo du khách về các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng sau các chuyến đi quốc tế. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu thấy nghi ngờ.
Gặp các vấn đề về dạ dày: Đối với cảm lạnh thông thường, bạn sẽ không bị nôn, buồn nôn hoặc tiêu chảy. Vì vậy, hãy đến gặp bác sĩ để được chuẩn đoán chính xác nếu xuất hiện kèm các triệu chứng trên.
Đau ngực hoặc khó thở: Nên thận trọng nếu các triệu chứng cảm lạnh xuất hiện cùng với khó chịu ở ngực, nghiêm trọng tới mức khiến bạn khó thở. Quan trọng là bạn không nên tự chữa ở nhà vì nguyên nhân có thể do viêm phế quản hoặc cục máu đông gây tắc nghẽn phổi.
Gặp các vấn đề khác: Triệu chứng cảm lạnh thông thường xuất hiện ở đường hô hấp, tuy nhiên nếu bạn gặp các vấn đề ở đầu hoặc tai, có thể đây không phải là cảm lạnh thông thường.
Bạn bị sốt nhiều ngày: Nếu bạn bị sốt nhẹ trong vài ngày, đừng tự chữa bệnh ở nhà. Đó là dấu hiệu cho thấy bạn mắc bệnh nghiêm trọng hơn là cảm lạnh thông thường.
Bạn bị đau đầu: Đừng bỏ qua những cơn đau đầu dữ dội. Nguyên nhân có thể sâu xa hơn bạn nghĩ. Để tránh tình trạng tồi tệ hơn xảy ra, bạn nên đến khám bác sĩ.
BS. Tuyết Mai
(Theo indiatimes)