Xin hỏi captan là chất gì? Làm thế nào để nhận biết loại trái cây đó là an toàn?

Bùi Thị Thiện (Ninh Bình)

Captan là một loại hóa chất trừ nấm hiệu quả, có thể diệt trừ được cả những sợi nấm mới xâm nhập và phát triển trong mô lá cây và quả. Trước đây, captan được dùng tương đối rộng rãi để chống nấm bệnh bảo vệ cây trồng, trong đó có cây ăn quả. Vỏ quả tươi có captan thì sáng màu, bảo quản được lâu, không bị nấm xâm nhập làm hư hỏng. Nhưng captan có độc tính với người và động vật máu nóng, bởi vậy mà nhiều nước trên thế giới đã cấm sử dụng. Ở nước ta hóa chất này cũng đã cấm sử dụng từ năm 1994. Cũng cần nói thêm, không chỉ captan mà một số các hóa chất trừ sâu, trừ nấm khác tuy không phải là chất cấm sử dụng nhưng  nếu sử dụng không đúng cách (chẳng hạn phun gần thời điểm thu hoạch, các hóa chất này chưa có thời gian phân hủy) thì vẫn gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, những hóa chất này chỉ cơ quan kiểm định mới biết được, còn mắt thường rất khó có thể biết có tồn dư hay không. Kinh nghiệm khi mua trái cây, rau, củ, quả tươi ở chợ về bỏ trong túi nilon buộc kín miệng lúc mở ra có mùi lạ thì cần cảnh giác, dễ dư lượng hóa chất. Tốt nhất bạn nên mua trái cây tươi, tại các cửa hàng có uy tín, có xuất xứ rõ ràng. Mặc dù vậy, để tránh sự cố đáng tiếc, khi mua các loại quả này bạn vẫn nên cảnh giác bằng cách rửa kỹ vỏ quả dưới vòi nước chảy, gọt vỏ rồi mới bổ ra ăn.

BS. Trần Quang Nhật

Xin hỏi quý báo, thuốc chống muỗi có chứa DEET có an toàn với con tôi không?

Phạm Lan Anh (Thái Bình)

Muỗi đốt không chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu mà còn là nguồn truyền nhiễm một số bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, sốt rét… Do đó, việc sử dụng thuốc chống muỗi rất cần thiết cho trẻ khi tham gia các hoạt động dã ngoại hay tham quan.

Trên thị trường hiện nay có 2 loại thuốc chống muỗi bao gồm thuốc có thành phần tự nhiên và thành phần hóa học. Trong đó, các sản phẩm chứa thành phần hóa học chủ yếu là hoạt chất DEET (viết tắt của diethyltolumide) với hàm lượng dao động từ 4-30% (tùy lứa tuổi mà chọn dùng nồng độ thích hợp). Tuy nhiên, với trẻ dưới 2 tuổi, không nên dùng sản phẩm chứa hoạt chất này và trẻ dưới 12 tuổi như con của chị chỉ nên dùng loại có hàm lượng DEET dưới 10%. Không nên dùng loại có nồng độ cao hơn 10% cho trẻ vì có thể gây hại.

Các sản phẩm chống muỗi chứa DEET thường an toàn với trẻ, vì vậy, bạn nên chọn đúng nồng độ cho lứa tuổi con của mình,  tìm mua sản phẩm  đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam, tránh dùng những sản phẩm không rõ thành phần hoạt chất (hoặc không đọc được các thông tin về hoạt chất).

Khi dùng, không nên để trẻ tiếp xúc trực tiếp với thuốc. Chị nên cho thuốc ra tay mình trước, rồi mới xoa nhẹ nhàng lên da, tránh phần da tay (phòng trẻ đưa tay lên dụi mắt hoặc cho vào miệng ngậm). Chỉ xoa thuốc ở những vùng da bị phơi nhiễm, không dùng lên vùng da trầy xước hay có vết thương hở. Nếu muốn dùng thuốc cho quần áo, nên xịt thuốc khi không có trẻ và trước khi trẻ mặc chừng 30 phút.

Trẻ được dùng thuốc chống muỗi khi về phải tắm rửa cho trẻ sạch sẽ và giặt giũ quần áo kỹ càng để loại bỏ hóa chất có hại. Mặc dù việc dùng thuốc chứa DEET được cho là an toàn nhưng cũng nên biết rằng thuốc vẫn có thể xảy ra phản ứng dị ứng với biểu hiện phát ban da, mụn rộp, kích ứng da và niêm mạc.

BS. Nguyễn Thu Hà