Ngoài ra, môi trường khắc nghiệt, những rối loạn sức khỏe tiềm ẩn cũng có thể gây lột da ngón tay. Làm thế nào để phòng ngừa và hạn chế lặp lại tình trạng này?

Các yếu tố gây lột da ngón tay

Môi trường là yếu tố không thể kiểm soát, nhưng chúng ta có thể kiểm soát mức độ tiếp xúc của da với môi trường. Da khô là nguyên nhân chính gây lột da ngón tay, đặc biệt trong những ngày lạnh giá. Tuy nhiên da cũng dễ bị khô nếu tắm hoặc ngâm tắm trong nước nóng.

Bong da lòng bàn tay.

Rửa tay quá nhiều, rửa tay bằng xà phòng thường xuyên làm phá hủy rào cản lipid trên bề mặt da, xà phòng hấp thụ vào các lớp da nhạy cảm hơn, dẫn đến kích ứng và bong tróc lột da ngón tay.

Chất gây dị ứng có thể là một hoạt chất hoặc chất liệu của một vật thể khi tiếp xúc với da, thường được sử dụng và chỉ xảy ra ở một số người. Không giống như chất gây kích ứng da, gây ra rắc rối cho hầu hết những người tiếp xúc. Chất làm ẩm, xà phòng, dầu gội đầu và các sản phẩm làm đẹp khác có thể gây kích ứng da dẫn đến lột da ngón tay.

Nhiều trẻ có thói quen mút ngón tay, đây cũng là nguyên nhân gây khô và lột da. Nếu trẻ mút ngón tay đến mức nứt hoặc lột da, cần đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa để điều trị.

Bệnh xơ cứng bì và vẩy nến là hai trong số nhiều rối loạn tự miễn dịch có thể làm da bong tróc trên ngón tay và bàn tay. Bệnh Kawasaki cũng có thể làm lột da tay, tình trạng này thường gặp ở trẻ em từ 5 tuổi trở xuống. Nhiễm nấm và phản ứng dị ứng là nguyên nhân phổ biến làm ngứa và lột da ngón tay.

Khi mất cân bằng các khoáng chất trong cơ thể, nhất là thiếu hụt một số khoáng chất dinh dưỡng cho da có thể gây ra lột da ngón tay. Cách tốt nhất là có chế độ ăn uống cân bằng và dùng vitamin bổ sung nhiều ngày.

Chàm da tay xuất hiện dưới dạng da đỏ, ngứa và bong vẩy. Người bị bệnh chàm, nhất thiết phải mang bao tay khi ở ngoài trời và khi sử dụng các chất tẩy rửa sinh hoạt hàng ngày.

Ngâm tay bằng nước có pha chanh, mật ong sau đó bôi kem giữ ẩm giúp da mềm mại.

Khắc phục thế nào?

Đối với những người bị lột da trên ngón tay thỉnh thoảng hoặc thường xuyên có thể thử áp dụng các cách khắc phục đơn giản sau:

Ngâm nước ấm: Giúp da mềm mại. Pha nước chanh và mật ong vào nước ngâm các vùng da bị tổn thương trong 10 phút, lau khô nhẹ nhàng và dùng kem giữ ẩm hoặc dầu ôliu.

Dưa chuột: Thái lát dưa chuột xát lên hoặc trải các lát dưa bao phủ khu vực da cần điều trị trong 30 phút, sau đó rửa bằng nước ấm.

Yến mạch: Cho một ít yến mạch vào nước ấm ngâm tay 10-15 phút để loại bỏ các tế bào da chết trên ngón tay. Sau khi ngâm, rửa bằng nước ấm và thoa kem dưỡng ẩm tốt.

Dầu dừa: Dầu dừa có tác dụng dưỡng da, chống vi khuẩn và nấm xâm nhập. Xoa dầu dừa lên da bị tổn thương vài lần một ngày, tốt nhất trước khi đi ngủ và để qua đêm, giúp hồi phục da hiệu quả.

Sữa: Uống sữa có hàm lượng chất béo cao sẽ cải thiện nhanh hơn lột da ngón tay. Chỉ cần trộn 2 muỗng canh sữa với 1 muỗng canh mật ong, xoa vào vùng da bị tổn thương.

Lô hội (Aloe Vera): Dùng 2 muỗng canh nước ép lô hội mỗi ngày bôi lên vùng da bị bong có thể giúp tái tạo làn da.

Dầu ôliu: Dầu ôliu giàu vitamin E, có tác dụng dưỡng ẩm da tuyệt vời. Ngâm tay trong dầu ôliu ấm trong 10 phút, sau đó rửa bằng nước ấm.

Mật ong: Dùng mật ong tinh khiết và áp vào vùng da bị bong, mát-xa nhẹ nhàng và để trong 10-20 phút. Rửa bằng nước ấm. Hoặc trộn mật ong và dầu ôliu lại thoa lên da hàng ngày.

Nước ép trái cây: Bôi nước ép trái cây vào vùng da bị lột trước khi đi ngủ, để qua đêm, sáng hôm sau rửa sạch bằng nước ấm.

Chuối: Nghiền mịn chuối, trộn với đường, kem chua và dầu ôliu cũng giúp phục hồi tốt vùng da bị lột.

Sau khi áp dụng các biện pháp đơn giản như vừa nêu, nếu tình trạng lột da ngón tay vẫn không thuyên giảm, nên đến bác sĩ da liễu để khám và điều trị.

BS. Hoài Châu

Đặng Ngọc Minh ([email protected]

Do cấu tạo da khác biệt và ít khi được che chắn nên môi dễ bị khô hơn các vùng da khác trên khuôn mặt và cơ thể. Môi khô nứt nẻ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và giới tính, đặc biệt những người thuộc cơ địa da khô.

Ngoài ra, một số nguyên nhân gây khô môi như: hay thở bằng miệng, thời tiết khô hanh, tuy nhiên cũng có một số người bị khô môi quanh năm; Gió và ánh nắng mặt trời làm tăng khả năng môi bị khô hơn. Người hay liếm môi cũng dễ bị khô môi. Những người bị mất nước và suy dinh dưỡng… Trường hợp của bạn bị môi khô đã 10 năm có nghĩa bạn có cơ địa da khô.

Để điều trị tận gốc cho đến nay chưa có loại thuốc đặc hiệu nào mà chủ yếu là điều trị triệu chứng như bôi dưỡng môi bằng các loại kem giữ ẩm hay dầu thực vật, tránh liếm môi, tránh bóc lớp da khô trên môi, sờ môi; uống đủ nước để cơ thể không mất nước, ăn nhiều rau xanh và quả tươi để bổ sung các vitamin cần thiết cho da và niêm mạc; Khi đi ra ngoài đường cần đeo khẩu trang che chắn để tránh gió và ánh nắng mặt trời. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà… Nếu môi vẫn khô sau khi bạn đã nỗ lực áp dụng các biện pháp cải thiện thì tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ da liễu.

BS. Vũ Lan Anh

Công Phượng ghi bàn giúp U23 Việt Nam thẳng tiến vào tứ kết ASIAD 2018

 

Hồi phục sau chấn thương là điều cực kỳ quan trọng đối với các ngôi sao bóng đá. Đã từng có những đội bóng tại World Cup phải chia tay giải đấu bởi cầu thủ ngôi sao gặp chấn thương như trường hợp của Edison Cavani, đội tuyển Uruguay. Thiếu Cavani, dường như Uruguay đã thiếu đi sức mạnh của mình và để thua Pháp trong trận knock out loại trực tiếp. Còn trong kỳ ASIAD lần này, đội tuyển U23 Việt Nam với sức trẻ và kỹ thuật tốt đã cống hiến cho khán giả những pha bóng mãn nhãn. Để có thể giúp đội tuyển phòng thủ chắc chắn cùng với pha băng tốc độ ghi bàn, thể lực là một điều cực kỳ quan trọng, và đóng góp vào đó là sự cống hiến âm thầm của đội ngũ bác sĩ và nhân viên chăm sóc thể lực cho đội bóng đằng sau đó.

Chơi bóng đá cũng dễ gặp chấn thương như các môn thể thao khác

Hiện nay phong trào tập luyện và chơi đá bóng như một môn thể thao rèn luyện sức khỏe rất phổ biến đặc biệt trong giới trẻ. Tuy nhiên trong quá trình tập luyện, cũng không tránh khỏi các chấn thương khi va chạm, việc phát hiện và xử trí đúng các chấn thương khi chơi đá bóng không phải người tập nghiệp dư nào cũng biết….

 

Bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy kiểm tra cho cầu thủ gặp chấn thương trong chơi thể thao. Ảnh: FB nhân vật

BSCKI Nguyễn Trọng Thủy, bác sĩ của Đội tuyển bóng đá Việt Nam chia sẻ với phóng viên Báo Sức khỏe &Đời sống, không có môn thể thao nào an toàn tuyệt đối với người tập nếu tập luyện không đúng cách cũng như không khởi động kỹ trước khi tập.

Nguyên nhân của những chấn thương do tập thể thao thường là chủ quan, không có ý thức đề phòng chấn thương, khởi động chưa đúng, chưa đủ, thậm chí kỹ thuật chơi chưa tốt cũng dẫn tới chấn thương, BS Thủy cho biết. Bên cạnh đó có một số nguyên nhân sức khỏe cũng khiến người tập dễ gặp chấn thương là do có bệnh không phù hợp với môn thể nào đó, hoặc do  thiếu ngủ, dinh dưỡng hoặc thể lực không tốt, do thiếu điều kiện tập luyện như sân bãi, các dụng cụ bảo vệ, thậm chí là thời tiết cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chấn thương cho người chơi. …

 

 

Kết quả vòng 1/8 ASIAD 2018:
U23 Palestine 0-1 U23 Syria
U23 Uzbekistan 2-0 U23 Hong Kong
U23 Iran 0-2 U23 Hàn Quốc
U23 Việt Nam 1-0 U23 Bahrain
U23 Indonesia 2-2 (pen 3-4) U23 UAE
U23 Trung Quốc 3-4 U23 Saudi Arabia
U23 Bangladesh 1-3 U23 Triều Tiên
U23 Malaysia 0-1 U23 Nhật Bản

 

 

Chấn thương do đá bóng xử lý thế nào?

Nhiều người đá bóng nghiệp dư, khi gặp chấn thương ở sân bóng có những xử trí sai lầm như xoa dầu nóng để giảm sưng đau, hoặc cố chịu đau để chơi hết hiệp, có người không có hiểu biết mà tự nắn chỉnh khớp khi nghi ngờ trật khớp…. BS Thủy cho rằng, đây là những hiểu biết và xử trí sai lầm của người chơi thể thao nói chung. Tuy nhiên không phải chấn thương nào cũng tự ý xử lý được, có những chấn thương nếu không đưa người bị nạn vào các cơ sở y tế đúng cách sẽ làm trầm trọng tổn thương.

 

Bảo vệ sức khỏe cho các cầu thủ là công việc đòi hỏi bác sĩ phải có nhiều kỹ năng. ảnh FB nhân vật

Theo BS Thủy, chấn thương phân ra 3 loại là chấn thương phần mềm, chấn thương khớp và chấn thương xương.  Hai loại chấn thương sau cần phải cố định và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để chữa trị đúng cách.  Riêng về chấn thương phần mềm, BS Thủy cho biết, có hơn 80% các chấn thương thể thao thuộc về phần mềm, đó là tổn thương gân, cơ, dây chằng với nhiều mức độ khác nhau, có thể do va chạm trực tiếp hoặc bị kéo căng quá mức, vặn xoắn, co rút đột ngột …

BS Thủy cho hay, chấn thương phần mềm được phân loại từ độ 1 đến độ 3, thường là giãn rất nhẹ gân, cơ dây chằng, trong đó độ 1 thường có cảm giác đau thoáng qua, không ảnh hưởng sinh hoạt bình thường, vùng bị thương chưa quá sưng, bầm hoặc chỉ đau nhiều khi vận động nặng, chịu lực lớn, số lượng bó sợi bị rách 25%, có thể tự khỏi sau 1 – 2 tuần được xử trí đúng theo phác đồ  R.I.C.E;  Chấn thương độ 2 gồm sưng bầm tụ máu tại chỗ, đau nhiều, giới hạn một phần vận động của cơ, mất vững một phần của khớp, mức độ này dây chằng (gân, cơ) bị rách từ 25% đến 75% số sợi. Chấn thương độ 3  các dấu hiệu tăng lên nhiều, khớp sưng nhiều, mất vững và có thể bị bán trật hoặc trật khớp hoàn toàn . Đứt hoàn toàn số sợi gân – cơ hay dây chằng.

Các cầu thủ chuyên nghiệp và nghiệp dư đều có nguy cơ gặp chấn thương trong khi đá bóng.

Không chườm nóng với các chấn thương phần mềm

BS Thủy khuyên, với chấn thương phần mềm, cần tuân thủ công thức R.I.C.E, cụ thể là R: rest – nghỉ ngơi; I: ice – chườm lạnh; C – compression- băng ép; E: elevation – treo cao tay hoặc kê cao chân bị thương.  Với chấn thương độ 2,3, có thể xử lý bước đầu theo công thức R.I.C.E, nhưng sau đó nhất thiết phải đưa người bệnh vào cơ sở y tế để các bác sĩ xử trí tiếp.

Khi chườm mát, có thể cho một vài viên đá lạnh vào túi nilon – cho nước rồi buộc kín lại, hay đá nhuyễn hoặc nước đá trong túi nilon, bọc khăn vải ướt bên ngoài, chườm lên vùng tổn thương. Nhiệt độ chườm mát tốt nhất là từ 6-12 độ sẽ giúp giảm chảy máu, giảm sưng, giảm đau, giảm viêm, thời gian từ 15 đến 30 phút, không nên chườm quá lạnh và quá lâu có thể gây bỏng lạnh và thiểu dưỡng vùng bị tổn thương, có thể phối hợp với băng ép.   Chườm lạnh được thực hiện trong 24-72 giờ đầu sau chấn thương, chườm là 15 đến 30 phút , rồi nghỉ 1 đến 2 tiếng tùy vị trí , mức độ tổn thương và thể trạng , cơ địa mỗi người, có thể lặp lại nhiều lần trong ngày.
BS Thủy còn lưu ý, trong 48 giờ đầu không được chườm nóng, xoa bóp các loại dầu nóng, kéo nắn chi hay vùng bị tổn thương vì dễ làm tổn thương dập – rách – đứt – tăng lên, chảy máu và sưng nề nhiều hơn, hiện tượng viêm tăng lên và kéo dài làm mô bị tổn thương lâu lành hoặc lành với sẹo xấu. Đặc biệt đối với dây chằng, việc xoa bóp với các loại dầu có thể kích thích hình thành các mô sợi (Fibro) thế cho các sợi collagen dẫn đến giảm tính đàn hồi, chắc của dây chằng, sau khi lành dây chằng trở nên yếu và dễ bị tổn thương lại.
Trong chấn thương do chơi thể thao việc xử trí ban đầu là tối quan trọng và vô cùng cần thiết để giảm triệu chứng , giúp tổn thương ổn định , góp phần làm tổn thương đó lành nhanh và tốt nhất, BS Thủy chia sẻ.

Hải Yến

Cá độ bóng đá là gì?

Bóng đá là môn thể thao đồng đội làm say mê triệu triệu người trên thế giới. Cảm xúc của mỗi người theo dõi trận bóng đá rất khác nhau, tùy vào mức đam mê của người đó với bóng đá, trình độ của đội tuyển trên sân, đẳng cấp của giải đấu, đội tuyển “ruột” mà mình ưa thích, xem bóng đá trực tiếp tại sân đấu hay trước màn hình TV, xem một mình hay cùng nhiều người, “cùng nhóm” ủng hộ một đội hay có cả hai nhóm “chiến đấu” mồm với nhau, có “nhậu” không trong khi xem trận đấu, mức hấp dẫn của bình luận viên và người nhà có ủng hộ hay không. ..

Xét trên khía cạnh tâm lý, “cá độ” bóng đá hay “đặt cược” bóng đá là hành vi “tham gia vào một trò chơi dự đoán kết quả trận bóng đá, có thưởng cho người thắng cuộc” (suy ra từ điều 2 của Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh, đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế). Người thua độ là người dự đoán kết quả trận đấu không chính xác. Nếu người cá độ không tham gia mua vé đặt cược tại cơ sở kinh doanh theo luật định, thì việc giao dịch giữa hai bên thắng thua không hợp pháp. Tùy vào hình thức cá độ, mức thua độ, khả năng chi trả và sự chi phối của luật pháp, người thua độ sẽ bị tác động nhiều hay ít, ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc, tâm lý và các mối quan hệ xã hội khác. Nhu cầu của người tham gia cá độ là muốn được thắng độ, lĩnh thưởng, nếu thua thì nhu cầu của họ bị mất và còn phải chi trả, có khi rất đáng kể. Hậu quả thua độ, xét cho cùng, là một trạng thái stress lên người thua độ, yếu tố gây stress là hình thức và nội dung cá độ, còn các trạng thái cảm xúc, hành vi, tâm lý xảy ra sau thua độ chính là hậu quả của stress.

Người bị thua độ có trạng thái cảm xúc như thế nào?

Trước trận đấu, người tham gia cá độ luôn tin rằng mình sẽ thắng. Niềm tin của họ thường chỉ kết thúc khi tiếng còi trọng tài báo hết giờ trận đấu. Trong lúc “đấu khẩu” để chọn kèo, tỉ lệ cược… họ luôn cao giọng với đối phương, cảm xúc họ hừng hực chiến thắng, thậm chí còn dè bỉu đối phương, “phen này, đội của anh sẽ đè bẹp đội chú mày nhé”…

Trong trận đấu, cảm xúc của họ biến đổi theo trái bóng lăn trên sân, phong độ cầu thủ, chiến thuật của huấn luyện viên, phản ứng của đội khách, ứng xử của trọng tài và cục diện trận đấu. Khi đội của họ tấn công, họ mừng rỡ, reo hò, oà vỡ, bùng nổ khi có thể ghi bàn thắng. Ngược lại, họ buồn rầu, ỉu xìu, lặng lẽ như “bong bóng xì hơi” khi bị đội đối phương ghi bàn, dẫn trước. Pha lẫn trạng thái cảm xúc đó, họ đôi khi không chấp nhận đội mình bị dẫn tỷ số như thế, có khi họ bực tức, nóng nảy, trách móc cầu thủ trên sân kém cỏi, huấn luyện viên thay người không phù hợp, trọng tài không công bằng…Nếu lúc này, có “đối phương” cá độ với họ cùng coi, khiêu khích, dè bỉu, trêu chọc, sỉ vả…hoặc đang có rượu bia, họ rất dễ nổi cáu và có thể đi đến choảng nhau sau một hồi đấu khẩu. Tuy nhiên, họ vẫn luôn hy vọng cục diện trận đấu sẽ thay đổi theo chiều hướng có lợi cho họ vì luôn có nhiều điều bất ngờ xảy ra trên sân cỏ. Những bàn thắng xảy ra ở những phút giây cuối cùng trận đấu luôn tạo hứng khởi, oà vỡ của người hâm mộ, khiến bóng đá luôn tạo sức hấp dẫn tuyệt vời.

Đừng quá tham lam, say sưa thắng độ, cũng đừng quá tham lam “gỡ” khi thua độ…vì có thể bạn sẽ lún sâu không lối thoát. Bạn nên dừng lại đúng lúc, đừng để “sân hận” làm u tối chính mình, để rồi hành động không sáng suốt, bạn nhé!

 

Khi kết thúc trận đấu thật sự, tỉ số chung cuộc đã có, nghĩa là kết quả cá độ cũng đã rõ ràng, người thắng thua trong cá độ được xác định thì trạng thái tâm lý của người thua độ cũng mang nhiều cung bậc. Kết quả trận đấu biến họ thành người thua độ tương tự như cung cấp cho họ một tin xấu. Thường trạng thái tâm lý của họ diễn qua 5 giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn phủ nhận, họ “không tin được dù đó là sự thật”, rằng họ bị thua độ, rằng đội bóng họ tin tưởng như thế mà lại thất bại, “kèo thơm” như vậy mà lại bị vuột đi. Tiếp theo là giai đoạn giận dữ, họ trở nên bực tức cho đội mình chọn, bực tức huấn luyện viên, bực tức trọng tài, bực tức cho chính mình sao lại tin lời “bình loạn”, dự đoán lung tung trước trận đấu…nếu ai đó nói ra nói vào, có ý chê bai họ, họ dễ “nổi xung thiêng” với người đó. Giai đoạn ba thương lượng, họ dịu giọng hơn, nói lý lẽ hơn với người khác về kết quả chung cuộc trận đấu. Rồi họ buồn rầu vì bị “đối phương” cá độ chê bai, xem nhẹ, cảm thấy yếu kém, thua sút “đối phương”, buồn rầu vì mất “tiền thưởng” nếu thắng độ, vì phải chung độ. Cuối cùng, họ mới đi đến chấp nhận, thua độ thì phải chịu thôi!

Khi chung độ, tùy theo mức cá độ nhiều hay ít, cảm xúc tiêu cực của họ cũng theo nhiều cung bậc. Nếu chỉ chi trả ít thôi, không ảnh hưởng nhiều đến “hầu bao” thì họ cũng chỉ có cảm giác buồn thoáng qua. Buồn vì dự đoán không chính xác, buồn vì phải chấp nhận chi trả cho đối phương, buồn vì đối phương cười nhạo đắc thắng… Đôi khi họ chi trả, gượng cười, nhưng cũng có chút chua chát trong đó.

Nếu mức chi trả nhiều, đôi khi phải mất nhà cửa, ảnh hưởng đến nhu cầu cơ bản, đời sống của họ và những người thân trong gia đình, họ sẽ có cảm xúc bị mất mát lớn. Mất mát về vật chất do phải chung độ. Mất mát về tinh thần vì mặc cảm tội lỗi với người nhà, hủy hoại niềm tin của người thân thương mình. Mất mát về xã hội vì không dám ngẩng mặt nhìn người khác do xấu hổ, lẩn tránh vì hành vi cá độ phạm pháp, có thể bị xử phạt, phạt tù…tùy hậu quả và mất vị trí xã hội. Nhiều khi, họ còn bị xã hội đen hăm dọa, tấn công… Cuộc sống của họ trong tương lai được suy diễn theo chiều hướng tiêu cực, ảm đạm.

Điều chỉnh cảm xúc đó như thế nào?

Tốt nhất, chỉ nên xem bóng đá là môn thể thao giải trí đặc biệt hấp dẫn, không lấy đó là một nơi để cá độ, sát phạt, cờ bạc phạm pháp. Nếu có đặt cược, cần tuân thủ luật pháp đã hướng dẫn cụ thể trong “Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh, đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế”.

Để tránh bị sốc nặng do thua độ, không nên cá độ mức quá lớn, không có khả năng chi trả. Nếu lỡ thua độ rồi, cần cố gắng bình tĩnh, tìm cách chấp nhận thất bại, vì “có chơi, có chịu”; “thắng thua là chuyện rất khó đoán”, “quả bóng chưa dừng khi trọng tài chưa kết thúc trận đấu thì mọi điều có thể xảy ra”… thất bại, mất mát sẽ cho bạn một bài học trong cuộc sống, mà chỉ có bạn mới là người thấu hiểu giá trị của bài học đó.

Nếu bạn thắng độ, đừng quá dè bỉu, châm chọc người thua độ quá mức, vì bạn sẽ làm người thua độ bị tổn thương, có thể nghiêm trọng, và nhiều khi, họ có thể “nổi điên”, cho bạn “một trận để đời” trước khi bạn nhận được “khoản thưởng” chung độ. Thắng độ này nhưng bạn có thể thua độ khác và bạn sẽ lại là nạn nhân của kẻ khác.

ThS.BS. NGUYỄN MINH MẪN

Triệu chứng lâm sàng chủ yếu là đỏ da, phỏng nước, bong vẩy da lan toả. Bệnh thường gặp hơn ở các nước đang phát triển, chủ yếu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Ở Việt Nam, chưa có số liệu thống kê về tỷ lệ bệnh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh gặp tương đối phổ biến tại Viện Da liễu Quốc gia. Vì vậy, việc phát hiện và phòng ngừa là rất cần thiết.

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh do tụ cầu vàng nhóm 2 gây ra. Hầu hết các chủng gây độc của tụ cầu vàng được xác định là type 3A, 3B, 3C, 55 hoặc 71. Chúng tiết ra ngoại độc tố li giải thượng bì là Epidermolytic toxins (ETs). Bệnh có thể khu trú hoặc lan rộng, hay gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, có thể do hệ thống miễn dịch, khả năng đào thải độc tố thận của trẻ chưa hoàn chỉnh. Hầu hết gặp ở trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 5 tuổi (62% là trẻ dưới 2 tuổi, 98% trẻ dưới 6 tuổi).

Ở người lớn, bệnh rất hiếm gặp và chỉ gặp trên những người suy giảm miễn dịch (nhiễm HIV, ung thư giai đoạn cuối hoặc suy thận). Ở trẻ em, tỷ lệ tử vong thấp, thường dưới 5%, tuy nhiên, ở người lớn, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 60% do nhiễm trùng huyết hoặc do bệnh nặng có từ trước.

Bong da do tụ cầu.

Con đường lây nhiễm

Tụ cầu vàng xâm nhập qua da khi hàng rào bảo vệ da bị phá vỡ (qua các vết trầy xước, viêm nhiễm trên da hay thủy đậu) rồi sản sinh độc tố tại chỗ; kháng thể kháng độc tố do người bệnh sản xuất ra có khả năng khống chế sự lan tràn của độc tố nên bệnh có tính khu trú.

Độc tố được sản xuất từ nơi xa, có thể bắt đầu từ mũi, mắt, mỏm cụt rốn, vòm họng hoặc từ một vết thương hay tình trạng nhiễm trùng như viêm phổi, viêm xương tủy, viêm nội mạc. Trường hợp người bệnh thiếu kháng thể bảo vệ là điều kiện thuận lợi cho độc tố lan nhanh trong máu qua mao mạch tới thượng bì gây nên các tổn thương bỏng rộp trên da.

Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy loại độc tố này không hề gắn kết với bất cứ cơ quan, bộ phận nào khác trong cơ thể. Chức năng thận có vai trò trong việc phát triển SSSS, điều đó giải thích tại sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn ở người lớn.

Dấu hiệu nhận biết

Bệnh bắt đầu từ một nhiễm trùng ở quanh hốc tự nhiên như mắt, mũi, miệng và các nếp kẽ bẹn, nách xuất hiện các thương tổn đỏ da, mụn nước, mụn mủ dập vỡ nhanh đóng vẩy tiết kèm theo bệnh nhân mệt mỏi, sốt. Sau 24-48h, da đỏ nhanh chóng lan rộng ra toàn thân, phù nề, đau. Trên bề mặt da xuất hiện các bọng nước mềm, rất nông, không rõ ranh giới, dễ trợt, đôi khi các bọng nước này liên kết với nhau thành mảng rộng, sau đó trợt ra, bong vẩy mỏng như giấy cuốn thuốc lá, để lại nền da đỏ ẩm. Dấu hiệu Nilcoskie dương tính. Những trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị mất nước, rối loạn điện giải. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh tiến triển trong vòng 5-7 ngày, các thương tổn khô lại, bong vẩy da và khỏi.

Trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị mất nước, rối loạn điện giải hoặc các rối loạn khác.

Biến chứng có thể gặp ở trẻ nhỏ, có thể tử vong do mất lớp da bảo vệ, hạ nhiệt độ, mất nước, nhiễm khuẩn huyết hay nhiễm trùng lan tỏa, tuy nhiên, tỷ lệ tử vong trẻ em thường dưới 5%.

Ở người lớn, tiến triển bệnh phụ thuộc vào tình trạng miễn dịch của người bệnh, mức độ nhanh chóng khi điều trị và sự xuất hiện các biến chứng. Tỷ lệ tử vong ở người lớn có thể lên đến 60%, chủ yếu do các bệnh mạn tính kèm theo như suy thận, suy giảm miễn dịch hay bệnh ác tính.

Chẩn đoán xác định bệnh

Chẩn đoán xác định dựa vào nuôi cấy tìm thấy tụ cầu vàng. Do việc nuôi cấy vi khuẩn thường âm tính nên việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng, hơn nữa, bệnh tiến triển cấp tính nên đòi hỏi người thầy thuốc phải có kinh nghiệm, thái độ xử trí nhanh. Cần chẩn đoán phân biệt với dị ứng thuốc, hội chứng Lyell, viêm da do liên cầu.

 

 

BS. Lan Anh

Xin hỏi bác sĩ đó là bệnh gì? Cách khắc phục?

Nguyễn Văn Hùng ([email protected])

Bàn tay, bàn chân là nơi thường xuyên phải tiếp xúc với nhiều yếu tố xung quanh, đặc biệt những người lao động chân tay hay người nội trợ thì bong tróc da tay, chân thường do yếu tố dị ứng với chất tiếp xúc. Tuy nhiên, bong da có thể là bệnh toàn thân như: rối loạn thần kinh thực vật, đổ mồ hôi tay nhiều, dinh dưỡng kém, ăn uống thiếu các vitamin như: vitamin A, vitamin nhóm B, PP. Nhưng đại đa số trường hợp các bong tróc da tay thường không tìm được nguyên nhân.

Về điều trị tình trạng bong da, như trên đã nói, có nhiều nguyên nhân, do vậy, việc đầu tiên bạn cần làm là xác định nguyên nhân gây bong da để phòng tránh. Cụ thể, nếu bản thân có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn những thức ăn lạ, thức ăn có chất tanh, hải sản, hạn chế uống bia rượu và tuyệt đối kiêng tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa (dùng găng tay khi phải dọn dẹp nhà cửa hay rửa bát đĩa…); cần giữ cho da luôn sạch, có thể sử dụng các sản phẩm dưỡng da giúp giữ ẩm cho da. Bổ sung các vitamin nhóm B, vitamin A, tốt nhất là từ nguồn thực phẩm tươi sạch hằng ngày, uống nhiều nước cũng là những biện pháp hỗ trợ cho làn da. Nếu da bong nhiều, kéo dài kèm theo ngứa nhiều, chảy nước, nhiễm khuẩn…, cần đến khám tại các cơ sở chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều cần chú ý, những người uống nhiều rượu là một trong những nguyên nhân gây thiếu vitamin nên hay gặp bong da, vì vậy, nếu hay uống rượu, cần bỏ rượu. Không những thế, rượu còn gây nhiều chứng bệnh khác như gan nhiễm mỡ, xơ gan…

BS. Vũ Lan Anh

Mùa World Cup bao giờ cũng mê hoặc lòng người. Nếu có sức khỏe, bạn cứ tự do thả mình theo trái bóng, nhưng nếu bạn có vấn đề về sức khỏe thì buộc phải cân nhắc giữa đam mê bóng đá với lợi ích về sức khỏe, thậm chí là tính mạng. Vậy ai là người không nên thức khuya xem bóng đá?

Bệnh nhân tim mạch

Nhiều người bệnh tim mạch là fan hâm mộ bóng đá, muốn hòa mình vào không khí sôi động, hào hứng của World Cup, nhưng cũng rất băn khoăn với việc: liệu bệnh tim của mình xem bóng đá có an toàn không? Các chuyên gia y tế từng khuyến cáo những cổ động viên có bệnh tim mạch cần dè chừng khi xem bóng đá, đặc biệt là những trận đấu đầy kịch tính với sự góp mặt của đội bóng mà bạn hâm mộ. Bởi những cảm xúc hào hứng, phấn khích, hồi hộp quá mức trong trận đấu sẽ kích thích, ảnh hưởng mạnh mẽ lên hệ tim mạch, làm tim đập nhanh hơn, mạnh hơn, huyết áp tăng lên, rối loạn nhịp tim; các động mạch dễ có nguy cơ co thắt, gây hẹp. Trạng thái cảm xúc mạnh mẽ có thể gây ra đau thắt ngực, thậm chí gây nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân mắc bệnh mạch vành.

Thức khuya theo dõi các trận bóng đá tại giải World Cup sẽ bị thiếu ngủ, làm cho cơ thể mệt mỏi, suy nhược… Đối với người bệnh tim mạch, ngưỡng chịu đựng với việc thiếu ngủ sẽ giảm và cường độ tác hại nặng nề hơn: thiếu ngủ kéo dài có thể đưa đến stress, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, thậm chí đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Nếu xem bóng đá còn kèm theo cá cược, uống rượu bia, hút thuốc lá thì tai hại khôn lường bởi cảm xúc lúc được, thua của cá cược bị kích thích bởi chất cồn và nicotin có thể dẫn đến tai biến mạch máu não, đột tử.

Bệnh nhân tim nên hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị xem mình có thể thức khuya xem bóng đá hay không; có cần thay đổi liều thuốc không. Theo dõi huyết áp mỗi ngày, nếu thấy huyết áp không được kiểm soát tốt trong thời gian giải World Cup diễn ra, cần đến bác sĩ khám để được điều chỉnh liều thuốc. Chỉ xem bóng đá có giờ giấc, điều độ, không nên thay đổi quá nhiều nhịp sinh hoạt hằng ngày. Nên xem bóng đá cùng với người thân để có người giúp đỡ nếu xảy ra tình huống xấu cho sức khỏe. Chú ý co duỗi hai chân và tập thể dục nhẹ nhàng trong giờ giải lao. Cần ngủ bù đủ giấc mỗi ngày.

Bệnh nhân tim mạch cũng không nên hút thuốc, không uống rượu bia, không ăn quá no, không nên ăn các loại thức ăn nhanh, thức ăn nhiều chất béo, đường, muối… khi theo dõi trận bóng. Nhưng cũng không được bỏ bữa, phải ăn đủ các bữa ăn trong ngày, đặc biệt là bữa sáng… Nên ngừng xem bóng đá khi cảm thấy mệt mỏi, cần nghỉ ngơi, tránh để quá sức. Đối với bệnh nhân bị bệnh mạch vành, cần dừng xem và nghỉ ngơi khi có triệu chứng đau thắt ngực, đau ở vùng ngực, cổ, hàm, cánh tay, bụng trên, lưng… Khi đau nhiều, có thể ngậm thuốc nitrate (theo chỉ định của bác sĩ). Nếu cơn đau không giảm, mà nặng hơn về cường độ, kéo dài trên 10 phút thì cần đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị.

Các chuyên gia tim mạch không khuyên bạn bỏ xem bóng đá. Bởi có nhiều nghiên cứu cho thấy: tinh thần vui vẻ, lạc quan tốt cho sức khỏe cũng như tốt cho người bệnh tim mạch. Sự hứng thú, vui vẻ, tinh thần thoải mái có được từ những trận bóng có thể như liều thuốc cho trái tim hữu hiệu, giúp người bệnh quên đi những triệu chứng khó chịu, quên đi sự mệt mỏi. Việc xem bóng đá điều độ, có chừng mực, kiểm soát tốt vẫn được ủng hộ. Nhưng bệnh nhân tim chỉ nên xem bóng đá thuần túy, tránh cá cược, không dùng rượu bia, thuốc lá, cà phê hay trà đặc.

Phụ nữ có vấn đề về sức khỏe

Nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ thức khuya có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn so với những người không thức khuya. Nguyên nhân là do ánh sáng khi bạn thức khuya ngăn cản cơ thể sản sinh ra melatonin – một nội tiết tố chỉ được sản sinh khi ngủ trong bóng tối. Chất này có tác dụng giúp cho cơ thể chống lại bệnh ung thu vú. Khi bạn không có chất này thì nguy cơ mắc ung thư vú tăng lên. Việc mất ngủ thường xuyên sẽ dẫn đến tinh thần sa sút, sức đề kháng giảm, đầu óc căng thẳng không tập trung được, làm bạn bị suy giảm trí nhớ. Thiếu ngủ còn gây ra tăng huyết áp bởi nó khiến các nơron thần kinh luôn ở trạng thái hưng phấn.

Thức khuya làm rối loạn đồng hồ sinh học của cơ thể, phá vỡ sự trao đổi chất của kích thích tố là một trong những nguyên nhân dẫn đến u xơ tử cung… Thức khuya nhiều, gây căng thẳng và rối loạn thần kinh lại là một trong những nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều. Vì vậy, phụ nữ bị suy nhược thần kinh, tăng huyết áp, u xơ tử cung, rối loạn kinh nguyệt cũng không nên thức khuya xem bóng đá.

Bệnh nhân đau dạ dày

Khi chưa bị đau dạ dày thì thức khuya là một nguyên nhân gây đau dạ dày. Còn khi đã bị đau dạ dày rồi thì thức khuya làm cho bệnh nặng lên. Thức khuya xem bóng đá mà còn ăn uống, làm cho dạ dày phải làm việc nhiều hơn, bệnh càng nặng. Hơn nữa, thức đêm mà dùng các chất kích thích như cà phê, nước trà, thuốc lá, rượu đều là các chất kích thích gây viêm loét dạ dày.

Ngoài ra, những bệnh nhân bị bệnh mạn tính như: đái tháo đường, xương khớp, tâm phế mạn, viêm thận mạn, suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh… đều không nên thức khuya xem bóng đá vì cần nghỉ ngơi, đảm bảo sức khỏe để bệnh không nặng lên.

ThS. Nguyễn Mạnh Hà

U23 Việt Nam giành chiến thắng trước U23 Qatar và lọt vào trận chung kết U23 Châu Á 2018

 

Do đó, để tận dụng tối đa những khoảng thời gian không diễn ra các mùa giải thì việc cân bằng chế độ dinh dưỡng và luyện tập là vô cùng quan trọng. Các loại thực phẩm có ảnh hưởng đến hàm lượng các chất trong cơ thể. Nếu chúng ta coi cơ thể con người là một cỗ máy thì thức ăn là nguồn nguyên liệu giúp cho cỗ máy hoạt động. Vậy, những loại thực phẩm nào cần thiết cho quá trình phát triển, hỗ trợ và phục hồi các cơ? Cùng tham khảo 15 lời khuyên bổ ích về dinh dưỡng giúp bạn có sức khỏe tốt nhất để tập luyện, thi đấu, học tập và sinh hoạt.

1. Nên ăn sáng trước 9h, bởi cơ thể chúng ta cần nạp năng lượng cho một ngày dài

2. Nên ăn ít nhất 3 bữa chính và 2 – 3 bữa phụ /ngày

3. Nếu không ăn thì không nên hoạt động liên tục trong suốt 3 – 4 giờ

4. Trong khoảng 2 tiếng, sau giờ tập luyện, nên bổ sung một bữa ăn

5. Có kế hoạch ăn uống trước: Điều này giúp bạn chọn những đồ ăn nhanh bổ dưỡng để không bị đói

6. Nên ăn những loại thực phẩm tươi, thực phẩm chưa qua chế biến

7. Tránh các loại thực phẩm chế biến từ thịt, các món chiên xào, đồ ăn nhẹ có đường và các đồ nóng

 

Italy đã giành chiến thắng 2-0 trước Tây Ban Nha trong Euro 2016 nhờ thể lực tuyệt vời, các pha tốc độ thần tốc

 

Pha ghi bàn vào lưới đội tuyển Tây Ban Nha của ngôi sao đội bóng áo Thiên thanh nhờ thể lực dẻo dai và tốc độ

 

8. Ăn các loại rau, trái cây, lúa mạch nhằm bổ sung thêm carbohydrates.

9. Bạn nên hạn chế ăn nhiều tinh bột, ngũ cốc ngay trước lúc thi đấu; nên ăn ở bữa ăn sau khi thi đấu.

10. Bổ sung nước: Nghiên cứu cho thấy rằng tập uyện khiến trọng lượng cơ thể giảm 2% nước

11. Theo dõi trọng lượng cơ thể trước và sau tập luyện, nên bổ sung 480 ml nước, tương đương với lượng nước đã mất.

12. Ăn trước và sau giờ tập luyện

13. Không nên tập luyện khi đói, nếu có bài tập nhẹ vào buổi sáng thì nên có bữa ăn phụ

14. Trước khi tập luyện buổi chiều thì nên ăn ít nhất ba bữa.

15. Không nên ăn đồ ăn nhanh bởi những loại thực phẩm này không cung cấp hàm lượng giá trị chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Nên nhớ rằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý là điều kiên tất yếu giúp bạn đạt được hiệu quả cao trong công việc, tập luyện do đó, cần có kế hoạch và thời gian biểu cụ thể.

Nguyễn Lương

(theo Stack)