Chị em có biểu hiện phần hông ngực sườn đầy trướng khó thở, bụng như no đầy căng tức, khi căng thẳng, xúc động, bệnh tăng. Nguyên nhân phần lớn do can khí uất nghịch, liên quan đến huyết hư, can uất tỳ hư, can uất đàm nghịch…
Phép trị chủ yếu bình can khai uất, dưỡng can ích thận kiện tỳ hóa đàm, thông trệ… Ngoài ra, nên ăn uống vị bổ mát, tránh vị khô, cay nóng, thức ăn có dầu mỡ khó tiêu, tránh căng thẳng. Tử huyền không được điều trị kịp thời không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ mà rủi ro đến thai nhi.
Dưới đây là 3 phương thuốc cổ phương gia giảm phòng trị tử huyền rất hiệu quả.
Có thai đau tức ngực sườn do can uất huyết hư: Chị em tinh thần không thoải mái, mệt mỏi chóng mặt. Dùng bài Giải uất thang gia giảm: nhân sâm, sa nhân, phục linh, chi tử sao mỗi vị 12g; bạch truật 16g, đương quy 40g, bạch thược sao 40g, chỉ xác sao 10g, bạc hà 4g. Sắc uống.
Tác dụng: Giải uất, kiện tỳ, dưỡng huyết, bình can… Trị phụ nữ có thai mà hông sườn đau, do suy tư làm cho thai động, bài thuốc còn tăng cường sức khỏe cho mẹ giúp phòng ngừa sẩy thai.
Gia giảm: Nếu can uất, miệng khô khát, gia hoàng cầm 12g, mạch môn 12g. Người gầy âm huyết hư, gia thục địa 20g. Nếu người mập mà yếu khí hư, gia hoàng kỳ 16g. Nếu tức hông sườn, gia sài hồ 10g, trần bì 12g. Nếu có ngoại cảm phong hàn, ho, sổ mũi, gia thông bạch 14g, tô diệp 12g.
đau tức ngực sườn khó thở (Đông y gọi là tử huyền) rất thường gặp ở thai phụ, nhất là người hay lo lắng thái quá.
Kiêng kỵ: Chứng ngoại cảm phong nhiệt, ho, sốt, tức ngực. Chứng dương khí bế đau do khí hư hàn lạnh.
Có thai đau tức ngực sườn do can uất tỳ hư: Chị em thần sắc thất thường, hay đau tức hông sườn, ợ chua, ợ hơi. Dùng bài Thuận can ích khí thang gia giảm: thục địa 20g, đương quy 20g, bạch thược sao 16g, bạch truật sao 12g, mạch môn 12g, nhân sâm 12g, phục linh 12g, sa nhân 6g, thần khúc 6g, tô tử 10g, trần bì 10g. Sắc uống.
Tác dụng: Kiện tỳ hòa trung, hóa trệ, an thai… Trị chứng thai động không yên, ngực sườn đầy tức trướng. Bài thuốc còn tăng cường sức khỏe cho thai phụ bớt mệt mỏi, giảm buồn nôn, ợ chua, khó thở, đau bụng, đau lưng đều kiến hiệu, rất dễ sử dụng, tốt cho thai nhi.
Không chỉ định: Chứng nội thương do thấp nhiệt đi tiểu vàng đậm, viêm gan, mật, phổi giai đoạn cấp có sốt.
Có thai đau tức ngực sườn do can uất đờm trệ: Chị em bụng hông sườn đầy tức, nằm xuống thì khó thở. Dùng bài Tử tô ẩm gia giảm: đương quy 20g, bạch thược sao 20g, cam thảo 6g; tô tử, trần bì, xuyên khung, nhân sâm, hoàng cầm, đại phúc bì mỗi vị 12g; sinh khương 10g. Sắc uống.
Tác dụng: Hành khí khai uất, dưỡng huyết điều hòa can tỳ… Trị thai khí chẳng hòa, xông lên bụng, ngực, bụng đầy, đầu đau, ngực, bụng, hông đau.
Gia giảm: Nếu âm huyết hư, người gầy nóng, gia thục địa, sinh địa. Nếu can uất đau hông sườn gia sài hồ 10g, thanh bì 12g. Nếu thai lậu ra huyết, gia a giao, tục đoạn, sơn thù, hoặc trử ma căn. Nếu phế uất, ho, gia sa sâm, mạch môn. Nếu có ngoại cảm, gia thông bạch, tô diệp.
Kiêng kỵ: Đau ngực sườn do thấp nhiệt, người nóng sốt, viêm gan, mật, phế giai đoạn đầu. Chứng cảm phong nhiệt sốt, ho, tức ngực. Lưu ý dùng thuốc bảo đảm chất lượng, chế sao tẩm cẩn thận.
Lương y Phan Thị Thạnh